علل هیجان منفی در بورس تهران

دنیای اقتصاد: روز گذشته شاخص کل بورس تهران با ۷۰۵ واحد ریزش اولین روز هفته را منفی شروع کرد و به این ترتیب سریال افت‌های مکرر بازار ادامه یافت. کارشناسان با طرح این پرسش که در شرایط فعلی بازار که قیمت سهم‌ها مناسب است، سود بازار از ابتدای سال رقمی مناسب بوده و اخبار خوبی نیز از موضوع هسته‌ای به گوش می‌رسد، چرا بازار به مسیر خود با روند کاهشی ادامه می‌دهد، معتقدند اولا نقدینگی برای بازگشت به بورس هنوز با تردید روبه‌رو است. ثانیا به دلیل حاکمیت دید بسیار کوتاه‌مدت بر بازار سهام شناسایی سود توسط فعالان و خروج از بازار به یک استراتژی عمومی تبدیل شده است. گروه بورس - مسعود‌رضا طاهری: بازار سهام در اولین روز کاری این هفته با ۷۰۵ واحد افت شاخص روبه‌رو‌ شد. این میزان کاهش در حالی شاخص را تا ۶۷ هزار و ۳۷۴ واحد کاهش داد که واکنش بازار به اخبار و عوامل بنیادی بازار از جمله قیمت‌های مناسب، شرایط سیاسی مثبت و سودهای مناسب و انتظار برای بهبود بازار واکنش مناسبی نیست.

دیروز منحنی شاخص کل در حالی از دقایق ابتدایی روند نزولی داشت که نمادهای «فارس»، «شبندر»، «اخابر»، «همراه»، «وبملت» و «وبصادر» با بیشترین تاثیر منفی شاخص کل را به ریزش واداشتند.

در این میان نماد «فولاد» با تاثیر مثبت از کاهش بیشتر شاخص جلوگیری کرد. شاخص قیمت وزنی- ارزشی نیز همانند شاخص کل با ۰۴/ ۱ درصد افت تا ۲۹ هزار و ۴۷ واحد کاهش ثبت کرد. در این بازار همچنین، شاخص کل هم وزن و شاخص قیمت هم وزن به ترتیب با ۲۲ و ۲۰ واحد کاهش روبه‌رو‌ شدند. در جریان معاملات روز گذشته همچنان صنایع خودرویی، بانک‌ها، فرآورده‌های نفتی و سیمانی در راس بهترین صنایع بازار سهام ارزیابی شدند. دیروز در جریان معاملات بدون احتساب معاملات بلوکی، تقریبا ۷۶۶ میلیون سهم به ارزش ۱۴۳۳ میلیارد ریال در ۷۴ هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت که نسبت به روز چهارشنبه از نظر حجمی تقریبا ۸ درصد کاهش و از نظر ارزشی نزدیک به ۱۵ درصد افت نشان می‌دهد.

بازار نسبت به عوامل بنیادی که در این روزها نیز با اخبار مثبت همراه است، واکنش مثبتی ندارد.

از ابتدای سال تا‌کنون بازدهی بازار بر اساس نوسان شاخص کل در حالی از ۷ درصد گذشته است که در مقایسه با مرتفع‌ترین شاخص روزهای کاری فروردین ۹۴ در سطح ۷۰ هزار و ۸۴۳ واحد، تقریبا ۸/ ۴ درصد منفی شده است. بازار سهام این روزها به تدریج وارد فصل مجامع می‌شود و اعلام نرخ سود سهام و سودهای تقسیم شده در این مجامع همچنان بازار را برای سهام صنایع مهم و تاثیر گذار و مستعد با افزایش تقاضا روبه‌رو‌ کرده است. فصل مجامع همیشه فرصت‌های بهتری برای تغییر پرتفوی بوده‌اند. به ویژه اینکه در این ایام برنامه‌های توسعه شرکت‌ها و افزایش سرمایه آنها مورد توجه قرار می‌گیرد.

برنامه ریزی‌های کلان سرمایه‌گذاران خارجی برای حضور در بازار سرمایه ایران و تلاش برای همکاری‌های بهتر با صنایع داخلی در حوزه‌های نفت و گاز، فولاد، بانکداری، بیمه و خدمات حمل‌ونقل‌، پتروشیمی و سایر صنایع در حالی اقتصاد کشور را در معرض بهترین شرایط سرمایه‌گذاری خارجی قرار داده که شرایط کلی بازار سهام به مراتب بهتر از فصل‌های سرمایه‌گذاری پیشین است. در ابعاد کلان اقتصادی نیز قرار است نرخ سود بانکی در این هفته در جلسه شورای پول و اعتبار مورد بررسی قرار گیرد که به نظر می‌رسد بانک مرکزی تا حدودی ناگزیر از کنار آمدن با تقاضاهای متعدد در این زمینه باشد.

در عرصه سیاست خارجی و مذاکرات هسته‌ای نیز بازار تقریبا با آغاز دوباره مذاکرات وارد فاز خوش‌بینی اما با احتیاط می‌شود که خرید و فروش و تغییر استراتژی‌های معاملاتی را از سوی سهامداران در پی خواهد داشت. مذاکرات هسته‌ای از این هفته در روز چهارشنبه در سطح معاونان وزیر خارجه و کارشناسان از سر گرفته می‌شود.

مواضع جدید دولت آمریکا البته پس از تصویب کلیات طرح سنا برای بررسی مفاد توافق نهایی با ایران در یک دوره ۵۲ روزه قابل تامل است.

با این حال به نظر کارشناسان، فضای بین‌المللی در پی اتفاقات هفته گذشته بین اعضای کنگره آمریکا و کاخ سفیدبه سمتی پیش می‌رود که حتی در صورت نبود توافق نهایی بین ایران و غرب، اتحادیه اروپا موضع شکننده تری در مقابل ایران اتخاذ خواهد کرد و مشروعیت تحریم‌ها زیر سوال خواهد رفت. از این رو نگرانی‌های روانی بازار می‌تواند نسبت به مذاکرات واکسینه شود.

با این حال آنچه در این روزها همچنان برجسته تر به نظر می‌رسد این است که پس از بازگشایی نمادهای پالایشگاهی در روزهای پایانی سال، برخی سهامداران این صنعت که تقریبا ۱۱ ماه در انتظار رشد شرایط این سهم بودند، به مرور در حال تخلیه شدن از آنها هستند. اکتفا کردن به سودهای اندک و واهمه از بازگشت شرایط بورس به گذشته نیز عامل مهمی در دست به دست کردن سهام توسط سهامداران حقیقی شده است.

مشکل همچنان نقدینگی است

در این راستا روح‌الله حسینی‌مقدم، مدیر ناشران شرکت بورس با بیان اینکه بررسی‌های مختلف از شرکت‌های عمده بازار نتوانسته دلایل واقعی واکنش منفی فعلی بازار را توجیه کند، تاکید کرد: حل مشکل نقدینگی همچنان در راس عوامل تاثیر‌گذار بر بازار است و مهم‌ترین‌ انتظار این است که تحلیل به بازار بازگردد و روند تاثیر‌پذیری‌ها قیمت سهام مبنایی دقیق از عوامل فاندامنتال و تکنیکال به خود بگیرد.

وی گفت: تقریبا از ۲ سال گذشته تا‌کنون بازار تا این اندازه با خبرهای مثبت روبه‌رو‌ نبوده است. اخبار مثبت تقریبا در این زمان بیشترین میزان را داشته است، اما جذابیت کافی برای خریدهای موثر ایجاد نکرده است.

در این راستا نمی‌توان تحلیل بلند‌مدتی در این راستا ارائه داد و نبود جذابیت برای خرید را به ویژه در شرایط کنونی توجیه کرد. وی افزود: قیمت‌ها تقریبا در تمامی صنایع به کف رسیده، شروع تدریجی فصل مجامع با تقسیم سود مناسب انگیزه‌های بهتری ایجاد کرده، اخبار سیاسی و اقتصادی خوبی در فضای عمومی کشور منتشر می‌شود، بحث متغیرهای سیاسی سمت و سوی خوبی با بازار دارند اما واکنش بازار آنچنان که باید نیست.

او در توجیه این شرایط گفت: به نظر می‌رسد باید مشکل را همچنان در وجود نقدینگی لازم بازار جست‌وجو کرد. باید به بازار مهلت داد تا در صورت تامین نقدینگی، تصمیمات عقلایی‌تری گرفته شود. برخی تحلیل‌ها نشان از این دارد که مدیران فرصت جابه‌جایی‌ پرتفوی نداشته‌اند. این شرایط می‌تواند دید بلند‌مدت‌تری را دوباره به بازار برگرداند.

به عقیده وی بهبود شرایط نقدینگی می‌تواند امکان این جابه‌جایی‌ را برای مدیران فراهم کند. در غیر این صورت دور باطل نگرش‌های کوتاه‌مدت و سفته‌بازی‌ها تکرار می‌شود و بازار همچنان تحلیل‌های واقعی خود را از دست می‌دهد.

وی در این میان درخصوص روند شکل‌گیری تقاضا برای افت نرخ سود در بین مسوولان اقتصادی کشور و تاثیر احتمالی آن بر تزریق بیشتر نقدینگی به بازار سهام هم گفت: اینکه بتوان تغییر چشمگیری از بهبود بازار سرمایه از این منظر متصور بود، بسته به این دارد که نرخ بهره چگونه کاهش یابد در صورتی که این روند پلکانی باشد، تغییر زیادی در بازار نخواهیم داشت اما اگر با کاهش آنی همراه باشد، قطعا بر بازار تاثیر‌گذارتر خواهد بود.

حسینی مقدم درخصوص اینکه برای تقریبا ۵/ ۲ ماه آینده تا زمان توافق احتمالی، بازار چگونه پیش‌بینی می‌شود، تاکید کرد که ۲ عامل را باید در بازار احیا کرد تا بتوان به این سوال پاسخ گفت. اول اینکه باید تحلیل به بازار برگردد. دلیل این ادعا این است که وقتی قیمت‌های سهام را در این روزها با قیمت سهام در ۳ آذر سال قبل مقایسه می‌کنیم می‌بینیم که با توجه به ابهامات موجود در عرصه‌های سیاسی و بین‌المللی آن زمان، قیمت‌ها همان سطح را دارند. این نشان می‌دهد که تحلیل‌های واقعی در بازار وجود ندارد؛ در حالی‌که شرایط سیاسی و بین‌المللی به مراتب بهتر از آن زمان است.

دوم اینکه هیجان باید از بازار خارج شود. دلیلی برای افت بیشتر قیمت‌ها وجود ندارد. اغلب صنایع شرایط به مراتب بهتری را پیش رو دارند و حتی نرخ سهام صنایع اثر‌گذار نیز به کف رسیده است.

حسینی مقدم افزود: برای حداقل ۲ ماه آینده، صنایع خودرویی جذابیت خود را حفظ خواهند کرد.

صنعت بانکداری همچنان ظرفیت‌های مهمی را در بورس دارا است. صنایع تجهیزاتی همچنان با توجه به سطح مراودات بین‌المللی، شرایط خوبی دارند. دورنمای اقتصادی سال‌های ۹۴ و ۹۵ نشان می‌دهد که صنعت سیمان با توجه به کاهش قیمت‌های تجربه شده، بازار خوبی را در اختیار خواهد داشت.