دنیای اقتصاد: روند صعودی شاخص کل بورس تهران روز گذشته پس از ۳ روز متوالی در شرایطی با رشد ۴۶ واحدی ادامه یافت که کارشناسان معتقدند در مقایسه با سال گذشته شاهد چرخش در عواملی هستیم که منجر به رفتار هیجانی در بازار سهام می‌شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد پیش از دی ماه سال گذشته فعالان بازار سرمایه بی‌توجه به هشدارها و تنها با تبعیت از اخبار مثبت در قیمت‌های بالا اقدام به خرید سهام کردند؛ ولی در دوره جاری، همان گروه این بار بدون توجه به اخبار مثبت تنها به تهدیدات موجود تکیه کرده‌اند و این در حالی است که از منظر بنیادی شرایط بازار برای خرید فراهم است. گروه بورس - زهرا رحیمی: روز گذشته شاخص کل بورس تهران با رشد ۴۶ واحدی مواجه شد و به رقم ۶۶ هزار و ۳۱۹ واحد رسید تا بازار سهام سومین روز مثبت متوالی خود را پس از روزهای متمادی منفی تجربه کند. در حالی که به نظر می‌رسد بازار سهام در‌صدد پیش گرفتن یک روند معقول و منطقی است برخی کارشناسان معتقدند همان گونه که در دی ماه سال ۹۲ خوش‌بینی‌های افراطی سهامداران که فقط از اخبار مثبت، سیگنال دریافت می‌کردند و به اخبار منفی توجهی نداشتند، موجب نوعی عدم تعادل در بازار شد، در دی ماه ۹۳ نیز احتیاط‌های افراطی نسبت به اخبار منفی به عدم توازن در بازار دامن زدند؛ به‌طوری که سرمایه‌گذاران سرخورده از روند بازار سهام به اخبار مثبت توجهی ندارند و نسبت به بازار بی‌اعتمادند.

اخبار مثبت پیرامون گروه‌های پتروشیمی (نرخ خوراک پتروشیمی)، پالایشگاهی‌ها (تعویق افتادن کیفی‌سازی‌) و همچنین اخبار پیرامون حذف بهره مالکانه برای دو غول سنگ‌آهنی؛ گل‌گهر و چادر‌ملو در صورتی که پتانسیل کمک به رونق شاخص بورس را دارند اما هنوز به‌طور کامل مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار نگرفته است. در این شرایط و در حالی که مذاکرات هسته‌ای در ژنو در حال برگزاری است، هر نوع خبر مثبت و منفی از این مذاکرات می‌تواند روند بازار سهام را تغییر دهد.

در این رابطه ایمان مقدسیان، کارشناس بازار سهام به روند شاخص بازار سهام در سال ۹۳ اشاره کرد و گفت: بازار سرمایه روزهای پایانی دهمین ماه سال ۹۳ را در حالی پشت سر می‌گذارد که بازدهی بازار از ابتدای امسال تا کنون به رقم منفی ۱۶ درصد رسیده است. وی ادامه داد: سال ۹۳ اتفاق نادری در اقتصاد ایران رقم خورد، چرا که بیشترین بازدهی سرمایه‌گذاری نصیب کسانی شد که انتخاب آنها، سرمایه‌گذاری بدون ریسک در بانک‌ها بود.

وی تشریح کرد: با فرض اینکه زیان همه سهامداران از ابتدای سال به میزان ریزش شاخص کل باشد در این صورت سرمایه‌گذاری بورسی لااقل باید ۳۴ درصد سود از نقطه کنونی خود کسب کند تا از منظر بازدهی با بانک‌ها برابر شود. از این نقطه به بعد به نظر می‌رسد سودآوری بورس برای جبران کسری و همچنین تشویق به بازگشت سرمایه‌ها به بورس باید حداقل ۵۰ درصد به بالا باشد؛ امری که فضای کنونی بازار سهام آن را دور از دسترس نمایش می‌دهد.

این کارشناس بازار به تقابل فضای روانی سرمایه‌گذاران در دی ماه ۹۲ و ۹۳ اشاره کرد و افزود: بازار سهام در این روزها، درست نقطه مقابل دی ماه ۱۳۹۲ است؛ به‌طوری که اگر در سال ۹۲ سرمایه‌گذاران جز به نیمه پر لیوان نگاه نمی‌کردند، این روزها هم در بین نکات منفی، بازار هیچ نقطه امیدی را در خبرها و سیگنال‌های مثبت نمی‌بینند. مقدسیان افزود: اگر دعوت مسوولان در سال ۹۲ با جان و دل پذیرفته شد و خرید سهام در قیمت‌های بالا و رشد کرده صورت گرفت، این روزها هر چقدر از ارزنده بودن سهام صحبت می‌شود، سرمایه‌گذارانی که ضررهای بیشتر از ۵۰ درصدی را متحمل شده‌اند، دیگر به وعده‌های مسوولان و صحبت‌های آنها اعتماد نمی‌کنند. وی تشریح کرد: در حالی که در سال ۹۲ ارزش جایگزینی شرکت‌ها و پتانسیل‌های آتی و حضور در بازارهای بین‌المللی مطرح بود، در دی ماه سال ۹۳ جز شرایط رکودی و کاهش سود شرکت‌ها چیزی برای سرمایه‌گذاران هویدا نیست.

این کارشناس بازار سهام به مقایسه (P/E) در سال‌های مختلف پرداخت و گفت: اگر به سال‌های ۸۴، ۸۷ و ۹۱ نظری داشته باشیم، به این نتیجه خواهیم رسید که کف نسبت قیمت به درآمد بازار یعنی (P/E) در حدود ارقام فعلی خواهد بود، در شرایطی که این نسبت برای برخی از سهام موجود در بازار به ارقامی کمتر از ۴ واحد رسیده و باید گفت که هرگونه اخبار منفی در آن لحاظ شده و قرار نیست افتی بیش از این اتفاق بیفتد.

مقدسیان ادامه داد: اگر بازار پیش از این رسیدن به توافق هسته‌ای را تمام شده تلقی می‌کرد، امروز نگرش عموم سرمایه‌گذاران تمدید این مذاکرات است، بنابراین باید در نظر داشت در صورتی که هر خبری غیر از این اتفاق بیفتد، بازار روندی معکوس در پیش خواهد گرفت و بازگشت به شرایط مثبت مورد انتظار است. وی با بیان اینکه خوش‌بینی افراطی سرمایه‌گذاران در سال ۹۲ منجر به عدم تعادل بازار شد، گفت: سال گذشته تعادل بازار سهام به هم ریخت و عرضه‌های سازمان خصوصی‌سازی، عدم عرضه سهام شرکت‌های بزرگ در بورس، دعوت مسوولان از سرمایه‌گذاران در قیمت‌های نزدیک به اوج و خوشبینی بیش‌از حد سرمایه‌گذاران به مسائل بین‌المللی از جمله دلایل این عدم تعادل می‌توانند باشند، اما سال ۹۳ سال دیگری است و باز نوعی عدم تعادل در روند منفی بازار رقم خورده است. وی به محرک‌های برگشت بازار اشاره کرد و گفت: خبر خوب هسته‌ای، تصمیمات مربوط به بودجه و رشد قیمت دلار، کاهش سود سپرده‌های بانکی و دستیابی به هدف دولت در مورد کنترل نرخ تورم و... می‌توانند جهت آتی بازار را در دو دامنه مثبت و منفی مشخص کنند.

وی اظهار کرد: امروز شرکت‌های حقوقی و سرمایه‌گذاران عمده می‌توانند در قیمت‌های رویایی و باور نکردنی سهام مورد نظرشان را جمع‌آوری کنند و به نسبت ریسکی که می‌کنند، درآمد قابل ملاحظه‌ای به‌دست آورند.

مقدسیان در ارتباط با وضعیت مختلف گروه‌های بازار در برخورد با اخبار مربوطه تشریح کرد: خبرهای مربوط به نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، نرخ بهره مالکانه معادن، حضور سیمان در بورس کالا و تسهیل صادرات این کالا، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی از جمله عواملی است که می‌تواند در ماه‌های آینده روند حرکتی سهام گروه‌های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد و به تعویق افتادن طرح کیفی‌سازی نیز از جمله مسائلی است که سرنوشت گروه پر‌حاشیه پالایشگاه‌ها را رقم خواهد زد. وی به اخباری که پتانسیل تغییر روند بازار را دارند، اشاره کرد و گفت: در عرصه بین‌الملل نیز سرمایه‌گذاران نگاهی جدی به تغییرات قیمت نفت دارند؛ این در حالی است که خبرهای مربوط به مذاکرات هسته‌ای و توافق سیاسی احتمالی در مهلت اعلام شده نیز از عواملی است که تعیین‌کننده روند حرکتی بازار در روزهای آینده است.

وی در پایان گفت: نبض بازار سرمایه همچنان تند می‌تپد، هیجان در روند مثبت این بار جایش را با هیجان در روند منفی عوض کرده و باید دید آیا این بار هم نقطه عطف بازار در دی ماه اتفاق می‌افتد یا خیر؟

تغییر جو روانی در بورس تهران