گروه بورس- زهرا رحیمی: شاخص کل بورس تهران روز گذشته در شرایطی با رشد اندکی در حدود ۵ واحد روند دوروزه رشد خود را ادامه داد که پس از تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه موسوم به (۱+۵) بیش از ۴ هزار و ۵۰۰ واحد افت کرده است. این در شرایطی است که حجم و ارزش معاملات نسبت به روز دوشنبه با افت به ترتیب ۱۱ و ۹ درصدی مواجه شده است. در این بین اگر چه رشد اندک شاخص در دو روز گذشته به میزان ۲۱۱ واحد خبر مثبتی برای بازار محسوب می‌شود، اما بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهند تعدیل اثری که از ۳ آذر و به دنبال تمدید مذاکرات بین ایران و غرب آغاز شده و باعث شد شاخص با شدت بالایی شروع به ریزش کند از اهمیت بالایی برخوردار است. این در حالی است که از آغاز زمان تمدید مذاکرات به مدت ۴ روز کاری (۳ تا ۹ آذر)، شاخص کل با ریزشی به میزان ۳ هزار و ۷۶۰ واحد روبه‌رو‌ شده، اما از آن تاریخ تاکنون کل ریزش شاخص حدود ۸۰۰ واحد بوده است که این امر حکایت از تعدیل اثر منفی و روانی ناشی از تمدید مذاکرات دارد. به اعتقاد کارشناسان، بورس تهران در روزهایی که به آخرین دور مذاکرات ژنو منتهی می‌شد، بیش از اندازه خوشبین شد و همین خوشبینی عامل ایجاد رفتارهای هیجانی در بین سرمایه‌گذاران بود. این در حالی بود که اتفاقات پیرامون مذاکرات به‌صورت واقع‌بینانه، درصد زیادی از پیش‌بینی‌های فعالان بازار سرمایه را تامین کرد اما ایجاد جو خوش‌بینی بیش از اندازه پیش از مذاکرات که انجام توافق کامل را قطعی می‌دانست، باعث ایجاد جوی نامناسب شد و همین عامل موجبات ایجاد روند نزولی در قیمت شرکت‌ها و شاخص بورس را فراهم کرد اما واکنش‌های روانی وهیجانی به تدریج از بازار رخت بربست و افت شاخص با شیب ملایم‌تری دنبال شد و حتی در دو روز اخیر بازار سبز شد. به این ترتیب به نظر می‌رسد که شاخص در حال تعدیل است و به گفته کارشناسان پس از فروکش کردن هیجانات در بازار، روند عادی را شاهد خواهیم بود. در این رابطه سیدسلمان نصیرزاده، کارشناس مرکز مطالعات اقتصادی آریا سهم، با اشاره به شرایط بازار قبل و بعد از مذاکرات هسته‌ای گفت: بازار سهام طی ۸ هفته دو عملکرد متفاوت از خود نشان داده به‌طوری که سرمایه‌گذاران قبل از تمدید مذاکرات با خوشبینی بسیار در نتیجه مذاکرات، با تشکیل صف‌های خرید موجب افزایش قیمت سهام و روند حرکت شاخص بورس شدند، اما پس از تمدید مذاکرات با تشکیل صف‌های فروش روند نزولی شاخص را دامن زدند. وی به شیب ملایم افت شاخص در روزهای اخیر اشاره کرد وافزود: روند حرکتی شاخص بورس حاکی از این است که بازار سرمایه و فعالان تالار شیشه‌ای ضریب بالایی را برای نتایج مذاکرات هسته‌ای قائل بوده و مادامی که این مذاکرات به سرانجام نرسد، بازار همچنان در سردرگمی به سر خواهد برد؛ هرچند صحبت‌های مقامات ایرانی و آمریکایی گویای این است که هر دو طرف عزم جدی بر توافق نهایی دارند، اما اختلافاتی نیز دیده می‌شود که کماکان چشم انداز هفت ماه آتی را مبهم می‌کند. وی به شرایط کنونی بازار اشاره کرد و گفت: از سوم آذر به بعد هیجانات منفی بعد از تمدید مذاکرات تعدیل شده و رفتار عرضه و تقاضا‌کنندگان در صنایع نیز نشان می‌دهد که از این پس تعادل در بازار محتمل‌ترین گزینه برای حداقل یک ماه آتی خواهد بود که در این بین مسائلی همچون بررسی بودجه سال ۱۳۹۴ و حواشی آن، نوسانات نرخ ارز و تاثیر آن بر صنایع، ارائه گزارش‌های ۹ ماهه می‌تواند هیجانات مقطعی را بر بازار سهام تزریق کند. این کارشناس بازار سهام با بیان اینکه در تمام بازارها آینده نگری و ابهام در تصمیم‌گیری وجه مشترک کارشناسان و سرمایه‌گذاران است، گفت: در بازار ارز و سکه که همواره رقیب بورس بوده‌اند طی روزهای اخیر با مطرح شدن تبعات کاهش قیمت نفت و ارائه بودجه سال ۹۴ شاهد تحرکات مثبتی هستیم. این کارشناس بازار سهام به شرایط بازار مسکن اشاره کرد و گفت: در بازار مسکن نیز تمدید مذاکرات تا تیر ماه، فعالیت فعالان این بازار از جمله سفته بازان، سازندگان و مصرف‌کنندگان را به حداقل ممکن رسانده است؛ بنابراین انتظار می‌رود فضای روانی فعلی و همچنین انتظار از ادامه اجرای سیاست‌های انقباضی دولت در این بخش نیمه دوم سال را نیز مانند نیمه اول سال با کمترین تحرک ممکن مواجه سازد. وی به چشم‌انداز بورس تا پایان سال ۹۳ اشاره کرد و گفت: مولفه‌هایی همچون تمدید مذاکرات، تاخیر در کاهش نرخ سود بانکی تا پایان سال، عدم تحول خاصی در بودجه پیشنهادی دولت، عدم انتظار برای آغاز پروژه‌های جدید عمرانی، نبود چشم‌انداز مناسب برای پرداخت بدهی‌های دولت به بانک‌ها و پیمانکاران، افزایش سهم مالیات پرداختی، نامشخص بودن نرخ خوراک صنایع تاثیر گذار همچون پتروشیمی و پالایشگاهی و... فضای بازار سهام را تا پایان سال به سمت تعادل متمایل می‌کند.

تعدیل اثر «3 آذر» در بورس تهران