نشست کارگروه تخصصی بازار سرمایه برای تدوین ارتقای این بازار در برنامه ششم توسعه با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و برخی از نخبگان و مدیران بازار سرمایه برگزار شد. در این نشست تخصصی که در محل سالن کنفرانس سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد، سرپرست مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس راهبردهای سه کشور مالزی، ترکیه و قطر را برای توسعه بازار سرمایه خود تشریح کرد. سید‌محمد‌جواد فرهانیان دلیل انتخاب این سه کشور را وضعیت رقابتی در منطقه و ویژگی‌های خاص آنها مبتنی بر اتکا به نظام مالی اسلامی در توسعه بازارشان اعلام کرد.

وی که با «سنا» گفت‌وگو کرده در ادامه سخنان خود افزود: هر سه کشور (مالزی، ترکیه و قطر) رویکرد ویژه‌ای برای استفاده از ظرفیت ابزارهای مالی اسلامی داشته و با توجه به جغرافیای خود می‌توانند مبنای مقایسه‌ای مناسبی برای محک زدن برنامه‌های فعلی بازار سرمایه کشورمان باشند.

سرپرست مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اظهار کرد: برنامه‌های کشورهایی همچون ترکیه و قطر به‌عنوان کشورهای خاورمیانه‌ای در تیررس قرار دارند تا اهداف سند چشم‌انداز آنها در حوزه بازار سرمایه مشخص شود و از سوی دیگر نظر به گرایش اسلامی بازار سرمایه ایران باید ظرفیت‌های بازاری همچون مالزی که قصد دارد به‌عنوان مرکز بازار سرمایه اسلامی خود را معرفی کند، مورد توجه قرار گیرد.

برنامه راهبردی بازار سرمایه مالزی

با تکمیل اولین برنامه راهبردی بازار سرمایه مالزی در سال ۲۰۱۰ (CPM۱)، راه برای کمیسیون اوراق بهادار برای معرفی و اجرای دومین برنامه راهبردی بازار سرمایه (CPM۲) هموار شد. آغاز این برنامه توسط نخست‌وزیر مالزی در ۱۲ آوریل سال ۲۰۱۱ اعلام شد. این برنامه با موضوع «رشد به‌همراه حاکمیت» محورهای راهبردی گسترده‌ای را برای یک دهه آتی بازار سرمایه مالزی (یعنی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰) به تصویر کشانده است.

انتظار بر آن است که ارزش بازار سرمایه مالزی تا سال ۲۰۲۰ به ۴.۵ تریلیون رینگیت (معادل حدود ۱.۵ تریلیون دلار برسد. این مقدار در سال ۲۰۱۰ حدود ۱۵۱۸ میلیارد رینگیت معادل ۵۶۰ میلیارد دلار است. باتوجه به موضوع کلی این برنامه راهبردی، بر راهبردهای رشد به‌ منظور گسترش نقش بازار سرمایه و همچنین راهبردهای حاکمیتی به‌منظور حمایت از سرمایه‌‌گذاران و ثبات بازار تاکید شده است.

هدف عینی این راهبردها، کمک به بازار سرمایه مالزی برای مواجهه با چالش‌های دهه پیش‌رو معرفی شده است. چالش‌های کلی که توسط کمیسیون اوراق بهادار مالزی معرفی شده‌اند عبارتند از: تغییر سازوکار رقابتی بازار سرمایه مالزی، مدیریت انواع ریسک برای چشم‌انداز در حال تغییر بازار سرمایه و پیش‌بینی چشم‌انداز رشد بازار سرمایه مالزی تا سال ۲۰۲۰.

با توجه به پویایی اقتصاد جهانی و نیاز به بستری مناسب برای تغییر، همچنین با استفاده از برنامه راهبردی اول بازار سرمایه، برنامه دوم در راستای بهبود ضعف ساختار بازار، کارآیی بیشتر در مواقع بحرانی، ایجاد تنوع و نوآوری بیشتر در بازار و فراهم آوردن فرصت‌های جدید تدوین شده است. براساس هدف‌گذاری صورت‌گرفته می‌توان راهبردهای این برنامه را در دو دسته مورد بررسی قرار داد: ۱- راهبردهای رشد و ۲- راهبردهای حاکمیت. در ادامه راهبردهای مربوط به هر حوزه تشریح شده است.

راهبردهای رشد

محورهای اصلی راهبردهای رشد در برنامه راهبردی دوم بازار سرمایه مالزی را می‌توان در موارد زیر برشمرد: ۱-ارتقای شکل‌گیری سرمایه، ۲- توسعه و گسترش حیطه و کارآیی واسطه‌گری مالی، ۳- تعمیق نقدینگی و واسطه‌گری ریسک، ۴- توسعه مرزهای رشد از طریق بین‌المللی شدن، و ۵- ظرفیت‌سازی و تقویت زیرساخت‌ها برای مواجهه با الزامات آتی.

برنامه راهبردی بازار سرمایه قطر

برنامه استراتژیک تهیه شده دراین گزارش بر مبنای تمامی اهداف چشم‌انداز ملی ۲۰۳۰ قطر و برنامه ۲۰۱۶-۲۰۱۱ استراتژیک توسعه ملی قطر است. هدف از طراحی برنامه استراتژیک به منظور ایجاد یک چارچوب برای نظارت موثر و ساختار قانونی است که موجب حفظ ثبات مالی، ثبات رشد اقتصادی و تقویت و پویایی فعالیت‌های بخش مالی شود.

چشم‌اندازهای بازار مالی قطر

پیشگامی: قرار گرفتن قطر به‌عنوان پیشگام در بخش نظارت مالی در منطقه

توسعه ثبات اقتصادی: رشد، ثبات و بهره‌وری در بخش مالی، سازگار با سند چشم‌انداز ملی ۲۰۳۰ قطر

حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران و مشتریان: مهیا کردن حمایت قوی از مشتریان خدمات مالی و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه

تعالی سازمانی: حفظ بالاترین استاندارد‌های حرفه‌ای، نوآوری و دانش در نهادهای ناظر

ارزش‌های بازار مالی قطر

تعالی: تلاش برای نوآوری و نگاه به جلو

صداقت: استفاده از بالاترین استانداردهای اخلاقی

عدالت: بی‌طرف بودن و مستقل بودن در اعمال نفوذ

پاسخگویی: تصمیم‌گیری‌های شفاف و سازگار و انجام اقدامات به موقع

کارگروهی: کار مشترک و همکاری با ذی‌نفعان

احترام: شناخت فرهنگ، آداب و رسوم و ارزش‌های قطر و تنوع بین‌المللی ساکنان آن

برنامه‌های راهبردی بازار سرمایه کشور ترکیه

نهاد ناظر بازار سرمایه در ترکیه که در سایت رسمی سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار معرفی شده است، شورای بازار سرمایه ترکیه است. این هیات‌ یک نهاد نظارتی و تنظیمی است که مسوولیت بازار سرمایه در کشور ترکیه را بر عهده دارد. به موجب قانون بازار سرمایه که در سال ۱۹۸۱ تصویب شده است، شورای بازار سرمایه مقررات مفصلی را برای سازماندهی بازارها و توسعه ابزارها و نهادهای مالی برای ۱۹ سال گذشته کشور ترکیه تهیه کرده است. براساس اهداف اصلی یعنی ایجاد بازار عادلانه و منظم و نیز حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران، شورای بازار سرمایه طیف گسترده‌ای از مسوولیت‌ها را بر عهده دارد. با در نظر گرفتن مراحل توسعه بازارها و وضعیت اقتصادی کشور، فهرست اولویت‌ها از زمانی به زمان دیگر تغییر می‌کند ولی در هر صورت هدف اصلی ثابت باقی می‌ماند. این هدف اصلی عبارت از به دست آوردن سنجه‌های ضروری برای توسعه بازار سرمایه و در نتیجه کمک به تخصیص کارآی منابع مالی در کشور با اطمینان از حمایت از سرمایه‌گذار است.

چشم‌انداز

استانبول باید اولین مرکز مالی منطقه‌ای شود و در نهایت به مرکز مالی جهانی تبدیل شود.

بیانیه ماموریت

تدوین مقررات نوآورانه و انجام نظارت با هدف اطمینان از منصفانه بودن، کارآ بودن و شفاف بودن بازار سرمایه در ترکیه و بهبود رقابت‌پذیری بین‌المللی این بازارها.

اهداف و مقاصد بورس ترکیه

شورای بازار سرمایه در حوزه ماموریت خود اهداف راهبردی اصلی ذیل را تعریف کرده است:

الف. ارتقا و تقویت حمایت از سرمایه‌گذار

ب. تطبیق هنجارهای بازارهای سرمایه بین‌المللی و یکپارچه کردن کامل آنها با مقررات

ج. افزایش و تقویت کارآیی در سمت عرضه و تقاضای بازارها،

د. تسهیل مدرن کردن ساختار بازار

ﻫ. تقویت زیرساخت بازار سرمایه.

سرپرست مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس با بیان اینکه این سازمان در حال گردآوری راهبردهای بازار سرمایه دو کشور آمریکا و انگلستان است، ایجاد بهترین قابلیت‌ها، ایجاد فضایی به‌ منظور کسب‌ و کار جهانی و توسعه فرصت‌ها از مهم‌ترین راهبردهای بورس لندن است که پس از تکمیل گزارش‌ها، جزئیات بازارهای سرمایه آمریکا و انگلستان نیز ارائه خواهد شد.

در ادامه اعضای حاضر در جلسه، نظرات، دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود را درخصوص تدوین ارتقای بازار سرمایه در برنامه ششم توسعه ارائه کردند.

در پایان این نشست مقرر شد، مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان با همکاری سایر ارکان بازار سرمایه و متخصصان، گزارش‌هایی را در زمینه وضعیت بازار سرمایه چند کشور بانک‌محور به خصوص آلمان و ژاپن تهیه و مقایسه تطبیقی آنها را با کشورهایی که بازار‌محور هستند در جلسات بعدی ارائه دهند.

وضعیت ارتباط بازارهای مالی به ویژه در بحث سرمایه‌گذاری خارجی، سیاست تقسیم سود، بررسی بازارهای کالایی، نحوه به‌کارگیری ابزارهای مشتقه، پردازش داده‌ها، دسته‌بندی و مقایسه تطبیقی آنها، بررسی پرتفوی بورس ها، نحوه صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران و نحوه انتخاب مدیران ارشد بازار سرمایه از دیگر مواردی بود که مقرر شد، مطالعات و تحقیقات لازم برای تدوین جایگاه بازار سرمایه در برنامه ششم توسعه انجام شود.