گروه بورس - مسعود‌رضا طاهری:عوامل غیر اقتصادی حاکم برفضای بازار سهام، روز گذشته، شاخص کل بورس تهران را در اولین روز هفته منفی کرد. این در حالی است که حجم و ارزش معاملات همچنان شرایط قابل قبولی دارد. دیروز تنها در بورس تهران حجم معاملات منهای معاملات بلوکی و توافقی تا یک میلیارد و ۱۹۴ میلیون سهم بالا رفت و ارزش معاملات به ۲۶۷۸ میلیارد ریال رسید. شاخص کل بازار سهام نیز با ۶۴۲ واحد ریزش، به ۷۵ هزار و ۹۴۶ واحد رسید و ۸۴/۰ درصد افت را ثبت کرد. از منظر اغلب کارشناسان، باید حجم و ارزش معاملات را بیش از رشد شاخص، زیر ذره‌بین قرار داد که در این صورت بازار هنوز امیدبخش است. با این حال بازار سهام پس از تقریبا ۱۰ روز حرکت افزایشی، در اولین روز معاملات این هفته، پیرو حرکت بازار در آخرین روز کاری هفته قبل، سر به زیرآورد تا همچنان تاثیر‌پذیری از فضای روانی ناشی از نبود شفافیت در بازتاب‌ آثار متغیرهای غیراقتصادی را یادآوری کند. این رفتارهای هیجانی در حالی است که فارغ از برخی اقدامات دولت اوباما در تمدید شرایط فوق‌العاده علیه ایران برای یکسال دیگر، وزارت خارجه آمریکا به کنگره این کشور هم هشدار داده است. وزارت خارجه آمریکا کنگره را از سنگ‌اندازی در برابر توافق هسته‌ای با ایران بر حذر داشت و اعلام کرد: آخرین مراحل برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تا ۲۴ نوامبر جریان دارد. بر این اساس، رفتار هیجانی در بازار دیروز عمدتا در نتیجه واکنش گروه بانکی و خودرویی‌ها صورت گرفت؛ تا جایی که نماد معاملاتی ۴ بانک ملت، پاسارگاد، صادرات و تجارت در راس تاثیر‌گذار‌ترین سهام بر افت شاخص قرار گرفتند. در این راستا ۲ عامل مؤثر بر سهام بانک‌ها متصور است: اول اینکه نگرانی از موفقیت‌آمیز نبودن مذاکرات محدودیت‌های بیشتری را بر بانک‌ها و گروه‌های مالی تحمیل خواهد کرد که ارزش سهام آن را نیز به واکنش واخواهد داشت. نکته دیگر اینکه نتایج تحقیق و تفحص از نظام بانکی توسط مجلس طی هفته‌های آینده به صحن علنی خواهد رفت. در این راستا بر‌اساس برخی شواهد غیر‌رسمی، برخی از اسامی بدهکاران بانکی لو رفته که نشان از آماده بودن نتایج این تحقیق و بررسی دارد. از این رو سهام بانکی‌ها در بازار سهام نیز ممکن است در هفته‌های آینده، واکنش‌های پر‌رنگ‌تری از خود نشان دهند.

در این میان، مپنا به‌عنوان یکی از نماینده‌های صنایع بزرگ نیز دستخوش افت قیمت شده و بر کاهش شاخص تاثیر‌گذار بوده است. در مقابل در فضای اقتصادی و سیاست خارجی، تلاش برای برداشتن برخی موانع برای حضور دوباره پالایشگاهی‌ها در بورس انجام شده که رئیس سازمان بورس در این راستا خبرهایی داده است. در این میان دو خودرو‌ساز بزرگ کشور نیز در میان نمادهای اثر‌گذار بر کاهش بورس دیده می‌شود.

نگرانی از نبود توافق در مذاکرات هسته‌ای خودرو‌سازها را نیز دوباره نگران می‌کند. این در حالی است که دیروز معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از امضای قرارداد همکاری مشترک یکی از خودروسازان داخلی با خارجی‌ها برای مشارکت خبر داد و گفت: بازار مشترک، صادرات در منطقه، پلت‌فرم مشترک، راه‌اندازی مرکز طراحی و تحقیقات و استفاده حداکثری از قطعات داخلی از مشخصه‌های این قرارداد است. با این حال ریزش ۶۴۲ واحدی دیروز اگرچه با قدری تاخیر، اما واکنش عمده‌ای به این اتفاقات داشته است.

حسین خزلی‌خرازی، کارشناس بازار سهام در تحلیل بازار دیروز به «دنیای اقتصاد» گفت: روز شنبه بازار تا ساعات ۱۰:۳۰ مشکلی نداشت و روند خرید و معاملات در بازار مثبت بود اما به تدریج روند منفی بازار آغاز شد و با برآورده نشدن انتظارات هسته‌ای با وجود تمامی خبرهای مثبت قبلی، موجب واکنش منفی فعالان بازار سهام شد.

این ابهامات دیروز یک‌ونیم ساعت از معاملات را دستخوش تغییر کرد، چراکه تا قبل از این مذاکرات، خبرهای خوشایند بازار توقع سهامداران را بالابرده بود که البته پس از مذاکرات سخنان چندان مثبتی از طرفین دیده نشد.

به گفته این فعال بازار سهام با این حال در هر دو بازار بورس و فرابورس بیش از ۴۵۰ میلیارد تومان سهام معامله شده که نشان از تداوم پویایی بازار دارد و جای نگرانی نیست. این کارشناس بازار افزود: اینکه برخی صنایع در بازار سهام از جمله صنایع بانکی رشد تندتری در هفته قبل نسبت به سایر صنایع داشته‌اند نیز اتفاقی است که موجب بازگشت نرخ‌ها در این صنعت می‌تواند باشد. او در پایان افزود: احساس می‌شود که بازار روز یکشنبه با گذر از این نگرانی مثبت شود.

دیروز همچنین رئیس سازمان بورس واوراق بهادار از پیگیری‌های این سازمان و انجام مذاکرات با وزارت نفت برای بازگشایی نمادهای پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها خبر داد و گفت: علاوه بر آن، این امر در دولت نیز در حال پیگیری است اما با وجود علاقه سازمان بورس برای بازگشایی نمی‌توان زمانی را برای آن تعیین کرد. علی صالح‌آبادی در گفت‌وگو با «ایرنا» درباره وضعیت نماد پالایشگاه‌ها، افزود: کیفی‌سازی یکی از موضوعاتی که در این خصوص مطرح شده و نمادها به همین دلیل هم‌اکنون بسته است.

صالح‌آبادی از اقدامات وزیر امور اقتصادی و دارایی برای بازگشایی نماد پالایشگاه‌ها خبر داد و گفت: هرچند موضوع کیفی‌سازی برای سال ۹۲ منتفی شد، اما این امر همچنان برای سال ۹۳ وجود دارد. وی تصریح کرد: از آنجا که موضوع کیفی‌سازی در زمان واگذاری سهام پالایشگاه‌ها مطرح نبود پیشنهاد سازمان بورس این است که بعد از گذشت چند سال دیگر آن را مطرح نکنند، زیرا این امر باعث ضرر سهامداران و سلب اعتماد آنها می‌شود.

در بازار دیروز فارغ از ۵۵ میلیون معامله توافقی فولاد خوزستان، بیشترین ارزش معامله به سهام ایران‌خودرو به ارزش ۱۴۵ میلیارد ریال اختصاص یافت که فروش توسط ۸۰ درصد حقیقی‌ها از وجود نگرانی‌های روانی حکایت دارد. در عین حال بیشترین حجم معامله به حق‌تقدم بانک پاسارگاد تخصیص یافت که ۲۱۸ میلیون برگه آن مورد داد‌و‌ستد قرار گرفت. بیشترین تقاضای دیروز برای سهام داده‌پردازی ایران و بیشترین عرضه به سهام زامیاد اختصاص یافت.