بورس - زهرا رحیمی: در حالی که شاخص کل بورس تهران روز گذشته با رشد اندک ۷ واحدی مواجه بود، اما ایستادگی شاخص در سطح ۷۶ هزار و ۵۶۰ واحدی خوش‌بینی نسبت به تداوم روند صعودی شاخص را هنوز با خود به همراه دارد. روز گذشته همچون روزهای پیشین حجم معاملات با روند ملایمی افزایش یافت به‌طوری که نسبت به روز یکشنبه با افزایش البته محدودی مواجه شد. اما در مقایسه با روزهای رکودی بازار رشد قابل توجهی را در حدود ۲۰ درصد نشان می‌دهد. گروهاین در حالی است که به عقیده کارشناسان بازار، رشد هر روزه بورس تهران به دلیل مذاکرات هسته‌ای و امیدواری‌ها به آن است. در این بین اما برخی نگرانی‌ها در صورت عدم توافق از نگاه کارشناسان دور نمانده به‌طوری‌که به عقیده آنها در صورت عدم توافق شرایط برای برخی گروه‌ها که عمدتا فعالیت‌های بین‌المللی دارند متفاوت خواهد شد؛ چراکه از طرفی مراودات به کندی صورت می‌گیرد که این خبر مناسبی برای این گروه است، اما در عین حال افزایش قیمت دلار ریسک زیان‌دهی این گروه‌ها را کاهش خواهد داد. بر این اساس صنایعی در بازار وجود دارند که در هر شرایط و هر نتیجه از مذاکرات از پتانسیل خوبی برای مقاومت در برابر ریسک بازار برخوردارند. در مقابل با توافق بین طرفین می‌توان به رشد صنایع متناسب با توسعه فعالیت‌ها امیدوار بود. در این رابطه ایمان مقدسیان کارشناس بازار سرمایه معتقد است: اگرچه در یک بازه زمانی میان مدت عوامل مربوط به بازار سهام به ویژه عواملی مانند ثبات فضای کسب و کار، ثبات برخورد قانون‌گذاران با مسائل مربوط به بازار سرمایه، افشای صحیح اطلاعات و شاخص‌های بازار، کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و سیاست دولت در قبال کسری بودجه احتمالی که همگی اقتصادی هستند، می‌توانند تاثیر بیشتری در چگونگی حرکت بازار داشته باشند اما در کوتاه‌مدت، گره بیش از ۱۰ ساله هسته‌ای که ابعاد سیاسی، اقتصادی، روانی، اجتماعی و... دارد، تاثیر غیرقابل اجتنابی نه تنها بر بازار سرمایه که بر کل بازارهای کشورمان دارد؛ به این ترتیب سرمایه‌گذاران هم چاره‌ای جز چشم دوختن به عمان ندارند. مقدسیان افزود: بعضی با خوش‌بینی به مسقط نگاه می‌کنند و برخی هم نسبت به مذاکرات بدبین هستند اما در نهایت تعیین‌کننده نهایی معادلات، نه خوش‌بینی و بدبینی سرمایه‌گذاران که گفت‌وگوهای دیپلماتیکی است که پیش روی تیم مذاکره‌کننده قرار دارد.

وی با بیان اینکه شکست مذاکرات سناریوی بعیدی به نظر می‌رسد، گفت: در صورت وقوع این سناریو شاهد چرخش بازار به سمت صنایعی خواهیم بود که از رشد قیمت دلار منتفع می‌شوند، اما به‌طور کلی ریسک سیستماتیک بازار افزایش یافته و شاهد خروج پول از بازار سرمایه خواهیم بود.وی تمدید مذاکرات همراه با یک توافق جدید را سناریوی محتمل دیگری دانست و گفت: تمدید مذاکرات در صورتی که در برگیرنده امتیازهای تازه‌ای برای گشایش در فضای اقتصادی ایران باشد، می‌تواند فضای امید را در بازار سرمایه زنده نگه دارد و بازار به رشد منطقی همزمان با فروکش کردن هیجان ادامه دهد. وی افزود: امضای توافق‌نامه جامع گزینه‌ای است که می‌تواند رشد هیجانی و کوتاه‌مدت اما پر قدرتی را برای بازار سهام به همراه داشته باشد که در این صورت صنایعی که از تحریم‌ها آسیب بیشتری را متحمل شده‌اند، برای رشد در اولویت خواهند بود. وی در عین حال با اشاره به اهمیت وجود شفافیت در بورس گفت: بازار سرمایه نیازمند شفافیت است چرا که سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی به وضعیت با ثبات و چشم‌انداز شفافی نیاز دارد که هم‌اکنون امکان این شفافیت در بورس تهران در فضای بین‌المللی آرزویی است که برآورده شدن آن با دشواری‌های زیادی مواجه است و بازار همچنان چشم به راه مسقط و نشست آتی است. مقدسیان تاکید کرد: برای اطلاق فضای رونق به بازار سرمایه باید شاهد رشد همه نمادها و به ویژه شرکت‌های بزرگ بازار باشیم. وی به وضعیت پالایشگاهی‌ها اشاره کرد و گفت: به علت بسته نگه داشتن طولانی‌مدت شرکت‌های مرتبط با صنعت پالایشگاه به دلایلی مثل ارتباط آنها با شرکت ملی پخش و پالایش و مسائل مبهمی نظیر کیفی‌سازی و تاثیر آن بر سودآوری این شرکت‌ها و همچنین مساله افت قیمت نفت و توجه به قیمت جهانی فلزات و وضعیت شرکت‌های مرتبط در ایران، فعلا شاهد تحرک خاصی در این گروه نیز نیستیم و احتمال می‌رود این امر دست کم تا پایان سال هم ادامه داشته باشد.این کارشناس بازار سهام افزود: در این شرایط بیشتر نگاه‌ها به صنایعی نظیر خودروسازی، لیزینگ، بانکداری و تا حدودی هم ساختمان و سیمان است. البته در گروه پتروشیمی هم برخی نمادهای خاص به دلیل پتانسیل‌هایی که دارند، مورد توجه قرار خواهند گرفت. وی در ادامه گفت: در بازار سرمایه علاوه بر توجه به نسبت قیمت به درآمد هر سهم (P/E)، نرخ رشد سود هر سهم برای سال‌های آتی نیز مهم است، بنابراین سرمایه‌گذاران به این نکته مهم توجه می‌کنند که کدام گروه از شرکت‌ها می‌توانند برای سال آینده سود افزایشی داشته باشند؛ بنابراین در چنین شرایطی حتی عمده فعالیت و تمرکز صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازیگران حقوقی بازار هم بر صنایعی است که احتمال افزایش سودآوری آنها برای سال‌های آتی وجود دارد.

وی در ادامه اظهار کرد: تحلیلگران بازار از لحاظ بنیادی با محاسبه خالص ارزش درآمدهای آتی هر شرکت ارزش ذاتی شرکت را به دست آورده و شرکت‌هایی را که در شرایط کنونی زیر ارزش ذاتی معامله می‌شوند از بازار خریداری می‌کنند، بنابراین سرمایه‌گذاران حقیقی هم باید گوشه چشمی به این تحولات داشته باشند تا صنایع سودده برای سال‌های آینده را به سبد خود اضافه کنند. مقدسیان در مورد رفتار بازیگران حقوقی بازار در روزهای اخیر اظهار کرد: جز عرضه‌های سنگین در نمادهای گروه بانکی که موجب انتقاد فعالان بازار شد، مورد خاصی مشاهده نشده است، در صورتی که در روز گذشته حقوقی‌ها در نمادهایی نظیر بانک انصار، برق عسلویه، مپنا، سیمان تهران، بانک ملت، سرمایه‌گذاری معادن و فلزات و لیزینگ صنعت و معدن در نقش حامی و خریدار ظاهر شدند. مقدسیان درخصوص وضعیت بازار در روز گذشته گفت: دیروز بازار با اقبال به گروه‌های خودرو و بانکداری مواجه بود، به‌طوری که ایران خودرو با حجم معامله معادل حدود ۳۵ میلیون، در درصدهای مثبت به کار خود پایان داد و در گروه بانک هم شاهد تحرک از درصدهای منفی به مثبت در نمادهایی نظیر بانک سینا و بانک صادرات بودیم. وی افزود: در گروه ساختمانی، در نمادهایی نظیر ثنوسا، ثاباد، وساخت شاهد اقبال سرمایه‌گذاران حقیقی هستیم، وساخت در حالی که درصدهای منفی را هم تجربه کرد، در لحظات پایانی بالاتر از ۵/۲ درصد مثبت کار خود را به پایان رساند.وی به شرکت‌های تاثیر‌گذار بر شاخص اشاره کرد و گفت: در شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار بر شاخص، هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس به مدد خرید سرمایه‌گذاران حقوقی با ۷۱ واحد تاثیر مثبت بر شاخص، مانع افت بیشتر شاخص در جریان معاملات دیروز شد. به هر حال کارشناسان روند مثبتی را که از نیمه مهرماه آغاز شده روند ادامه‌داری می‌دانند و دلیل این تداوم را چشم‌انداز مثبت در آینده مذاکرات هسته‌ای و کاهش قیمت سهام و همچنین کاهش ریسک‌های سیستماتیک بازار عنوان می‌کنند.

به عقیده کارشناسان بازار، روزهای کنونی بازار سهام در شرایطی سپری می‌شود که انتظار برای به سرانجام رسیدن نشست مسقط و گفت‌وگوهای پس از آن فضایی از امیدواری و خوش‌بینی را پیش روی معامله‌گران قرار داده و سبب شده تا بازار در‌صدد احیای فضای رکودی ماه‌های اخیر باشد. برخی کارشناسان به کف رسیدن قیمت سهام را دلیل فضای مثبت بازار می‌دانند اما برخی دیگر معتقدند قیمت سهام از مدت‌ها پیش در سطوح پایینی قرار داشت، بنابراین صرف قیمت پایین سهام نمی‌تواند دلیل رشد روزهای اخیر شاخص کل باشد. برخی کارشناسان نیز کاهش ریسک سیستماتیک که در پی تصمیم دولت و مجلس ایجاد شده را عاملی برای رشد شاخص می‌دانند اما در این مورد هم باید گفت بسته خروج از رکود از اوایل تابستان ارائه شده اما نتوانسته جو رکود بازار سهام را تغییر بدهد؛ به این ترتیب باید اذعان کرد بازار بیش از همه این عوامل، به اخبار مثبت مذاکرات روی خوش نشان داده است. کارشناسان می‌گویند: روند با‌ثبات افزایشی شاخص کل بورس طی هفته‌های گذشته در پی اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای در روند اعتمادسازی سهامداران و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در بورس اثر مثبتی داشته و به این دلیل نقدینگی‌های جدید در حال ورود به بازار است.