دنیای اقتصاد: روز گذشته در شرایطی که شاخص کل بالاخره بعد از ۴۰ روز از کانال ۷۲ هزار واحد عبور کرد، اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس نیز با اعلام درصد سهام شناور آزاد شرکت‌های بورس در نیمه اول سال جاری، شفاف‌ترین شرکت‌های موجود در این دوره ۶ ماهه را اعلام کرد. بر اساس این گزارش، ۱۵ شرکت بورسی دارای سهام شناوری بیش از ۵۰ درصد و ۷۴ شرکت سهامی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد را در بازار منتشر کرده‌اند. گروه بورس: سهام شناور آزاد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار در نیمه نخست سال جاری اعلام شد. به گزارش اداره نظارت بر ناشران بورسی، سازمان بورس و اوراق بهادار، در راستای ابلاغیه ضوابط نحوه محاسبه سهام شناور آزاد ناشران پذیرفته شده در بورس‌ها و بازار خارج بورس مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار مورخ ۱۱ مرداد ۸۹، درصد سهام شناور آزاد شرکت‌ها در تاریخ ۳۱ شهریور ۹۳ را اعلام کرد. در این جدول ۱۵ شرکت سهام شناور آزاد بالای ۵۰ درصد، ۱۴ شرکت سهام شناور بین ۴۰ تا ۵۰ درصد، ۴۹ شرکت سهام شناور بین ۳۰ تا ۴۰ درصد و ۶۰ شرکت سهام شناور بین ۲۰ تا ۳۰ درصد دارند. این در حالی است که سهام شناور ۷۴ شرکت بین ۱۰ تا ۲۰ درصد قرار دارد. در این بین به گزارش «دنیای اقتصاد»، مدیر امور ناشران و اعضای بورس در رابطه با ضرورت افزایش سهام شناور آزاد در شرایط کنونی معتقد است باید این موضوع را در شرایط این روزهای بازار جداگانه بررسی کنیم، چراکه عرضه سهام به ‌منظور افزایش سهام شناور آزاد مستلزم وجود کشش بازار برای تقاضای آن سهام است. به گفته حسینی‌مقدم، سهام شناور آزاد یکی از متغیرهای اثرگذار بر افزایش نقدشوندگی، عمق و کارآیی بازار است و بیشتر مستلزم سطح سهام شناور آزاد بالاتر برای شرکت‌ها است.

وی با اشاره به اینکه مطالعات نشان می‌دهند افزایش سهام شناور آزاد موجب کاهش امکان دستکاری قیمت، کاهش ریسک نقدشوندگی و دستیابی به قیمت عادلانه‌ نزدیک به ارزش ذاتی می‌شود، افزود: برای سرمایه‌گذاران خیلی مهم است میزان سهام شناور آزاد یک شرکت پذیرفته‌شده در بورس را بدانند؛ زیرا یک شاخص مهم در تعیین نقدشوندگی سهام آن شرکت است. بر این اساس سهام با نقدشوندگی بالا می‌تواند با هزینه کمتر (منظور در محدوده ‌نوسان کوچک‌تر) داد و ستد شود، در حالی‌ که پایین بودن سهام شناور آزاد علامتی است از نقدشوندگی کم که هم بر خریداران و هم بر فروشندگان اثر می‌گذارد.

بر اساس گزارش منتشره اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس و اوراق بهادار قندشیرین خراسان با ۰۷/۶۶ درصد سهام شناور آزاد در آخرین روز شهریور ماه ۹۳، به‌عنوان نقد‌شونده‌ترین سهام در میان شرکت‌های بورسی انتخاب شد. سهام شناور با احتساب ضریب شناوری این شرکت نیز ۶۶ درصد است. سرمایه‌گذاری صنعت بیمه که در دوره قبل رتبه نخست را به خود اختصاص داده بود، در این دوره با ۷۱/۶۵ درصد سهام شناور و ۶۶ درصد سهام شناور با احتساب ضریب شناوری در رتبه دوم قرار دارد. رتبه سوم جدول نقدشونده‌ترین سهام شرکت‌های بورسی به سرمایه‌گذاری توسعه آذربایجان اختصاص دارد. سهام شناور این شرکت در پایان شهریور ماه ۶۹/۶۵ درصد و سهام شناور با احتساب ضریب شناوری ۶۶ درصد بود.

عمران و توسعه فارس هم با ۸۱/۶۱ درصد سهام شناور آزاد و ۶۲درصد سهام شناور با احتساب ضریب شناوری در رده چهارم قرار دارد. قند ثابت خراسان با ۳۶/۶۰ درصد سهام شناور آزاد در رده پنجم و فرآورده‌های نسوز آذر با ۰۸/۵۹ درصد سهام شناور در رتبه ششم قرار دارد. رتبه‌های هفتم و هشتم جدول نقد‌شونده‌ها هم به ترتیب به شرکت‌های صنایع سرماآفرین و سرمایه‌گذاری نیرو ایران اختصاص دارد. درصد سهام شناور این دو شرکت به ترتیب ۵۲/۵۸ و ۱۸/۵۵ درصد است. بانک پاسارگاد هم در این جدول در ردیف نهم قرار گرفته است. این شرکت با ۳۸/۵۴ درصد سهام شناور آزاد در بورس اوراق بهادار حضور دارد. جایگاه دهم نیز با ۶۸/۵۳ درصد سهام شناور آزاد به ایرکا پارت صنعت اختصاص دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، حسینی‌مقدم در بخش دیگری از اظهارات خود اعلام کرد: دسترسی به شمار بیشتری از سهام شرکت برای انجام معاملات، ‌خریداران و فروشندگان بیشتری را قادر به مشارکت در بازار می‌سازد؛ به عبارت دیگر سهام شناور آزاد اندک حکایت از آن دارد که مقدار کمی از سهام شرکت‌ها در دسترس است و در نتیجه تعیین قیمت منصفانه در زمان کوتاه برای خریداران و فروشندگان میسر نیست. مدیر امور ناشران و اعضای شرکت بورس معتقد است اگر باز هم بخواهیم به‌صورت مجزا نسبت به شرایط فعلی بازار، سهام شناور را بررسی کنیم، باید اشاره شود که مزایای سهام شناور آزاد بلندمدت است، یعنی منافع سرمایه‌گذاران را در بلندمدت تامین می‌کند.

وی در تشریح مزایای افزایش سهام شناور آزاد برای سرمایه‌گذاران موارد زیر را برشمرد:

۱) کاهش امکان دستکاری قیمت و دخالت در قیمت‌های بازار

۲) کاهش ریسک نقدشوندگی

۳) عادلانه‌تر شدن قیمت سهام شرکت و نزدیک شدن آن به ارزش ذاتی. این موضوع حتی در شرایط رکودی هم خواسته یک سرمایه‌گذار است، به همین دلیل با درک این موضوع در دهه اخیر، بسیاری از بورس‌ها برای اینکه شاخص آنها بیانگر وضعیت دقیق‌تری از بازار باشد، سهام شناور آزاد را در فرمول محاسبه شاخص هم دخالت داده‌اند.

حسینی‌مقدم معتقد است در یک بازار نقدتر، شناسایی این سطوح قیمتی دقیق‌تر و صحیح‌تر انجام می‌شود. از طرفی سیاست و رویه بورس و سازمان هم این نیست که حتی برای شرکت‌های فاقد الزام سهام شناور آزاد، در شرایط نامساعد، فشار عرضه سهام را تحمیل کند، زیرا منطقا خریداری وجود نخواهد داشت.

مدیر نظارت بر امور ناشران و اعضای بورس معتقد است در بسیاری دیگر از کشورها، بیشتر سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس همچنان در اختیار سهامداران کنترل‌کننده یا موسسان شرکت قرار دارد. با وجود الزامات برای عرضه عمومی سهام، بسیاری از سهامداران کنترل‌کننده تمایل ندارند سهام شرکتشان در بازار عرضه و معامله شود.

به گفته وی، بیش از ۴۰ درصد از ارزش فعلی کل بازار و معاملات، مربوط به عرضه‌های شرکت‌های اصل ۴۴ در چند سال اخیر است نه ۴۰ سال گذشته. بنابراین، بالا بردن درصد سهام شناور آزاد شرکت‌های عرضه شده با توجه به اندازه آنها نیازمند زمان است. در این میان، باید یادآور شد که برنامه‌های تصمیم‌سازان بازار سرمایه هم در جهت افزایش سهام شناور است. نگاهی به دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس تهران و قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی موید این مطلب است، چراکه مشوق‌های مالیاتی خاصی برای بالابردن سطح سهام شناور آزاد طراحی شده است. حسینی‌مقدم گفت: کاهش تدریجی مقررات کنترلی بورس، کاهش درصد مالکیت دولت به‌منظور افزایش سهام شناور آزاد و حذف سیاست محدودیت مالکیت سهام توسط اشخاص خارجی، نمونه‌هایی از اقدامات صورت گرفته در برخی کشورها به‌منظور کاهش تمرکز مالکیت یا افزایش سطح سهام شناور آزاد است که می‌توان از این تجارب در ایران هم بهره گرفت.

براساس گزارش اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس و اوراق بهادار در نیمه اول سال ۹۳، درصد سهام شناور با احتساب ضریب شناوری ۹ شرکت صفر درصد است. سیمان ایلام، گلوکوزان، آلومراد، فولاد کاویان، معدنی دماوند، مجتمع فولاد خراسان، نساجی بروجرد، سیمان فارس و پتروشیمی اصفهان این ۹ شرکت را تشکیل می‌دهند. یادآور می‌شود سهام شناور اعلام شده با احتساب ضریب شناوری (عبارت است از حاصل تقسیم تعداد روزهایی از دوره مالی ناشر که طی آن معاملات سهم در بازار عادی بیش از ۰۰۰۱/۰ تعداد سهام ناشر است بر نصف روزهای معاملاتی آن دوره و حداکثر معادل یک است) محاسبه شده است. شروع دوره مالی برای تمامی شرکت‌ها، به جز عرضه شده طی دوره که متناسب با روز عرضه تا آخر دوره محاسبه شده است، از تاریخ اول تیرماه ۹۲ تا ۳۱ خرداد ۹۳ در نظر گرفته شده است.

به علاوه، شرکت‌هایی که بخشی از سهام آنها در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی است، در صورتی که مجموع درصد سهام شرکت‌های مذکور بالای ۵ درصد شده باشد به‌عنوان سهام مدیریتی محاسبه شده است. در عین حال، نحوه محاسبه سهامداران مدیریتی و غیرمدیریتی در سهام شناور به این صورت بوده است که اگر هر سهامداری یکی از شرایط زیر را داشته باشد؛ سهامدار مدیریتی است. نخست اینکه اشخاص حقیقی که به واسطه سهامداری خود، اقوام نسبی از طبقه اول و دوم یا اشخاص حقوقی تحت کنترل خود، مجموعا مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام ناشر را داشته باشد. همچنین اشخاص حقوقی که به واسطه سهامداری خود، اشخاص حقوقی تحت کنترل یا اشخاص حقوقی با کنترل‌کننده مشترک مجموعا مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام ناشر را داشته باشند.

نقد‌شونده‌ترین سهام نیمه اول 93