گره بورس در انتظار رونق شرکت‌ها

گروه بورس - مسعود‌رضا طاهری: روز گذشته در جریان افت و خیزهای محدود شاخص کل بورس تهران که در دوره‌ای بیش از ۲ ماه با نوسانات محدودی در حدود ۱۵/۰ درصد روبه‌رو‌ بوده شاخص ۱۲ واحد افت کرد و به این ترتیب زیان بازار سهام از ابتدای سال به ۲/۹ درصد رسید. شاخص کل روز گذشته با این میزان افت محدود به رقم ۷۱ هزار و ۷۷۱ رسید. به عقیده کارشناسان اقتصادی، تطابق شاخص کل بورس با واقعیت‌های اقتصادی به ویژه از اواخر سال قبل تا کنون با توجه به اینکه بهار سال جاری دوره‌ای با رشد ۶/۴ درصدی اقتصادی بوده امیدواری‌ها به رونق بورس را با یک تاخیر زمانی افزایش داده است. اینکه معاملات و سود‌دهی بازار تناسبی با این واقعیت‌ها داشته باشد اتفاقی است که این روزها همزمان با اعلام مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی قابل انتظار است. در این بین تحلیلگران گزارش‌های ۶ ماهه‌ای که تاکنون از وضعیت شرکت‌های بورسی در نیمسال اول منتشر شده را مثبت ارزیابی می‌کنند و معتقدند این گزارش‌ها نشان می‌دهند شرایط جدید در ترسیم بازدهی شرکت‌ها مناسب و قابل دفاع است. به گفته کارشناسان انعکاس رشد اقتصادی در این گزارش‌ها قابل رصد است اما همچنان بازار منتظر نشانه‌های بیشتری است.

دیروز اما ثبات نسبی بازار با افت محدود شاخص کل بورس در اولین روز کاری این هفته در حالی همچنان استراتژی انتظار و مشاهده را در تقابل با عوامل روانی نشان می‌دهد که پس از تقریبا یک ماه از نوسان این شاخص در کانال ۷۱ هزار واحدی، برخی دستاوردهای اقتصادی فعلی مورد تایید مقامات صندوق بین‌المللی پول قرار گرفته و همچنان امیدها به رشد واقعی بازار وجود دارد.

دیروز میزان معامله سهام غیر‌بلوکی در بازار ۳۷۶ میلیون سهم به ارزش ۱۰۹۰ میلیارد ریال بود. در عین حال در مجموع معاملات سهام بلوکی و غیربلوکی تقریبا ۳۸۶ میلیون سهم به ارزش ۱۱۲۷ میلیارد ریال بود که نسبت به روز چهارشنبه از نظر حجمی ۹ درصد افزایش و در مقابل از نظر ارزشی ۲۲ درصد افت را نشان می‌دهد. خریدهای بلوکی در بازار بورس همچنان توسط حقوقی‌ها انجام می‌گیرد اما معاملات خرد حقیقی‌ها همچنان با احتیاط صورت می‌گیرد. این احتیاط البته در اواخر این هفته با برگزاری دور دیگری از نشست‌های ایران و ۱+۵ نتایج ملموس تری خواهد یافت. این روند در حالی ادامه یافته که بازتاب رشد اقتصادی در ایران همچنان به‌عنوان یک دستاورد مهم در مسیر بهبود بازارهای مالی از جمله بازار سهام مورد توجه مسوولان داخلی و کارشناسان خارجی قرار گرفته است که می‌تواند به‌عنوان اهرمی برای تقویت بورس تحلیل شود.

دستیابی ایران به نرخ رشد تقریبا ۶/۴ درصدی در بهار امسال نسبت به بهار سال قبل که اغلب کارشناسان از آن به منزله آغاز حرکت خروج از رکود اقتصاد کشور یاد کرده‌اند، در حالی مورد توجه مقامات صندوق بین‌المللی پول نیز قرار گرفته است که کارشناسان داخلی نیز منتظر مشاهده آثار واقعی‌تر آن بر اقتصاد عمومی و به ویژه بازار‌های مالی از جمله بازار سهام هستند.

روز گذشته در دیدار شیناهارا، معاون صندوق بین‌المللی پول با مقامات بانک مرکزی کشورمان دستاوردهای اقتصادی ایران بسیار مهم و چشمگیر ارزیابی شد و بر این نکته تاکید شده که دولت ایران به‌طور حتم با برنامه‌ریزی‌های انجام شده می‌تواند با این روند به دستاوردهای بزرگ‌تری‌ نائل‌ آید.

به گزارش خبرگزاری‌ها شیناهارا، معاون صندوق بین‌المللی پول کاهش نرخ تورم و بهبود رشد اقتصادی به دست آمده را مثال‌زدنی دانست و اظهار کرد: برای دستیابی به چنین اهدافی به هماهنگی تمام اعضای اقتصادی دولت نیاز است و جزئیات برنامه‌های اجرایی دولت باید کاملا هماهنگ و مرحله به مرحله به اجرا درآید. به گزارش «دنیای اقتصاد»، نرخ رشد منفی اقتصادی سال‌های قبل که با هجوم نقدینگی به بازار سهام توام شده بود، باعث شد تا بالاترین رقم شاخص کل در مرز ۹۰ هزار واحد به سودآوری ۱۳۸ درصدی منجر شود. افزایش ۳ برابری نرخ ارز نیز در حالی به این روند کمک کرد که حبابی بودن شاخص و سود‌آوری هیجانی و غیر‌عادی آن همگان را در انتظار تعدیل شاخص و فروکش کردن تب سفته‌بازی در معاملات بازار قرار داد. بازگشت به نرخ رشد اقتصادی مثبت که در برخی گزارش‌های اخیر صندوق بین‌المللی پول نیز با ارقام بیش از ۸/۱درصدی برای سال ۲۰۱۴ مورد تاکید قرار گرفته است، پتانسیلی مهم برای رونق دوباره بازار سهام به شمار می‌رود.

بر این اساس افزایش تولید خودرو در سال جدید، افزایش درآمدهای نفتی، کاهش فشارهای بین‌المللی بر کشتیرانی و حمل‌و‌نقل، تسهیل نقل و انتقال ارز به ویژه درخصوص واردات کالاهای ضروری و اساسی، سیاست‌های انقباضی و پولی در کنترل نقدینگی و تورم، افزایش تولید و کاهش فشار بر پتروشیمی‌ها در حالی مهم‌ترین‌ عوامل رشد اقتصادی در کشور هستند که هر یک از این موارد جایگاه‌ها و اثرات مهمی در بازار سرمایه دارند و تقویت ساختارهای شرکت‌های صنایع مورد نظر افق‌های مهم‌تری را در بازار سرمایه ایجاد خواهد کرد. این در کنار متنوع‌سازی اوراق مالی و در قالب عقود مختلف مالی شرایط را برای سود‌گیری از بازار به ویژه برای حرفه‌ای‌ها فراهم کرده است.

حرفه‌ای‌های بازار برنده‌اند

در این رابطه دکتر شاهین شایان‌آرانی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در تحلیل شرایط عمومی بورس معتقد است که برای دیدن آثار رشد اقتصادی باید قدری دیگر صبر کرد.

به گفته او در آغاز خروج از رکود اقتصادی برای ملموس‌تر شدن تاثیر افزایش نرخ رشد اقتصادی باید منتظر بهبود شرایط عمومی اقتصادی نیز بود. افزایش در حقوق و دستمزد، بهبود شرایط زندگی روزمره و رشد بخش صنعت و همچنین کاهش تورم ملموس در هزینه‌های عمومی اولین آثار قابل انتظار در مسیر بهبود رشد اقتصادی است. با این حال برداشته شدن تحریم‌ها و کاهش فشارهای بین‌المللی در کنار بهبود رشد اقتصادی می‌تواند شتاب بیشتری به تاثیر‌پذیری مثبت بازار از بهبود تولید ناخالص داخلی ببخشد.

به گفته شایان آرانی بازار سهام همچنان برای حرفه‌ای‌ها محل خوبی برای سود‌گیری است. او که برای ممانعت از جهت‌دهی به بازار نخواست به صنعت خاصی اشاره کند، تاکید کرد که حرفه‌ای‌های بازار همچنان پتانسیل‌های زیادی برای کسب سود‌های خوب از بازار دارند و بازار چه در مسیر کاهشی باشد و چه افزایشی، همچنان برای کسانی که با درایت و مطالعه به داد و ستد سهام می‌پردازند بهترین محل کسب سود است. به گفته وی، بازار سهام برای غیر‌حرفه‌ای‌ها بازاری احتیاطی است که نباید بدون مطالعه وارد آن شد. شایان آرانی تاکید کرد بازار سهام فعلا بازاری کم‌جان است که با توجه به اصلاحات صورت گرفته از سال گذشته تاکنون دوران نقاهت خود را می‌گذراند. بازار منتظر علامت‌های بهتری از رشد اقتصادی است تا با پر‌رنگ‌تر شدن آنها روند کلی بازار بر واقعیت‌های روزمره اقتصاد منطبق شود. شایان آرانی در توضیح شرایط فعلی به دو مورد بهبود شرایط تورم و ثبات نسبی قیمت ارز اشاره کرد که اهرم‌هایی برای مثبت‌تر شدن شرایط آتی خواهند بود.

او همچنین با اشاره به اینکه بازار پول و بازار سرمایه ۲ بازار موازی با هم هستند که نباید به قیمت تحت فشار قرار دادن یکی، به رونق دیگری اندیشید، مخالفت خود را با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی در شرایط فعلی اعلام کرد. به گفته او بازار پول و سرمایه با هم رقابت دارند اما با توجه به اینکه هر یک از این دو از مکانیزم‌های خود بهره می‌برند، باید با تکیه بر روش‌های علمی در تعیین نرخ سود به سپرده‌های مردمی رقمی بالاتر از نرخ تورم را پرداخت.

در عین حال او از اظهار‌نظر برخی از مقامات درخصوص اینکه نرخ سود باید بر اساس تورم انتظاری تعیین شود، گفت: این سخن درستی نیست، چراکه از منظر هر کس تورم انتظاری تعریفی متفاوت دارد و نباید ملاک قرار گیرد، بلکه تورم واقعی و ملموس باید ملاکی باشد تا بتوان مردم را به حفظ سپرده‌ها در بانک‌ها قانع کرد. باید در عملکرد دولت منتظر دریافت سیگنال‌های واقعی دراین زمینه باشیم. اما در بازار دیروز در حالی نماد کگل و وبانک به ترتیب با ۲۲ واحد و ۱۰ واحد تاثیر مثبت بر شاخص کل ظاهر شدند که نمادهای وامید، رمپنا، تاپیکو، ومعادن و فخوز به ترتیب با ۲۲ تا ۱۱ واحد از شاخص کاستند. دیروز بیشترین میزان افزایش قیمت سهم به داروسازی داملران اختصاص یافت که با بیش از ۷ درصد افزایش قیمت روبه‌رو‌ شد. بیشترین تقاضا در این بازار به نماد بترانس و بیشترین عرضه به نماد چکاوه اختصاص یافت. در بازار دیروز بیشترین ارزش و حجم معامله به نماد خودرو اختصاص یافت که معامله ۳۷ میلیون سهم آن به ارزش ۹۹ میلیارد ریال رقم خورد. این صدر‌نشینی در حالی در نماد خودرویی‌ها رخ می‌دهد که مجلس در هفته‌های آینده پروسه سوال از وزیر صنعت، معدن و تجارت را برای بررسی قیمت خودروهای داخلی با جدیت در دستور کار دارد. به گفته علی علیلو، عضو کمیسیون صنایع مجلس، طرح سوال از وزیر پس از تعطیلات هفته آینده مجلس صورت خواهد گرفت.

در بازار سهام همچنین دارویی‌ها در معرض دریافت مجوزهای افزایش قیمت هستند. پتروشیمی‌‌ها نیز همچنان منتظر اعلام فرمول جدید قیمت‌گذاری نرخ خوراک باقی مانده‌اند. به تعویق افتادن برگزاری مجامع بانک‌های بورسی درگیر سهام عدالت نیز خبرهای مهم این هفته بانکی‌های بورس است. مقاومت دولت در آزاد‌سازی سهام عدالت به شدت مورد انتقاد نمایندگان مجلس نیز قرار گرفته است.