دنیای اقتصاد- اعلام کف نرخ 15 سنتی برای هر مترمکعب گاز مصرفی پتروشیمی‌ها توسط مجلس در اواخر هفته گذشته، موجب شد تا دیروز نماد شرکت‌های پتروشیمی اعم‌‌ازمصرف‌کنندگان گاز و خوراک مایع متوقف شود. این اقدام ناگهانی تاثیر روانی زیادی بر نرخ سایر سهام داشت؛ به‌طوری‌که شاخص کل بازار بورس تهران دیروز 1147 واحد ریزش کرد. اتفاق دیروز واکنش به نرخ 15 سنتی عنوان شده که البته برخی تحلیلگران آن را دیرهنگام و برخی مسوولان دلیل آن را الزام به شفاف‌سازی بیشتر شرکت‌ها عنوان کرده‌اند.
شوک مجلس به بورس
گروه بورس- مصوبه مجلس شورای اسلامی در رابطه با افزایش نرخ خوراک مجتمع‌‌های پتروشیمی و تعیین کف قیمت ۱۵ سنت در هر مترمکعب گاز برای این دسته از فعالان اقتصادی به روند نزولی بورس و فرابورس طی هفته‌های اخیر منجر شد تا اینکه این روند نگران‌کننده در نهایت توقف دسته‌جمعی نماد معاملاتی این گروه را روز گذشته به همراه داشت. معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص توقف نمادهای پتروشیمی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: نمادهای گروه پتروشیمی به‌منظور شفاف‌سازی در‌خصوص مصوبات مجلس برای افزایش نرخ خوراک تا ۱۵ سنت متوقف شده‌اند.
محمدرضا عربی با بیان اینکه افزایش خوراک پتروشیمی‌ها در همه شرکت‌ها تاثیرگذاری یکسانی ندارد، افزود: این مصوبه تاثیر روانی زیادی برای شرکت‌های پتروشیمی داشت به طوری که حتی شرکت‌های پتروشیمی خوراک مایع نیز که شامل این مصوبه نمی‌شوند تحت تاثیر این مصوبه با افت مواجه شدند. وی تاکید کرد: بر این اساس تصمیم گرفتیم به‌منظور بررسی اطلاعات و افشای تاثیرات این مصوبه بر شرکت‌ها، نماد پتروشیمی‌ها و شرکت‌های هلدینگ آنها متوقف شوند. عربی با بیان اینکه این شرکت‌ها باید اطلاعات دقیق‌تری از تاثیرات این مصوبه منتشر کنند، خاطرنشان کرد: این در حالی است که هنوز این مصوبه مجلس باید به تایید شورای نگهبان برسد که احتمال برخی تغییرات نیز در این مرحله وجود دارد؛ بنابراین هنوز این مصوبه در خصوص نرخ خوراک نهایی نشده است.
وی در ادامه تاکید کرد: بازار در مقابل این موضوع با دستپاچگی در حال تصمیم‌گیری‌های عجولانه است. به گفته وی این موضوع تنها برای صنعت پتروشیمی تاثیرگذار است، ولی دستپاچگی در کل بازار وجود دارد که نشان‌دهنده تاثیرات روانی مصوبه افزایش نرخ خوراک است که در نتیجه معامله‌گران با فشار فروش مواجه شده‌‌اند.
این مقام مسوول در خصوص آثار توقف نماد پتروشیمی‌ها در حل این موضوع گفت: بازار نیازمند آرامش است و باید با ارائه اطلاعات شفاف و بررسی واقعیت‌ها پیرامون این مصوبه التهاب موجود را از بین برد که در این میان توقف نمادها تا زمان دریافت اطلاعات می‌تواند فضای مناسب‌تری را ایجاد کند.
وی افزود: بر این اساس این توقف تا زمان دریافت اطلاعات ادامه خواهد داشت، اما در خصوص چگونگی بازگشایی نمادها هنوز تصمیمی گرفته نشده است و بعد از افشای اطلاعات جدید در این مورد تصمیم‌گیری خواهد شد. عربی، گفت: بازار سرمایه تمام تلاش خود را در این خصوص انجام داد و در مورد نحوه تصمیم‌‌گیری خوراک شرکت‌های پتروشیمی به دولت، نمایندگان و اعضای کمیسیون اطلاع‌رسانی کرده که تصمیم آنها چه تاثیری در صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع لیدر بازار می‌گذارد.
وی ادامه داد: به این ترتیب تاثیر این تصمیمات به صورت رسمی و غیررسمی اطلاع‌رسانی شده و تا حدودی این موضوع در کمیسیون‌های مختلف به جمع‌بندی رسیده بود.
وی یادآور شد: انتظار بازار سرمایه این بود که نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی با فرمولی تصویب شود که هم منافع دولت مدنظر قرار گیرد و هم از صنعت پتروشیمی که از صنایع مهم بورس بوده و دارای ارزش افزوده است، حمایت شود.
ضربات اقدام دولت جبران‌ناپذیر است
روز گذشته همچنین رئیس انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی در نشست خبری که به منظور بررسی رابطه نرخ خوراک و آینده صنعت پتروشیمی توسط این انجمن برگزار شد، با اشاره به اینکه با نرخ جدید خوراک در سال 93 هیچ سرمایه‌گذاری جدیدی در صنعت پتروشیمی صورت نمی‌گیرد، گفت: در افق 1404 باید حداقل 75 میلیارد دلار در صنعت پتروشیمی سرمایه‌گذاری شده و به 120 میلیون تن تولید برسیم در حالی که با شرایط فعلی به نیمی از این چشم‌انداز هم نخواهیم رسید.
وی مقام اول ایران در تنوع خوراک، میزان ذخایر معادل 6/33 تریلیونی، بهره‌مندی از سواحل طولانی دریایی و چهار دهه تجربه در این صنعت را از مزیت‌های پتروشیمی در کشور دانست و اضافه کرد: بهره‌برداری از ذخایر مشترک گازی نیز از مهم‌ترین سیاست‌های استراتژیک ماست.
وی با اشاره به اینکه پتروشیمی سودآورترین صنعت کشور است افزود: باید شرایط طوری باشد که سرمایه‌گذاری جدید به این بخش وارد شود.
رئیس انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی گفت: در ماه‌های اخیر چند سرمایه‌گذار خارجی به دلیل نرخ خوراک در ایران حاضر به عقد قرارداد نشدند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در کشور حدود 160 میلیارد مترمکعب گاز داریم افزود: در گاز متان با احتساب گازهای ترش در پتروشیمی‌های خارک و رازی تنها 5 میلیارد مترمکعب مصرف سالانه داریم.
به گفته وی با راه‌اندازی تمام فازهای پارس جنوبی 300 میلیون مترمکعب گاز اضافه خواهیم داشت. درحالی که اکنون حدود یک ماه است که صنایع به دلیل مصارف خانگی گاز متان ندارند.
وی اضافه کرد: در حالی که می‌توانیم گاز را تبدیل و در تولید از آن استفاده کنیم نباید آن را صادر کنیم.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه قیمت جدید خوراک ضربه‌های جبران‌ناپذیری بر صنعت پتروشیمی وارد خواهد کرد گفت: فعالان این صنعت حاضرند قیمت خوراک به ارقامی بیش از 15 سنت هم برسد به شرطی که بتوانند محصول خود را با قیمت آزاد بفروشند نه اینکه با تخفیف زیاد دولتی واگذار کنند.
عسگری‌مارانی، مدیرعامل سرمایه‌گذاری ملی نیز در این جلسه با اشاره به افت‌های شدید بورس گفت: بازار سرمایه فعلی بازاری بزرگ است و می‌رود تا منافع خود را پیدا کند.
وی با تاکید بر اینکه اعتقاد بازار سرمایه به شفافیت است افزود: در مجلس به عدم شفافیت رای داده شده است.
وی افزود: به لحاظ اقتصادی کالاهایی که قابل معامله نیستند در قیمت‌گذاری با مشکل مواجه شده و قیمت‌گذاری سختی خواهند داشت.
همچنین صادقی مقدم، مدیرعامل شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری ملی ایران نیز در همین جلسه با اشاره به اینکه بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پتروشیمی زاگرس 10 درصد، پردیس 17 درصد، کرمانشاه 12 درصد، شیراز 9 درصد، خراسان 18 درصد و فن‌آوران 13 درصد است، افزود: با تغییرات در نرخ خوراک هیچ سرمایه‌گذاری روی این صنعت با سودآوری مزبور سرمایه‌گذاری نخواهد کرد.
وی اضافه کرد: در صورتی که نرخ سود بانکی و اوراق مشارکت بالای 20 درصد است، سرمایه‌گذاران به صنعتی با چنین مشکلاتی وارد نخواهند شد.