بورس متلاطم و گزارش‌های 9 ماهه امیدوار کننده
گروه بورس- همایون دارابی: بورس اوراق بهادار در حالی گام به آخرین هفته کاری دی‌ماه می‌گذارد که همچنان ابهام در تحولات لایحه بودجه و تصمیمات درون بازاری تلاطم‌های قابل ملاحظه‌ای را ایجاد کرده است. بورس اوراق بهادار در خلال دو هفته گذشته با 4 چالش مهم مواجه بوده است؛ چالش‌هایی که شامل اجرای توافق هسته‌ای، انتشار گزارش‌های 9ماهه، بررسی لایحه بودجه سال 93 و اجرای مرحله دوم طرح هدفمند‌سازی یارانه‌ها بود.
تحولات در روزهای اخیر دو چالش از این ۴ مورد را به نفع بازار سرمایه مرتفع کرد. مذاکرات هسته‌ای به اجرای توافق ژنو منجر شد و بیشتر گزارش‌های ۹ ماهه نیز قابل قبول بوده‌اند به ویژه در گروه‌های پیشرویی نظیر پتروشیمی، معدن، بانک و فلزی به همراه دو گروه سیمان و دارویی می‌توان گفت که بیشتر گزارش‌ها انتظارات را برآورده کرده است. اما همچنان بازار با تلاطم ناشی از بررسی لایحه بودجه و رفتار نمایندگان مجلس در افزایش عوارض و تغییر در متن اولیه لایحه بودجه مواجه است که موجب نوسان شدید در بازار شده است. در کنار این مساله، تصمیم برای انتقال برخی از نمادهای بازار پایه به بازار توافقی نیز در هفته گذشته برای بازار مشکل‌ساز شد. تصمیمی که هر چند به لحاظ منطق اجرا درست بود اما به نوسان شدیدی در بازار منجر شد. برخی از کارشناسان پیش از این تصمیم، با هشدار در مورد رفتار برخی سهامداران، روش‌هایی نظیر کاهش دامنه نوسان نمادهای کوچک و افزایش هزینه‌های معاملاتی را پیشنهاد کرده بودند که البته هر کدام از این دو روش دارای مزیت‌ها و معایبی است.
در حال حاضر بازار سرمایه همچنان شاهد انتظار برای اتمام بررسی لایحه بودجه و طرح آن در صحن مجلس است؛ موضوعی که در یک ماهه آینده نیز گریبانگیر بازار سرمایه خواهد بود مگر آنکه تا پیش از فرا رسیدن زمان پایان بررسی لایحه بودجه در صحن مجلس، بازار به اطمینان نسبی در مورد برخی از مهم‌ترین موضوعات پیش روی خود از جمله بهای گاز و عوارض معدنی برسد. در همین حال بیشتر کارشناسان همانند رئیس‌جمهور با امیدواری روند تحولات سیاسی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور را دنبال می‌کنند. رئیس‌جمهور در سفر اخیر خود به استان خوزستان بر رونق یابی اقتصاد کشور با کاهش تحریم‌ها تاکید کرد که همین امر نیز در اقتصاد کشور به چشم می‌خورد. در همین حال تحولات واقعی نیز تاثیر سیاست‌های اخیر را بر رفتارهای اقتصادی نشان می‌دهد. کاهش تورم و افزایش ورود نقدینگی به بازار سرمایه نشان از آرامش نسبی در اقتصاد کشور دارد. در همین حال نرخ بهره واقعی نیز در حال تنظیم خود با شرایط کنونی است و شنیده‌ها از شروع باز پس دهی سپرده‌های گران قیمت بانک‌ها به صاحبان سپرده خبر می‌دهد. در این صورت، چرخ‌های اقتصاد پس از مدت‌ها سکون بار دیگر به حرکت در خواهد آمد.
در تحولات اقتصادی، هفته گذشته معامله گران با ادامه بحث در مورد لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق تصویب عوارض ۳۰درصدی برای شرکت‌های سنگ‌آهنی را در دستور کار قرار دادند که با انتقادات شدیدی مواجه شد. در حالی که شرکت‌های سنگ‌آهنی با نرخ‌های ترجیحی در حال ارائه محصول به شرکت‌های فولادی هستند تصمیم برای اخذ سنگین‌ترین عوارض جهان از این شرکت‌ها بخش معدن کشور را با چالش جدی مواجه ساخته و به فرار سرمایه از این بخش منتهی خواهد شد. مشابه چنین روندی در بخش پتروشیمی نیز در حال مشاهده است که خبرهای منتشره در مورد احتمال تصویب گاز ۱۵سنتی به توقف تمامی طرح‌های در حال اجرا در استان‌های کشور و تعمیق رکود در این بخش می‌انجامد. در این شرایط نبود تشکل مدافع حقوق سهامداران و همچنین بی‌تحرکی نهادهای بازار سرمایه به ویژه شرکت بورس، نگرانی سهامداران را دو چندان کرده است. در بازار سهام هفته گذشته تحولات در دیگر بورس‌ها نیز با اهمیت بود. شروع معاملات میعانات نفتی و گاز مایع در بورس انرژی گامی در جهت شفاف‌سازی قیمت‌گذاری این محصولات تلقی می‌شود. این تصمیم همچنین نرخ‌های خرید شرکت‌های پالایشگاهی و برخی از پتروشیمی‌ها را شفاف می‌کند به ویژه آنکه در حال حاضر قیمت فروش میعانات گازی به برخی از شرکت‌ها به مراتب بیش از قیمت‌های کشف شده در بورس انرژی است. معاملات بازارهای جهانی نیز همچنان آرامش نسبی را شاهد است، به گونه‌ای که در این بخش بهای مس در سطح ۷هزار و ۳۴۵دلار، بهای آلومینیوم یک هزار و ۷۵۲دلار، روی ۲هزار و ۸۲دلار و سرب ۲هزار و ۱۹۸دلار گزارش شده است.
در بازار چه خبر بود؟
بازار روز چهارشنبه همچنان جو ضعیفی را شاهد بود که به افت هزار و ۴۰۲واحدی شاخص کل منجر شد. در همین حال روز چهارشنبه اختلاف میان عدد اعلامی شاخص در سامانه نامک و سایت شرکت مدیریت فن‌آوری بورس تهران موجب بروز شایعاتی شد که جو بازار را متاثر کرد. شاخص روز چهارشنبه عملا ۱/۶۱درصد کاهش را تجربه کرد. در همین حال کارشناسان بازار به دلیل تعطیلی روز یکشنبه نیز در انتظار بازار نه‌چندان قوی در شروع هفته آینده هستند تا در روز دوشنبه روند واقعی معاملات از سر گرفته شود. در بازار چهارشنبه در گروه پتروشیمی بازگشایی پتروشیمی خارک در روزی منفی به بازدهی مثبت برای سرمایه‌گذاران منجر شد تا نشان دهد باوجود نگرانی از نرخ گاز پتروشیمی‌ها این گروه پتانسیل‌های مناسبی را در اختیار دارد. «شخارک» سود هر سهم سال مالی جاری خود بر اساس عملکرد ۹ ماهه را از ۵۷۶۵‌ریال به ۷۳۸۹ ریال افزایش داده و با تعدیل مثبت ۲۸‌درصدی روبه‌رو شده و در ۹ ماهه نیز ۷۵‌درصد آن را پوشش داده است. در گزارش جدید مقدار کل تولید، ۶ هزار تن افزایش پیدا کرده است. مقدار تولید پروپان و بوتان از ۸۰ هزار تن به بیش از ۹۰ هزار تن افزایش داشته است ولی مقدار تولید پیش بینی شده متانول از ۶۰۰ هزار تن به ۵۸۰ هزار تن کاهش یافته است. در ۹ ماهه نیز در کل ۴/۷۳ درصد تناژ تولیدی را پوشش داده است.
در این گروه بحث اساسی در حال حاضر واگذاری ۴۰درصد سهام پتروشیمی پارس به عنوان یک انتقال مهم است. اهمیت پتروشیمی پارس در صنعت پتروشیمی کشور و واحدهای موجود در عسلویه موجب جلب توجه به این عرضه شده است. به نظر می‌رسد در حال حاضر دو سناریو پیش پای این معامله است، نخست خرید این بلوک توسط کنسرسیوم غدیر و پارسان است که موجب می‌شود این شرکت از ساتا خارج نشده و البته مشکلات نقدینگی ساتا در پایان سال برای پرداخت به مستمری‌بگیران نظامی نیز بر طرف شود و دوم خرید این واحد توسط هلدینگ خلیج فارس است که موجب تقویت هلدینگ خلیج فارس خواهد شد. در همین شرایط تامین نقدینگی این خرید نیز اهمیت فراوانی دارد زیرا خریدار باید بتواند ۶۵درصد مبلغ این خرید را در ۴۰ روز پرداخت کند. در این شرایط نگاه‌ها به سوی جلسه مجمع عمومی ۸‌بهمن پتروشیمی پردیس است زیرا هلدینگ نفت و گاز پارسیان اگر تصمیم به خرید پتروشیمی پارس داشته باشد با توجه به انباشته هزار میلیاردی خود و نزدیک به ۶۰۰میلیاردی سرمایه‌گذاری غدیر چاره‌ای جز تقسیم کل سود پتروشیمی پردیس و گرفتن هزار میلیارد تومان سود از این شرکت ندارد و پس از آن باید برای تامین بخشی از ثمن این معامله پرداخت غیر‌نقدی را در دستور کار قرار دهد. در آن سو اما هلدینگ خلیج‌فارس با انباشته ۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومانی خود کار ساده تری دارد. در این میان نقطه ابهام در شرایط کنونی مالکیت آریا ساسول است، زیرا در حالی که ۵۰درصد این شرکت متعلق به پتروشیمی پارس است، مالکیت ۵۰درصد دیگر این شرکت که گفته می‌شود توسط ساسول آفریقای جنوبی فروخته شده هنوز مبهم است. در همین حال حضور کنسرسیومی هلدینگ خلیج فارس و پارسان نیز می‌تواند جذاب‌ترین سناریو برای بازار باشد.
در گروه پالایشگاهی، پیشرفت فیزیکی طرح افزایش ظرفیت تولید بنزین پالایشگاه نفت بندرعباس با نصب برج جداکننده نفتا افزایش یافت. به گزارش «شانا»، برج جداکننده نفتای طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه بندرعباس به وزن ٥٤٠ تن و ٦٠ متر ارتفاع نصب شد. در گروه معدنی روز چهارشنبه تمامی نمادهای سنگ‌آهنی با صف فروش همراه شدند که در این میان دو شرکت گل گهر و چادر ملو به دلیل عوارض جدید و صبانور با ثبت افزایش سرمایه اخیر شرکت با مازاد عرضه مواجه است. در همین ارتباط، محمود نوریان در گفت‌‌و‌گو با خبرگزاری فارس، اظهار کرد: مصوبه کمیسیون تلفیق بر روی سه شرکت چادرملو، گل‌گهر و سنگ‌آهن مرکزی تاثیرگذارخواهد بود.
وی افزود: ممکن است این مصوبه در آینده در مورد معادن کوچک بخش خصوصی نیز اجرایی شود. مدیر‌عامل چادرملو با بیان اینکه اجرای مصوبه کمیسیون تلفیق، توسعه طرح‌های سه شرکت بزرگ سنگ‌آهنی را دچار مشکل خواهد کرد، افزود: به نظر من هزینه حاصل از این محل، برای توسعه معادن سنگ‌آهن صرف نخواهد شد.
وی تاکید کرد: قبلا شرکت‌های سنگ‌آهنی برای تعیین بهره مالکانه ۱۵ درصدی توافق کرده بودند، ولی حال این رقم ۳۰ درصد تعیین شده است که تاثیر منفی در وضعیت شرکت‌ها خواهد داشت.
نوریان تاکید کرد: تلاش می‌کنیم با افزایش قیمت سنگ‌آهن، هزینه‌ تحمیل شده به شرکت‌های سنگ‌آهنی از محل بهره مالکانه راجبران کنیم.
در همین حال بازار در انتظار روشن شدن میزان عوارض و تصمیم صحن مجلس است. در شرایط کنونی میزان تاثیر این مصوبه بر نمادهای گل‌گهر و چادر‌ملو حداکثر در حد ۳۰۰ و ۱۵۰ریال خواهد بود، اما ابعاد واقعی این مصوبه پس از تصویب نهایی طرح و شفاف‌سازی مکانیزم قیمتی خواهد بود زیرا در مقابل این عوارض شرکت‌های سنگ‌آهنی ممکن است عرضه محصول خود را منحصرا در بورس کالا صورت دهند. در این گروه توسعه معادن روی ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرده تقاضای افزایش سرمایه و انتشار سهام جدید این شرکت در سازمان بورس و اوراق بهادار مورد بررسی و تایید قرار گرفته است. «کروی» با سرمایه ۱۹۱ میلیارد و ۳۹۵ میلیون تومانی در این اطلاعیه اعلام کرده افزایش سرمایه یادشده به مبلغ ۵۰ میلیارد تومان (نزدیک به ۲۶درصد) از محل سود انباشته و به‌منظور اصلاح ساختار مالی، جلوگیری ازخروج وجه نقد و توسعه سرمایه‌گذاری‌ها انجام خواهد شد.
در گروه فلزی پوشش مناسب شرکت‌های فولادی انتظارات اولیه کارشناسان را محقق کرده است. در همین حال اشباع بازار داخلی، دست شرکت‌ها را برای صادرات بازگذاشته است که این موضوع نیز در گزارش برخی از شرکت‌ها به چشم می‌خورد. در این گروه ذوب‌آهن اصفهان در گزارش ۹ ماهه ۳۹۰ ریال سود به ازای هر سهم محقق کرده است که معادل ۸۱ درصد آخرین سود پیش‌بینی شده توسط شرکت است. در گروه بانکی بانک خاورمیانه از بازار پایه به بازار دوم فرابورس منتقل شده است، در گروه تجهیزات، تراکتور‌سازی با تعدیل ۳۰درصدی مواجه شده است. شرکت ۹۰ میلیارد تومانی تراکتور‌سازی ایران در اطلاعیه‌ای پیش‌بینی درآمد هر سهم در سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۹۲ براساس عملکرد واقعی دوره ۹ ماهه را مبلغ ۲۸۰ ریال اعلام کرده که در دوره یادشده ۷۵ درصد از این مبلغ را محقق کرده است. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری منفی بود که در آن ارزش معاملات نیز به ۴۰۵میلیارد تومان رسید و همه آمار‌های هفتگی نیز با افت همراه شدند.