تشدید افت و خیزها، با هجوم حقیقی‌ها به بورس
گروه بورس- بهزاد بهمن‌نژاد: هفته گذشته بازار در حالی با رشد 4/1 درصدی شاخص کل مواجه بود که بار دیگر خریداران حقیقی حضور فعال‌تری نسبت به حقوقی‌ها داشتند. بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد ارزش معاملات طی هفته گذشته به صورت میانگین روزانه 612 میلیارد تومان بوده است که حاکی از رشد قابل توجه معاملات در بورس است.
این امر منجر به تغییر مالکیت ۶۹۵ میلیارد ریالی (معادل ۳/۲ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی طی هفته گذشته شد. البته باید توجه داشت که در روز شنبه هفته گذشته با افت یک درصدی شاخص کل، سهامداران حقوقی در بیشتر نمادها در نقش خریدار ظاهر شده و تغییر مالکیت ۵۵۳ میلیارد ریالی (معادل ۳/۹ درصد ارزش کل معاملات روز شنبه) را از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی رقم زدند؛ اما این روند در ادامه هفته تغییر کرد و در نهایت بار دیگر بازار با حضور فعال‌تر حقیقی‌ها در نقش خریدار همراه شد. بررسی وضعیت اخیر بازار سرمایه، دو نکته مهم را به سهامداران گوشزد می‌کند. اول، حساس شدن بورس نسبت به اخبار پراکنده، در نتیجه حضور شدید سهامداران حقوقی در بازار است که باعث ریزش شدید کل بازار یا گروه خاصی طی روزهای اخیر شده است. همچنین، تطابق نه چندان مناسب روند قیمتی و حضور سهامداران حقوقی در معاملات طی روزهای اخیر دومین نکته‌ای است که نامتعارف بودن وضعیت فعلی بازار را نشان می‌دهد (به طور معمول، حقوقی‌ها در روزهای منفی خریدار و در روزهای مثبت فروشنده سهام هستند).
در این مطلب، نحوه تغییرات مالکیت سهامداران حقوقی به حقیقی در هفته پیشین در ۱۲ نماد با بیشترین حجم معاملات مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، ۱۰ نماد اول از منظر بیشترین حجم معاملات طی هفته گذشته به ترتیب عبارتند از: بانک صادرات ایران «وبصادر»، سرمایه‌گذاری نفت و گاز تامین «تاپیکو»، بانک پاسارگاد «وپاسار»، پالایش نفت بندرعباس «شبندر»، ایران خودرو «خودرو»، سرمایه‌گذاری صنعت بیمه «وبیمه»، مخابرات ایران «اخابر»، گروه بهمن «خبهمن»، بانک ملت «وبملت» و سایپا «خساپا». همچنین، سرمایه‌گذاری رنا «ورنا» و کمباین‌سازی ایران از میان نمادها با بیشترین حجم معاملات طی روز چهارشنبه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برای درک شهودی از این تغییرات مالکیت، نمودارهایی رسم شده است که در طول متن با ارایه مثال‌های عددی توضیح داده خواهند شد. در نماد «وبصادر» طی هفته گذشته تغییر مالکیت ۳/۱۷۹ میلیارد ریالی (معادل ۳۴ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی روی داد. همانطور که در نمودار مشاهده می‌شود، در روز سه‌شنبه تغییر مالکیت به ارزش ۳/۷۲ میلیارد ریال از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شده است که نسبت به ارزش کل معاملات آن روز این نماد، یعنی ۸/۱۱۰ میلیارد ریال، ۳/۶۵ درصد کل را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، سهام با ارزشی معادل ۳/۷۲ میلیارد ریال توسط حقوقی‌ها فروخته و به وسیله حقیقی‌ها خریداری شده که ۳/۶۵ درصد کل معاملات را شامل می‌شود. بنابراین در نمودار، میزان تغییر مالکیت با رنگ سبز و در بالای منحنی قرار گرفته است. به طور مشابه، اگر معاملات روز شنبه در نظر گرفته شود، ۸/۵ درصد از کل ارزش معاملات باعث تغییر مالکیت سهام از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی‌ها شده است که با رنگ قرمز و در پایین نمودار نمایش داده شده است (یعنی تغییر مالکیت از سوی حقیقی‌ها به حقوقی‌ها). بررسی معاملات «وبصادر» نشان می‌دهد به رغم نزولی بودن قیمت، سهامداران حقوقی در نقش فروشنده حضور بسیار فعال‌تری داشتند.
از سوی دیگر، در نماد «تاپیکو» طی معاملات هفته گذشته، تغییر مالکیت ۷/۵۲ میلیارد ریالی (معادل ۸/۵ درصد ارزش کل معاملات این سهم) از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی روی داده است. روز شنبه روند کل بازار یا به عبارتی خریدهای سنگین حقوقی‌ها در این نماد نیز کاملا به چشم می‌خورد که این رویکرد سهامداران حقوقی در ادامه هفته برای این نماد متفاوت بوده است.
«وپاسار» به عنوان سومین نماد پرمعامله هفته گذشته، تغییر مالکیت ۸/۳۲ میلیارد ریالی را (معادل ۳ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی تجربه کرده است. بررسی معاملات این نماد نشان می‌دهد حقوقی‌ها در تمامی روزهای هفته گذشته به جز دوشنبه در نقش خریدار حضور فعالی داشته‌اند و عرضه‌های سنگین روز دوشنبه از سوی آنها باعث متعادل شدن تغییر مالکیت در کل هفته شده است. از میان معاملات سهامداران حقوقی می‌توان به خرید ۵/۱ میلیون سهم این نماد توسط شرکت سرمایه‌گذاری سامان مجد و فروش ۲۸ میلیون سهم «وپاسار» توسط موسسه همیاری کوثر اشاره کرد. از طرف دیگر، نماد «شبندر» طی هفته گذشته تغییر مالکیت قابل توجه ۲/۱۳۴ میلیارد ریالی (معادل ۵/۱۶ درصد ارزش کل معاملات) را از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی شاهد بوده است. قرمز بودن نمودار این نماد در بیشتر روزهای هفته نشان از حضور سهامداران حقوقی در نقش خریدار این نماد دارد. با این وجود، عرضه ۵/۶ میلیون سهم این نماد توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی طی هفته گذشته قابل توجه است.
از سوی دیگر، در نماد «خودرو» طی هفته گذشته، تغییر مالکیت ۸/۱۳ میلیارد ریالی (معادل ۸/۱ درصد ارزش کل معاملات) از سوی حقوقی‌ها به حقیقی‌ها انجام شد. مشابه بسیاری از نمادها، حضور سنگین سهامداران در روز شنبه (منفی بودن بازار) قابل توجه است که تغییر مالکیت یاد شده را به همراه داشته است.
در نماد «وبیمه» نیز تغییر مالکیت ۱۰ میلیارد ریالی (معادل ۴/۳ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شده است. روز شنبه تنها روز منفی این نماد بود که بر این اساس، حقوقی‌ها در ابتدای هفته خریدار بوده‌اند که این روند در پایان هفته تغییر کرده است. از میان معاملات سهامداران حقوقی می‌توان به فروش ۹ میلیون سهم این نماد توسط شرکت سهامی بیمه ایران و خرید ۹/۲ میلیون سهم آن توسط شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه گل گهر اشاره کرد.
در این شرایط، در نماد «اخابر» تغییر مالکیت ۳/۸۸ میلیارد ریالی (معادل ۷/۱۵ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی انجام شد. این امر نشان می‌دهد که با توجه به مثبت شدن مجدد «اخابر» در هفته گذشته حقوقی‌ها در نقش فروشنده حضور فعال‌تری داشته‌اند. از سوی دیگر «خبهمن» تغییر مالکیت ۳/۱۰ میلیارد ریالی (معادل ۱/۲ درصد ارزش کل معاملات) را از سوی حقیقی‌ها به حقوقی‌ها شاهد بوده است. بر این اساس، حضور قابل توجه حقوقی‌ها در نقش خریدار طی هفته گذشته کاملا به چشم می‌خورد.
اما «وبملت» تغییر مالکیت اندک ۳/۰ میلیارد ریالی (معادل ۱/۰ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی را تجربه کرده است. بررسی معاملات این نماد نشان می‌دهد حقوقی‌ها در نقش خریدار حضور فعال‌تری طی هفته گذشته داشته‌اند، اما در روز چهارشنبه این روند به طور قابل توجهی تغییر کرده است و عرضه‌های سنگین از سوی حقوقی‌ها باعث شده تا این نماد در کل هفته تغییر مالکیت چندانی را شاهد نباشد. همچنین، فروش ۷ میلیون سهم این نماد توسط شرکت گروه مالی ملت طی هفته گذشته قابل توجه است.
در این شرایط، «خساپا» نیز روندی مشابه «وبملت» داشت که همین امر باعث شد تا تقریبا تغییر مالکیتی میان سهامداران حقوقی و حقیقی در این نماد طی هفته گذشته رخ ندهد.
از سوی دیگر، «ورنا» تغییر مالکیت ۷/۳۴ میلیارد ریالی (معادل ۳/۱۳ درصد ارزش کل معاملات) را از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی شاهد بوده است. همانطور که در نمودار مشاهده می‌شود، این نماد در ابتدای هفته با حضور حقوقی‌ها در نقش خریدار همراه بوده است اما عرضه‌های سنگین این سهامداران در روز چهارشنبه منجر شد تا در نهایت تغییر مالکیت به سمت سهامداران حقیقی انجام شود. به این ترتیب، فروش ۳۶ میلیون سهم «ورنا» توسط شرکت سرمایه گذاری سمند طی هفته گذشته صورت گرفت.
در نهایت، نماد «تکمبا» طی هفته گذشته شاهد حضور نسبتا پررنگ حقوقی‌ها در نقش فروشنده بوده به طوری که در این نماد تغییر مالکیت قابل توجه ۶/۳۷ میلیارد ریالی (معادل ۶/۳۶ درصد ارزش کل معاملات) از سوی سهامداران حقوقی به حقیقی صورت گرفته است؛ همین امر باعث سبزرنگ بودن نمودار این نماد در تمامی روزهای هفته شده است. در این میان، ۵/۷ میلیون سهم «تکمبا» به ترتیب توسط آستان قدس رضوی (۵/۶ میلیون) و شرکت سهامی بیمه ایران (یک میلیون) فروخته شد.

تشدید افت و خیزها، با هجوم حقیقی‌ها به بورس