نشانه‌های تغییر در روند بورس تهران

دنیای اقتصاد- بورس تهران در این هفته شاهد عقب نشینی خریداران از نمادهای پیشرو بود تا پس از صعود یکپارچه بازار، معامله‌گران شاهد یک دوره اصلاح قیمت‌ها باشند. هر چند به علت رشد قیمت سهام بزرگ‌ترین شرکت بازار سرمایه؛ یعنی هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس باز هم رشد ۳/۰ درصدی شاخص کل در مقیاس هفتگی به ثبت رسید. به اعتقاد کارشناسان، ورود رسمی به دوران رقابت‌های انتخاباتی در کنار نیاز به تجدید قوای خریداران اصلی‌ترین عوامل حاکمیت جو انتظار در بورس طی هفته جاری بود. به نظر می‌رسد نگاه معامله‌گران در هفته آینده به بررسی بودجه کل کشور برای سال ۹۲ که اهمیت زیادی در تعیین سیاست‌های اقتصادی بنگاه‌ها دارد، معطوف باشد. یک هفته با تپیکس نشانه‌های تغییر روند در بورس گروه بورس - شروین شهریاری: بازار سهام پس از یک ماه و نیم یکه تازی بی وقفه در سال۹۲ سرانجام با نشانه‌های چرخش روند مواجه شد و افت قیمت سهام در اکثر گروه‌های پیشتاز را رقم زد؛ هر چند به علت رشد قیمت سهام بزرگ‌ترین شرکت بازار سرمایه یعنی هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس باز هم رشد ۳/۰ درصدی شاخص کل در مقیاس هفتگی به ثبت رسید. به‌این ترتیب بازدهی بازار سهام از ابتدای سال تا پایان روز گذشته به ۵/۱۷ درصد رسید. ورود رسمی به دوران رقابت‌های انتخاباتی در کنار نیاز به تجدید قوای خریداران پس از یک دوره صعود بی محابا اصلی ترین عوامل حاکمیت جو انتظار در بورس در هفته جاری بودند. علاوه بر این، نزدیک شدن به زمان بررسی بودجه کل کشور در سال ۹۲ که اهمیت زیادی در تعیین سمت‌وسوی سیاست‌های اقتصادی بنگاه‌ها دارد نیز یکی دیگر از عوامل در پیش گرفتن سیاست صبر و انتظار از سوی معامله‌گران است. با عنایت به پابرجا بودن عوامل بنیادی حمایت‌کننده از ارزش سهام و عقب ماندگی بازدهی بورس از بازارهای سرمایه‌گذاری موازی در دو سال اخیر (که اینک همگی در رکود به سر می‌برند) انتظار می‌رود بازار سهام مستعد پیگیری رونق خود به ویژه پس از پشت سر گذاشتن انتخابات ریاست‌جمهوری باشد. نگاه سهامداران به مجلس صحن علنی مجلس شورای اسلامی از روز یکشنبه آینده میزبان بررسی لایحه بودجه ۹۲ خواهد بود. این بررسی که از لحاظ زمانی رکورد دار تاخیر می‌باشد، از جوانب زیادی برای بازار سرمایه حائز اهمیت است. در این راستا، یکی از مهم‌ترین موارد به حذف پرداخت ۲۶ درصدی عوارض صادراتی پالایشگاه‌ها به صندوق توسعه ملی باز‌می‌گردد؛ موضوعی که هر‌چند در بررسی‌های اولیه در کمیسیون تلفیق با موافقت رو‌به‌رو شده اما برای تائید نهایی نیازمند رای دو سوم اعضای مجلس است؛ مساله‌ای که در سال گذشته نیز با روند مشابهی به پیش رفت، اما در نهایت در صحن علنی مورد تصویب نمایندگان قرار نگرفت. با توجه به تاثیر این مساله بر سودآوری پالایشگاه‌ها، تعیین تکلیف آن نقش بسزایی در تعیین جو این گروه پیشتاز در هفته آینده دارد. در همین راستا، شاخص صنعت فرآورده‌های نفتی در هفته جاری تحت تاثیر ابهامات پیرامون سرنوشت تصمیم مورد اشاره با افت معنادار ۹ درصدی مواجه شد. موضوع مهم دیگر برای فعالان بازار سرمایه به ۵ برابر شدن اخذ حقوق دولتی از معادن باز می‌گردد؛ هر چند برآوردهای کارشناسی از عدم تاثیر پذیری جدی سودآوری شرکت‌های معدنی حتی در صورت تصویب آن به شکل فعلی حکایت دارد. نکته مهم‌تر در این زمینه به حق پروانه بهره‌برداری معادن سنگ‌آهن باز‌می‌گردد که در قانون بودجه پیش‌بینی شده و می‌تواند برای سنگ‌آهنی‌ها و فولادی‌ها چالش‌برانگیز باشد. هر چند در این خصوص هم احتمال تعدیل موضوع توسط نمایندگان با توجه به واکنش‌های اولیه زیاد است. در رابطه با هدفمندی یارانه‌ها نیز سناریوی کمیسیون تلفیق مبنی بر افزایش ۳۸ درصدی منابع قانون هدفمندی روی میز قرار دارد که منجر به افزایشی ملایم در قیمت حامل‌های انرژی خواهد شد؛ رقمی که اگر باز هم در صحن علنی تعدیل نشود، احتمال افزایش آن ناچیز است. پتروشیمی‌ها در هیاهوی اخبار رونق سال ۹۲ در بورس تهران تا اینجای کار بیش از هر چیز مرهون دو گروه پالایشی و پتروشیمی است. در این میان، صنعت پتروشیمی با رشد میانگین بیش از ۳۰ درصدی از ابتدای سال تا کنون از گروه‌های اصلی پیشتاز بازار بوده و نقش اساسی در رشد شاخص کل ایفا کرده است. اما هر چه بیشتر تب و تاب رونق این سهام در بورس بالا گرفته بر تعدد اخبار موثر بر شرکت‌های این صنعت نیز افزوده شده است. در یکی از مهم‌ترین تحولات در هفته‌های اخیر، ممنوعیت صادرات برخی محصولات پتروشیمی که از نیمه دوم سال گذشته وضع شده بود موقتا حذف شد. همچنین در جریان بررسی بودجه، الزام عرضه ارز صادرکنندگان (که اصلی ترین آنها پتروشیمی‌ها هستند) به نرخ اتاق مبادله‌ای (به جای قیمت آزاد) با نظر مثبت کمیسیون تلفیق مواجه نشد و احتمالا در متن نهایی قانون بودجه نیز گنجانده نمی‌شود. دو مورد اخیر تحولات مثبت و مهمی در گروه پتروشیمی به شمار می‌روند. در سوی دیگر، خبر مربوط به پیشنهاد وضع تعرفه ۵۰ درصدی بر صادرات مواد خام منجر به ایجاد برخی تبعات منفی در سهام این گروه شد؛ هر چند با عنایت به انجام عملیات فرآوری در واحدهای پتروشیمی، شمول کالاهای این صنعت در این باره فاقد موضوعیت به نظر می‌رسد. اصلی‌ترین عامل افزایش احتمالی هزینه‌ها در این صنعت، تغییر قیمت خوراک گازی می‌باشد. در این خصوص به دلیل تقارن با روزهای پایانی فعالیت دولت هنوز تصمیم قاطعی اتخاذ نشده اما با عنایت به رشد قیمت فروش محصولات پتروشیمی‌ها و نیز کسری بودجه دولت، اصلاح قیمت این نهاده تولید در آینده نزدیک برای واحدهای پتروشیمی محتمل به نظر می‌رسد؛ موردی که البته تاثیر آن بر حاشیه سود شرکت‌های این گروه باز هم قابل توجه نخواهد بود. نمایشگاهی دیگر برای بورس این روزها محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران میزبان هفتمین نمایشگاه سالانه بورس، بانک و بیمه است که برای دومین سال به صورت بین‌المللی برگزار می‌شود. تجربه برگزاری این نمایشگاه در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که هر چند فضای مناسبی از این رهگذر برای تعامل فعالان بازار سرمایه با یکدیگر فراهم شده، اما فقدان یک محوریت و هدف مشترک برای نمایشگاه، برخی ابهامات از سوی مشارکت‌کنندگان درباره انگیزه حضور در این گردهمایی نمادین را ایجاد کرده است. به نظر می‌رسد تعریف یک محور یا شعار مشخص برای نمایشگاه در هر سال می‌تواند جهت کلی این همایش را مشخص تر کرده و زمینه ایجاد نتیجه عملی از برگزاری نمایشگاه را فراهم آورد. به عنوان مثال، تعریف محوریت نمایشگاه حول «پذیرش شرکت‌های جدید» می‌تواند علاوه بر ایجاد انگیزه برای حضور بنگاه‌های متمایل به ورود به بازار سرمایه، زمینه آشنایی مردم با فرصت‌های سرمایه‌گذاری آتی را ایجاد کرده و در عین حال امکان فعالیت عملی برای کارگزاران و موسسات تامین سرمایه حاضر در نمایشگاه را فراهم آورد. طبیعی است به‌کارگیری نظایر این ابتکارات علاوه بر تقویت انگیزه مشارکت‌کنندگان، در افزایش اقبال عمومی به این رویداد سمبلیک بازار سرمایه نیز موثر خواهد بود.