بازار و ابزارهای مالی اسلامی
سنا- مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار در گزارشی با عنوان «بازار مالی اسلامی و ابزار مالی اسلامی» ویژگی‌ها و مزیت‌های این ابزار را اعلام کرد. براساس این گزارش دکتر«علی سعیدی» گفت: در کشورهای اسلامی با توجه به مقیدات مذهبی شهروندان، ابزارهای متعارف مالی (با توجه به وجود شبهات فقهی) چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. از این رو ابزارهای مالی اسلامیِ طراحی شده می‌تواند دریچه‌ای به روی جامعه اسلامی به سمت بازار مالی اسلامی و رشد و توسعه اقتصادی بگشاید.
وی افزود: مدت زمان زیادی از آغاز فعالیت بازار مالی اسلامی نمی‌گذرد، با این حال رشد چشمگیر آن به گونه‌ای بوده که کشورهای غربی را نیز بر آن داشته تا نیم نگاهی به این حوزه داشته باشند. به همین علت به کارگیری صکوک به عنوان ابزار فراگیر اسلامی، در کشورهای غیراسلامی از جمله آلمان و انگلیس و در آینده‌ای نزدیک، به اذعان کارشناسان بازار سرمایه مالزی، چین و ژاپن در حال رشد است. تا آنجا که بخشی از مشتریان اوراق صکوک منتشر شده را غیرمسلمانان در کشورهای غربی تشکیل می‌دهند. به هر حال جذب سرمایه مسلمانان، کلیه بازارها را بر آن می‌دارد تا از ابزارهای مورد توافق آنان استفاده شود.
دکتر سعیدی اظهار داشت: ابزار مالی صکوک یکی از ابزارهای فراگیر اسلامی است که دارای انواع متعددی بوده و برای مقاصد خاص (از قبیل تامین مالی پروژه‌ها، لیزینگ، تامین مالی تجاری و ابزارهای بازار رهن) می‌توان از آن بهره برد.
وی ادامه داد: در حال حاضر فقهای عضو کمیته تخصصی فقهی در سازمان بورس اوراق بهادار با مشارکت استادان مالی و اقتصادی، انواع صکوک اجاره را مورد بررسی قرار داده و حلیت آن را براساس فقه امامیه مورد تایید قرار دادند که گزارش آن در آینده‌ای نزدیک منتشر خواهد شد. برخی از شرکت‌های لیزینگ و بانک‌ها نیز به عنوان اولین استفاده‌کنندگان از این اوراق اعلام آمادگی کرده‌اند.
مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار اظهار داشت: امید است گروه کثیری از مقیدین مذهبی از این طریق به پس‌انداز و سرمایه‌گذاری اسلامی راه یابند و بتوانند علاوه بر کمک به تولید و اشتغال از سود اسلامی نیز استفاده کنند. در حال حاضر جمع کثیری از سرمایه‌گذاران در کشورهای اسلامی به خرید اوراق صکوک می‌پردازند و از این طریق صنعت را با وجوه خود، آبیاری می‌کنند.
وی با استناد به مجله آمریکایی مالی اسلامی، گزارش مارس ۲۰۰۷ موسسه رتبه‌بندی «فیچ» و گزارش کمیسیون اوراق بهادار مالزی گفت: افزایش نقدینگی معادل ۵۰۰میلیارد دلار در کشورهای عضو GCC به علت افزایش درآمد نفت، خود یکی از عوامل مؤثر در توسعه سرمایه‌گذاری این کشورها شده است، به طوری که هم اکنون ۳۵۰ صندوق سرمایه‌گذاری منطبق با دستورات شریعت اسلام با ۳۰۰میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت، مشغول فعالیت اقتصادی است. ارزش بازار شاخص اسلامی داوجونز (Dow Jones Islamic Index) در حال حاضر با ۱۹۰۰ شرکت، معادل ۱۱هزار میلیارد دلار است.
دکتر سعیدی ادامه داد: تنها در بازار مالی کشورهای عضو GCC و مالزی حجم بازار صکوک در سال ۲۰۰۶ معادل ۵/۵۲میلیارد دلار بوده و این در حالی است که در سال ۲۰۰۲ این آمار معادل ۸/۱میلیارد دلار بوده است. از این مقدار معادل ۱/۳۲میلیارد دلار (۶۱درصد) در مالزی منتشر شده است. در حال حاضر مجموع انواع دارایی‌های اسلامی تحت مدیریت ۳۰۰ نهاد مالی اسلامی، معادل ۵۷۰میلیارد دلار است که خود حاکی از بزرگی بازار مالی اسلامی است.
مدیر مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار افزود: از طریق انتشار صکوک سرمایه عظیمی به بازار مالزی وارد شده و موجب توسعه فعالیت‌های اقتصادی و کاهش شدید بیکاری شده است، به گونه‌ای که شرکت‌ها به دنبال نیروی کار جدید هستند. در وضعیت کنونی اقتصاد ایران، یعنی از یک طرف بالا بودن حجم نقدینگی که به تورم دامن می‌زند و از طرف دیگر آمار غیرقابل قبول بیکاری (به رغم تلاش‌های صورت گرفته)، استفاده از ابزارهای مختلف مالی جهت هدایت نقدینگی سرگردان به حوزه‌های تولیدی است.
وی گفت: با توجه به آنکه هر ورقه صکوک قبل از انتشار باید رتبه اعتباری دریافت کند و سپس از طریق شرکت تامین سرمایه (بانک سرمایه‌گذاری) پذیرهنویسی یا تعهد پذیرهنویسی شود، مقدمه حضور صکوک در بازار مالی ایران، فعالیت موسسات رتبه‌بندی اعتباری و شرکت‌های تامین سرمایه است.
دکتر سعیدی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مقدمات راه‌اندازی این اوراق وجود قانونی برای معافیت مالیاتی سود اوراق صکوک مشابه معافیت مالیاتی سود اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی است که امیدواریم این موضوع با مساعدت مسوولان هرچه سریعتر انجام شود.
وی در پایان به امضای تفاهمنامه سازمان بورس اوراق بهادار با کمیسیون اوراق بهادار مالزی و روابط حسنه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور ایران و مالزی اشاره و آمده است: با توجه به اینکه بازار مالی مالزی پیشرو در انتشار اوراق صکوک در بین کشورهای اسلامی است، شرکت‌های ایرانی که دارای رتبه اعتباری از موسسات بین‌المللی هستند، می‌توانند از طریق سازمان بورس اوراق بهادار برای انتشار اوراق صکوک در بورس مالزی اقدام کنند.
ارسال نظر