مهندس محمود اسلامیان

پس از سال‌ها انتظار، تنفیذ بندهای اصل ۴۴ قانون اساسی، شرایط جدیدی را برای شرکت‌های دولتی فراهم آورد. شرکت ملی مس ایران از اولین شرکت‌های مشمول قانون واگذاری بود که در تاریخ ۲۰/۰۳/۸۶ اولین مجمع عمومی آن با ترکیب سهامداران جدید برگزار شد. در مجامع قبلی شرکت‌های دولتی که با ترکیب سهامداران ۱۰۰درصد دولتی تشکیل می‌شد، بارها شرکت کرده بودم اما این جلسه حال و هوای دیگری داشت. هر چند هنوز بخش کوچکی از سهام واگذار شده است ولی نوع سوالات سهامداران خود از حساسیت خاصی به سیستم مدیریت مس، حکایت داشت. سهامداران با حساسیت آینده شرکت، سود و تولید را مورد توجه قرار داده و سوالات زیادی مطرح می‌کردند که روح‌ بخش‌خصوصی را به سیستم مدیریت القاء می‌کرد. در مورد هزینه‌ها، نیروی انسانی و معدن نیز سوالاتی مطرح شد.

یک دانشمند بزرگ معدن استرالیایی که چند سال پیش برای بازدید از معادن روی زنجان به ایران آمده بود آن را بی‌نظیر می‌دانست و با تمثیلی می‌گفت: خداوند وقتی زمین را آفرید به هر کجا از دامن پر برکتش چیزی داد، به شیلی مقداری مس داد تا زندگی مردمان آنجا تامین شود، به اروپا‌ آب و جنگل، به اعراب تکه‌ای نفت عنایت فرمود اما به کشور ایران که رسید در آخر کار بود، دامان برکتش را یکجا تکان داد از همه موارد قبلی تکه‌ای به ایران رسید. او ادامه داد: در عجبم! شما نفت دارید، گاز هم دارید، بسیاری از کشورهای خلیج فقط نفت دارند. شما سنگ آهن دارید، مس دارید، روی هم دارید، زغال‌سنگ و اورانیم نیز دارید و در نهایت می‌توان گفت: یکجا جدول مندلیف را دارید.

ظریفی می‌گفت: ای کاش به جای یکی از اینها مقداری تدبیر هم خداوند به ما عنایت می‌فرمود.

به هر حال مجمع عمومی مس به خوبی برگزار شد و سهامداران از رشد سهام مس، تولید و سود راضی به نظر می‌رسیدند.

مس به سه دلیل ساده مزیت دارد:

۱ - شرکت مس ایران دارای معادن فراوانی است و بسیاری از شرکت‌های تولیدی فلزی دارای معدن نیستند، بزرگ‌ترین مزیت شرکت مس اتصال بی‌واسطه آن به معدن است. شرکت ملی مس ایران بهره‌برداری معادن مس کشور را تحت کنترل خود دارد و این نکته بسیار مهمی است. زیرا ذخایر معدنی دنیا به خصوص در زمینه تولید مس رو به کاهش است، بنابراین داشتن معدن یک مزیت بزرگ است.

۲ - امروزه برای بسیاری از شرکت‌های دنیا موضوع فروش، مساله اول است. به طور کلی اگر سرمایه‌گذاران از فروش محصولات خود و کسب سهام بازار اطمینان داشته باشند به سمت سرمایه‌گذاری می‌روند. از سوی دیگر بسیاری از چالش‌های مجموعه‌های اقتصادی، مباحث مربوط به فروش است.

نوع تولیدات شرکت مس ایران از نظر کیفیت و استاندارد به گونه‌ای است که به صراحت می‌توان گفت نه تنها شرکت مس برای محصولات خود مواجه با مشکلی نیست بلکه به دلیل تقاضای بالا مجبور به برگزاری مزایده می‌شود تا بتواند با بالاترین قیمت، کاتد خود را به فروش برساند. این هم سالم‌ترین روش فروش است و هم بالاترین درآمد را نصیب سهامداران و شرکت‌ می‌کند.

نکته جالب در مورد فروش کاتد شرکت مس این است که در بیشتر اوقات در مزایده‌ها خریداران حتی با قیمت‌هایی بالاتر از LME لندن حاضر به خرید محصولات شرکت می‌شوند و این افتخاری برای مجموعه دست‌اندرکاران ایرانی است که می‌توانند در یک بازار رقابتی محصولات خود را بالاتر از قیمت‌های جهانی به فروش برسانند.

۳ - به دلیل ارزان بودن انرژی اساسا صنایع انرژی‌بر در ایران مزیت دارند. مس تا حدی یک صنعت انرژی‌بر است.