تحلیل کارشناسان از ورود باشگاه‌ها به بورس
توپ، گل و خصوصی‌سازی
در همین حال آخرین تحقیقات مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات سازمان بورس و اوراق‌بهادار نشان می‌دهد که باشگاه‌های اروپایی برای تامین منابع مالی خود روی به مشارکت‌های مردمی آورده‌اند.
گروه بورس- انتشار خبر ورود باشگاه‌های ورزشی به بورس، عکس‌العمل‌های موافق و مخالف زیادی را در بازار به وجود آورده است. از این رو دنیای اقتصاد، در گزارشی به به بررسی چالش‌ها و مسائل پیش روی این باشگاه‌ها برای ورود به بورس پرداخته است.
در همین حال آخرین تحقیقات مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات سازمان بورس و اوراق‌بهادار نشان می‌دهد که باشگاه‌های اروپایی برای تامین منابع مالی خود روی به مشارکت‌های مردمی آورده‌اند. به گزارش «سنا»«مریم صفاریان» معاون مدیر پژوهش، توسعه و مطالعات سازمان بورس و اوراق‌بهادار، تحقیق جامعی را درخصوص راهکارهای حضور باشگاه‌های ایرانی در بورس و وضعیت کنونی باشگاه‌های اروپایی در بازار سرمایه انجام داده که در زیر نتایج مطالعات و بررسی‌های کارشناس ارشد بازار سرمایه آمده است:
«امروزه از فوتبال به عنوان یک صنعت درآمدزا یاد می‌شود. این صنعت با تغییر ساختار سنتی باشگاه‌های فوتبال و تجاری شدن آنها، رونق قابل توجهی به خود گرفته است. همزمان با ورود باشگاه‌ها به عرصه تجارت، گرایش صاحبان سرمایه به سرمایه‌گذاری در این صنعت پررونق، شدت و شتاب یافته است.
در چنین وضعیتی، استفاده از روش‌های نوین، حرفه‌ای و مطمئن در اداره باشگاه‌ها و رعایت حقوق سرمایه‌گذاران بیش از پیش گریزناپذیر شده است. تبدیل باشگاه‌ها به شرکت‌های سهامی عام و ورود آنها به بورس اوراق‌بهادار یکی از روش‌های مورد استفاده در توسعه باشگاه‌ها از طریق مشارکت سرمایه‌گذاران و هواداران، در کنار توجه به حقوق قانونی آنها است که الزام‌های خاص خود را به دنبال داشته است.
لزوم تغییر ساختار باشگاه‌ها
همچنین، بررسی‌ها نشان می‌دهد نخستین قدم در مسیر حرفه‌ای شدن باشگاه‌های فوتبال ایران، تغییر ساختار فعلی آنها است. پذیرش این باشگاه‌ها در بورس و اوراق‌بهادار و جلب سرمایه‌های عمومی از سیاست‌هایی است که از سال ۱۳۸۲ مورد توجه مسوولان ورزشی کشور قرار گرفته و در حال حاضر نیز در راستای سیاست‌های کلی اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی ضرورت جداسازی آنها از بدنه دولت دوباره مطرح شده است.
اما این موضوع باید با توجه به تجربه دیگر کشورها و آشنایی نسبت به نحوه مالکیت، مدیریت، نظارت، کیفیت عملکرد مالی باشگاه‌های فوتبال و ارتباط آنها با الزام‌های حضور در بورس‌های اوراق‌بهادار و نیز شناخت وضعیت حاکم بر باشگاه‌های فوتبال داخلی به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
بررسی وضعیت مالکیت، نحوه اداره و نظارت، عملکرد مالی و ارتباط باشگاه‌های اروپا با بورس‌های اوراق‌بهادار، در کلی‌ترین حالت ممکن، نمایانگر نکاتی است که می‌تواند در جریان بهسازی وضعیت باشگاه‌های داخلی نیز راهگشا و قابل توجه باشد.
تبدیل شدن به شرکت‌های سهامی عام
طی دو دهه گذشته در مسیر تجاری شدن فوتبال تغییرات عمده‌ای اتفاق افتاده است که از جمله آنها می‌توان به تبدیل بسیاری از باشگاه‌ها به شرکت‌های
سهامی عام، ورود برخی از باشگاه‌ها به بورس اوراق‌بهادار، تغییر در منابع کسب درآمد و ترکیب مخارج، حرفه‌ای شدن لیگ‌ها، نحوه مدیریت و حسابداری و ارتباط بین مدیران و هواداران فوتبال باشگاهی اروپا، اشاره کرد. اگر چه با افزایش کیفیت مسابقات فوتبال در قاره اروپا، افزایش هواداران آن در سرتاسر جهان و درآمدهای مستقیم و غیرمستقیم باشگاه‌ها رشد چمشگیری داشته است، هزینه بالای خرید و دستمزد بازیکنان و مربیان، سودآوری آنها را تحت شعاع خود قرار داده است، به گونه‌ای که در حال حاضر اکثر باشگاه‌های اروپا زیان‌دیده هستند و تعداد کمی از آنها کارنامه موفقی از خود به جا گذاشته‌اند.
اما این معضل زمانی تشدید می‌شود که به نقش فرهنگی، ورزشی و اجتماعی فوتبال که از اصول اولیه راه‌اندازی هر باشگاه ورزشی است در سال‌های اخیر کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در این شرایط، مدیریت باشگاه‌های فوتبال از مدیریت‌های پرخطر و پیچیده محسوب می‌شود و روش‌های مخصوص به خود را طلب می‌کند. مدیران باشگاه‌ها نه تنها باید جوابگوی سهامداران باشند، بلکه باید به بهترین نحو رضایت هواداران را که سرمایه‌های اصلی باشگاه هستند، جلب کنند.
۴۰باشگاه بورسی
بر اساس آخرین آمارها، تعداد باشگاه‌های موجود در بورس‌های مختلف اوراق‌بهادار اروپا به ۴۰ باشگاه می‌رسد. انگلستان که مبتکر ایده تبدیل باشگاه‌ها به شرکت سهامی عام و متعاقب آن ورود آنها به بورس و اوراق‌بهادار است، به تنهایی بیش از نیمی از این باشگاه‌ها را در اختیار دارد. انگیزه اصلی ورود باشگاه‌ها به بورس و اوراق‌بهادار جلب سرمایه‌های کوچک و بزرگ سرمایه‌گذاران و هواداران به منظور توسعه کیفی و کمی باشگاه است.
این ایده در حالی از سوی برخی از کشورها نظیر ایتالیا، فرانسه، آلمان و اسپانیا رونق گرفته است که در انگلستان به دلیل سودآور نبودن باشگاه‌ها در حال تغییر جهت
به سوی اشکال دیگر اداره و مالکیت باشگاه‌ها است. روش مشارکت مردمی که براساس آن باشگاه به مالکیت اعضای خود که همان مشتریان یا هواداران باشگاه هستند، درمی‌آید و ایجاد «تراست حامی» که سهام آن به هواداران باشگاه عرضه می‌شود و منابع مالی به دست آمده به خرید سهام باشگاه اختصاص می‌یابد به عنوان کلیدهای اصلی حل مشکلات باشگاه‌های انگلستان شناخته شده‌اند و به مرور زمان در عرصه فوتبال مورد آزمون قرار می‌گیرند.
استفاده از این روش‌ها و اتخاذ تدابیر ویژه در مورد افزایش درآمد و کاهش هزینه‌های باشگاه‌ها، چشم‌انداز مثبتی از صنعت و باشگاه‌های فوتبال را در آینده نوید می‌دهد.
همه نتیجه‌های تحقیق
با در نظر گرفتن موارد فوق در خصوص وضعیت باشگاه‌های اروپایی، در مورد شرایط باشگاه‌های فوتبال داخلی نیز توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:
۱ - در شرایط فعلی درآمد باشگاه‌ها به شکل تعریف شده‌ای نیستند و صداوسیما برای باشگاه‌ها و پخش مسابقات آنها، درآمدی در نظر ندارد. در حالی که خصوصی‌‌شدن باشگاه‌ها درآمدزا بودن آنها را می‌طلبد.
۲ - بسیاری از شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌های تبلیغاتی خود، باشگاه‌های ورزشی دارند و به این ترتیب بدون صرف هزینه‌های تبلیغات، نام باشگاه خود را هر روز در مطبوعات جای می‌دهند. بنابراین برای اشخاص حقیقی یا شرکت‌ها، مطلوبیت داشتن باشگاه نه لزوما به علل اقتصادی، بلکه برای تبلیغات و تصویرسازی است.
نتیجه‌گیری کلی در این تحقیق نشان می‌دهد که ساختار مالکیت باشگاه، تعداد هواداران و حمایت‌کنندگان مالی، قوانین و مقررات مختلف، روش‌های مدیریتی، شرایط لیگ حرفه‌ای و انعطاف‌پذیری باشگاه در شرایط مختلف، عوامل اصلی تشخیص در انتخاب هر یک از مسیرهای مورد اشاره هستند که تغییر ساختاری در وضعیت فعلی فوتبال ایران نیز از این مساله مستثنا نیست با شناخت کافی از شرایط باشگاه‌ها، هواداران و عوامل موثر در این زمینه و با برنامه‌ریزی‌های اصولی امکان‌پذیر خواهد بود.
هزینه استهلاک بازیکنان
همزمان با گزارش سازمان بورس یک حسابدار دیگر بازار، شناسایی دقیق درآمدها و هزینه‌ها را لازم ذکر کرد و به خبرنگار «دنیای اقتصاد» گفت: لازم است منابع درآمدی و هزینه‌های باشگاه‌ها ضمن ثبت در حساب‌ها، به طور شفاف نیز اعلام شوند.
منصور شمس احمدی در ادامه گفت: در باشگاه‌های ورزشی، بازیکنان به عنوان دارایی‌های نامشهود، محسوب می‌شوند.
بنابراین باید در حساب سود و زیان به عنوان دارایی ثبت شوند.
وی تاکید کرد: باید توجه کرد که برای تمام بازیکنان خریداری شده در طول مدت قرار داد، درصدی را برای استهلاک در نظر گرفت. وی در مورد بازیکنان که به وسیله خود باشگاه تربیت شده‌اند، گفت: کمیته‌های ارزشیابی باید با انجام بررسی‌ها و معادل‌یابی‌های لازم، به تعیین ارزش این بازیکنان بپردازند.
وی خاطرنشان کرد: البته این موارد خیلی در ایران پیاده نمی‌شود.
ذخیره زیان برای بازیکنان آسیب‌دیده
شمس احمدی درباره نحوه ارزشیابی بازیکنان مصدوم و آسیب‌دیده گفت: در نظر گرفتن ذخیره زیان در زمان مصدومیت برای این دسته از بازیکنان ضروری است و باید در حساب‌های باشگاه لحاظ شود.
وی اضافه کرد: درآمدهای باشگاه‌ها از منابع مختلفی چون تبلیغات، هواداران، استادیوم‌های ورزشی و غیره براساس قرارداد‌های منعقده طی آن سال شناسایی می‌شود.
نبود انطباق
در عین حال یک حسابدار رسمی، ساختار مالی باشگاه‌های ورزشی را مطابق با شرایط سازمان بورس ندانست و گفت: علاوه بر این، باشگاه‌ها دارای دارایی‌های مناسب و درآمدزا نیستند.
ناصر بیک در ادامه گفت: فقدان سود مناسب سالانه که انگیزه اصلی سهامداران بورس است، از جمله دیگر کاستی‌های باشگاه‌ها برای ورود به بورس است. این امر همچنین باعث نداشتن ثبات کافی در فعالیت این گروه می‌شود.
سهامی عام‌شدن، راه نجات باشگاه‌ها
وی درباره راه برون رفت باشگاه‌ها گفت: عرضه سهام باشگاه‌ها به شکل شرکت‌های سهامی عام باعث می‌شود که طرفداران آنها نیز از این طریق، باشگاه مورد علاقه خود را تقویت کنند.
وی اضافه کرد: با پیاده کردن این برنامه، باشگاه‌ها می‌توانند نسبت به اجرای اهداف خود ضمن داشتن دیدگاه اقتصادی، سرمایه‌گذاری‌های لازم در بخش‌های اقتصادی بالاخص محصولات ورزشی را نیز انجام دهند.
وی یادآور شد: دستگاه‌های دولتی و خصوصی نیز می‌توانند برحسب اختیارات خود و مطابق با ضوابط قانونی، حامی باشگاه‌ها باشند.
ارسال نظر