مجید اصلی
اعلام خبر یکسان‌سازی نرخ سود تسهیلات بانکی، این تصور را در سرمایه‌گذاران بازار سرمایه به وجود آورده است که بانک‌های خصوصی با نرخ ۱۲‌درصدی سود تسهیلات بانکی قادر به سودآوری نخواهند بود، به گونه‌ای که در اولین روز فعالیت بازار سرمایه پس از مخابره خبر کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی، ارزندگی سهام بانک‌های خصوصی در بازار سرمایه زیر سوال رفت که می‌توان به صف فروش ۴۲‌میلیونی بانک پارسیان اشاره کرد.

کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی در حالی کاهش می‌یابد که سال گذشته نیز بانک‌های خصوصی با کاهش 7‌درصدی نرخ مواجه شدند که این امر اگرچه در مقطعی قیمت سهام این بانک‌ها را در بازار سرمایه با کاهش مواجه کرد، اما در نهایت با اقدامات اعمال شده از سوی بانک‌های خصوصی از قبیل کاهش نیروی انسانی، افزایش بهره‌وری، مشارکت در سرمایه‌گذاری‌های سودآور، هزینه‌های وارده جبران شد، به‌گونه‌ای که ارزش سهام آنها در پایان سال 85 با 43‌درصد رشد همراه بود.
این امر منجر به این شد تا در ابتدای سال ۸۶، سهام این بانک‌ها در بازار سرمایه با استقبال برای خرید مواجه شود.
امروز نیز قطعی شدن خبر یکسان‌سازی نرخ سود تسهیلات بانکی نیازمند طی فرآیند حداقل یک تا دو ماهه (برای ابلاغ از سوی رییس‌جمهور به شورای پول واعتبار و مصوبه و ابلاغ شورای پول واعتبار به بانک‌ها) است که در این فاصله زمانی بانک‌های خصوصی از این تصمیم متاثر نخواهند بود.
تاثیرگذاری کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی بر بازار سرمایه بستگی به دوره‌های مالی دارد و انتظار می‌رود که بازار بعد از طی یک دوره سه ماهه که صورت‌های مالی بانک‌ها منتشر شد، واکنش نشان دهد و تصمیم بگیرد که با سهام بانک‌های خصوصی چه رفتاری داشته باشد و آیا اصولا بانک‌های خصوصی قادر خواهند بود که هزینه‌های متحمل شده را از جای دیگر تامین کنند.
در میان بانک‌های خصوصی پارسیان، کارآفرین و اقتصاد نوین که در بازار سرمایه فعال هستند، می‌توان به بانک کارآفرین اشاره کرد که مدیریت این بانک در جهت به‌کارگیری ابزار‌های جدیدی چون استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشاع با هدف تاثیر‌گذاری مثبت بر بازار سرمایه حرکت می‌کند.
در حال حاضر مراحل نهایی نرم‌افزاری که باید برای این صندوق به کار گرفته شود از سوی بانک کارآفرین طی می‌شود و چاپ فرم‌های آن نیز تکمیل شده است. مدیریت این بانک در نظر دارد تا ظرف یکی دو ماه اخیر از این صندوق‌ها استفاده کند.
گفتنی است که صندوق‌های مشاع در غالب واحد سرمایه‌گذاری در بانک کارآفرین به فعالیت‌هایی چون ارزیابی سهام شرکت‌های تولیدی و صنعتی، توافقنامه‌های خرید و فروش، ارائه مشاوره‌های مالی، اصلاح ساختار مالی و مدیریتی شرکت‌ها، پیش‌بینی صورت‌های مالی و تامین کسری از طریق روش‌های مالی از جمله ارائه تسهیلات، انتشار اوراق مشارکت، استفاده از صندوق ذخیره ارزی خواهد پرداخت.
نکته آخر این که تجربه دو سال گذشته که بانک‌های خصوصی در دولت نهم با بیشترین محدودیت‌ها و به اصطلاح دخالت‌های دولتی مواجه بوده‌اند، نشان می‌دهد که شرکت‌های خصوصی با انعطاف کامل قادر به تعدیل اثرات منفی مصوبات محدود‌کننده هستند. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که دارایی بانک‌های خصوصی ظرف دو سال گذشته بیش از ۴برابر رشد یافته است. مثل معروفی می‌گوید: «نیاز ما در اختراع است» بانک‌های خصوصی از نیاز مبرم خود به کسب سود بیشتر و حفظ روند رو به رشد بهترین استفاده را برده‌اند و جالب این که محرک اصلی تحرک و نوآوری در بانک‌های دولتی نیز بوده‌اند. نگاهی به حجم تبلیغات گسترده بانک‌های دولتی در سال‌های اخیر و تمرکز بیشتر آنها بر رضایت‌مندی مشتریان نشان می‌دهد که خطر بانک‌های خصوصی به شدت از طرف دولتی‌ها مشاهده شده است. با این حال بانک‌های خصوصی در دو سال اخیر ثابت کرده‌اند که بخش‌خصوصی برای کسب درآمد و افزایش بهره‌وری در اقتصاد سنگین دولتی ایران بهترین گزینه است.
در مورد سهام بانک‌های خصوصی نیز بدون شک در کوتاه‌مدت احساسات و هیجانات سهامداران بر این شرکت‌ها تاثیرات منفی خواهد گذاشت اما مطمئنا در بلندمدت همه چیز به نفع بانک‌های خصوصی تمام خواهد شد.
بنابراین عجله نکنید، این روزها به سرعت می‌گذرد و بانک‌های دولتی نمی‌تواند صنعت بانکداری خصوصی را تهدید کنند.