محمد مهدی ناسوتی فرد
بازار سرمایه کشور این روزها روزهای سختی را سپری می‌کند. روزهایی که نبود پیش‌بینی، مشخصه اصلی آنها است.
با کاهش شاخص، سهامداران یکی پس از دیگری از گردونه این بازار خارج می‌شوند.

بازار سرمایه از دیدگاه تئوریک نزدیک‌ترین بازار به «بازار رقابت کامل» است.
طبق اصول علم اقتصاد در بازار رقابت کامل، بهترین قیمت و مقدار شکل می‌گیرد.
با این حال هر روز ضربه‌ای به این بازار وارد می‌شود. یکی از ایراداتی که به کارگزاران گرفته می‌شود این است که سهامی را که برای مشتریان می‌خرند با افت قیمت مواجه می‌شود.
ولی آیا مقصر، کارگزار است؟ در زیر به چند مورد از رویدادهای اخیر بورس اشاره می‌شود و قضاوت را به عهده خواننده فهیم می‌گذاریم.
۱ - صنعت سیمان
صنعت سیمان یکی از صنایع مهجور و اما سنگین (در حدود 8/13درصد کل بورس) بورس اوراق بهادار است. این صنعت پس از رشد و شکوفایی سال‌های 1383-1382 با افول مواجه شد و تاکنون نیز به علت قرار گرفتن در سبد حمایتی دولت و نبود قیمت‌گذاری مناسب، در وضعیت نامناسبی قرار دارد.
با این حال هفته گذشته خبر خروج سیمان از سبد حمایتی مطرح شد. بسیاری از سهام سیمانی با صف‌های خرید مواجه شدند. ولی پس از گذشت یک الی دو روز این خبر تکذیب شد. سهامداران ماندند و سهامی که روی دستشان باقی مانده است.
2 - بانک‌ها و لیزینگ‌ها
بحث نرخ بهره بانکی و تاثیر آن بر این صنعت، بی‌شک مهم‌ترین خبر دو هفته گذشته بوده است.
شورای پول و اعتبار در جلسه روز شنبه مورخ 1/2/86 حکم بر ثابت ماندن نرخ بهره 14درصد داد.از آنجا که مهم‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در مورد نرخ بهره این شورا است به یک باره روح تازه‌ای در کالبد بانک‌ها و لیزینگ‌ها دمیده شد از آن طرف به یک باره صف‌های خرید میلیونی برای آنها تشکیل شد. ولی این شادی نیز دیری نپایید و با بیان اینکه رییس‌جمهور موافق کاهش نرخ بهره است، سهام این شرکت‌ها با صف فروش روبه‌رو شدند.
۳ -صنعت روی
این صنعت بدون شک صنعت ممتاز سال 85 بود. پس از کاهش قیمت جهانی، این فلز دوران رکود را می‌گذراند. ولی چند هفته‌ای است که به یمن نرخ رشد اقتصادی جهان و بالا بودن تقاضای چین، قیمت این فلز در حالت صعود نسبی است. در شرایطی که سهام شرکت‌های تولیدکننده روی کشور، خود را آماده حرکت مجدد می‌کردند، دولت با تصویب قانون اخذ 30درصد عوارض بر صادرات این کالا، حرکت این صنعت را نیز با مشکل مواجه کرد.
۴ -صنعت خودرو
کمتر از دو هفته پیش نماد شرکت پارس خودرو با تعدیل مثبت 15درصدی عایدی برای هر سهم باز شد. ولی متاسفانه با شرایط نه چندان مساعدی سهم بر روی قیمت 2240ریال، در روز اول بسته شد.
ادامه در صفحه ۱۰

یعنی بدون هیچ‌گونه جهش قیمتی، به احتمال زیاد دلیل آن عدم شناخت بازار از مدیرعامل جدید این شرکت بود. با این شرایط می‌بینیم که بازار حاضر به خرید سهم فوق نیست و سهم پس از ۱۵درصد تعدیل مثبت عایدی در حال حاضر با ۵درصد کاهش در قیمت‌های ۲۱۱۰ریال معامله می‌شود.
5 -صنعت پتروشیمی
دولت به تازگی اعلام کرده است که قیمت مواداولیه این شرکت‌ها به قیمت فوب خلیج‌فارس تغییر کرده است. یعنی به یکباره هزینه افزایش می‌یابد و قدرت سودآوری آنها در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند. این مساله اگر به شرط آزادسازی نرخ قیمت محصولات آنها باشد، تصمیمی بجا و مناسب است، ولی به عنوان یک تغییر برای بازار چندان مناسب نیست.
6 - صنعت قند
این صنعت نیز از تصمیمات خلق‌الساعه دولت محروم نمانده است. واردات بی‌رویه و عدم پرداخت به موقع سوبسیدها از طرف دولت عرصه را برای فعالیت این نوع شرکت‌ها تنگ کرده است. صنایع مورد بحث فوق حدود ۵۰درصد بورس را تشکیل می‌دهند، با این شرایط چگونه می‌توان از بورس به عنوان آیینه تمام‌نمای اقتصاد انتظاری بیشتر از وضع موجود داشت. بی‌شک ثبات در قوانین و مقررات یکی از شاخص‌های کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است، در شرایط عدم ثبات معمولا سرمایه‌ها به جای حرکت در مسیر تولید (که پروسه‌ای زمان‌بر است) و ا فزایش GNP در فعالیت‌های دلالی و کوتاه‌مدت جریان می‌یابد که نتیجه‌ای جز افزایش نقدینگی و افزایش تورم نخواهد داشت. سرمایه‌گذاری داخلی که با بسیاری از مسائل داخلی آشنا است، باز هم تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری بلندمدت ندارد. حال تصور کنید سرمایه‌گذار خارجی که خود در معرض انواع اخبار منفی در مورد ایران است چگونه حاضر به سرمایه‌گذاری در میهن ما می‌شود.امید است در آینده شرایطی ایجاد شود که اینگونه تغییرات و تصمیمات خلق‌الساعه حداقل شود و سرمایه‌گذاران بتوانند با آرامش خاطر بیشتری در بلندمدت تصمیم‌گیری کنند.
مشاور مدیرعامل شرکت کارگزاری اندیشه برتر