موضوع این بخش، تجزیه و تحلیلی است که تنها به صورت‌های مالی منتشر شده توسط شرکت، متکی است و می‌تواند توسط هر استفاد‌ه‌کننده خارج از شرکت که به اطلاعات حسابداری داخلی دسترسی ندارد، انجام شود.

ابزارها و تکنیک‌هایی که جامعه تجاری در ارزیابی اطلاعات صورت‌های مالی از آنها استفاده می‌کنند، به سه دسته تقسیم می‌شود: تجزیه و تحلیل افقی (روندها)، تجزیه و تحلیل عمودی (درصدها) و تجزیه و تحلیل نسبت‌ها.
مطالعه درصد تغییرات در صورت‌های مالی مقایسه‌ای تجزیه و تحلیل افقی نامیده می‌شود.
تجزیه و تحلیل افقی به شرح زیر محاسبه می‌شود:



روند درصدها با انتخاب یکسال به عنوان سال پایه که مبلغ آن معادل صددرصد تلقی می‌شود، محاسبه می‌شود. مبالغ هر یک از سال‌های آینده به عنوان درصدی از مبلغ سال پایه بیان می‌شود. یعنی مقدار فروش سال 1384 نسبت به فروش سال 1381، 10درصد رشد داشته است.تجزیه و تحلیل عمودی صورت‌های مالی رابطه هر یک از اقلام صورت‌های مالی را با مبنای معینی که رقم صددرصد است، بیان می‌کند. هنگامی که صورت سود و زیان مورد تجزیه و تحلیل عمودی قرار می‌گیرد، معمولا رقم فروش خالص به عنوان مبنا تلقی می‌شود. مبالغ ترازنامه هم به صورت درصدی از کل دارایی‌ها نشان داده می‌شود. با توجه به درصدهای فوق می‌توان گفت، نیمی از کاهش 10درصدی سود ناخالص (از 40 به 30)، با کاهش هزینه‌ها، خنثی شده و فقط 5درصد آن منجر به کاهش سود خالص شده است.
نسبت عبارت است از بیان ریاضی ارتباط بین یک رقم با رقم دیگر، توجه به این نکته ضروری است که از آنجا که هر نسبت، تنها یکی از جنبه‌های مالی را منعکس می‌کند، بنابراین برای تحلیل مالی، هر نسبت را باید در ارتباط با سایر نسبت‌های مالی دیگر مورد ارزیابی قرار داد.