دنیای اقتصاد- هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران را اصلاح کرد.بر اساس اصلاحیه دستورالعمل رتبه‌بندی کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران، سقف امتیاز بازارگردانی پنج‌درصد کل امتیازات تعیین خواهد شد. این امتیاز در سقف یاد شده براساس تعداد و ارزش بازار شرکت‌های موضوع فعالیت بازارگردانی و سایر معیارهای مربوط به بازارگردان به شرکت‌های کارگزاری اختصاص خواهد یافت. از سوی سازمان بورس

دستورالعمل جدید بازارگردانی منتشر شد

سنا- هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، دستورالعمل فعالیت بازارگردانی در بورس اوراق بهادار تهران را اصلاح کرد.

بر اساس اصلاحیه دستورالعمل رتبه‌بندی کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران، سقف امتیاز بازارگردانی پنج‌درصد کل امتیازات تعیین خواهد شد. این امتیاز در سقف یاد شده براساس تعداد و ارزش بازار شرکت‌های موضوع فعالیت بازارگردانی و سایر معیارهای مربوط به بازارگردان به شرکت‌های کارگزاری اختصاص خواهد یافت.

همچنین فهرست موضوع ماده (۱۰) این دستورالعمل با هماهنگی معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران و تایید ریاست سازمان تنظیم خواهد شد.

شرایط و مراحل اعطای مجوز بازارگردانی

بر اساس این دستورالعمل، متقاضی دریافت مجوز «بازارگردانی» باید تقاضای خود را برای «بازارگردانی» «ورقه بهادار» به بورس ارائه کند. این تقاضا باید براساس فرم پیوست و حاوی تعهدات متقاضی در مورد «دامنه مظنه» باشد.

شروع فعالیت بازارگردانی برای هر ورقه، منوط به صدور مجوز فعالیت بازارگردانی توسط بورس خواهد بود.در عین حال، شرکت‌های کارگزاری که صلاحیت انجام فعالیت بازارگردانی را دارند، توسط سازمان بورس (سبا) به بورس اعلام خواهند شد. در این دستورالعمل آمده است: «بورس» ظرف حداکثر ۱۵ روز پس از دریافت درخواست متقاضیان، نظر خود را به منظور اجازه شروع فعالیت بازارگردانی به متقاضی اعلام می‌کند، در صورت موافقت با شروع بازارگردانی، شرایط بازارگردانی و تاریخ آغاز و پایان فعالیت مزبور در مجوز اعطایی ذکر خواهد شد.همچنین، مجوز فعالیت «بازارگردانی» حداکثر برای دوره یک ساله اعطا می‌شود و قابل تمدید است.

وظایف و اختیارات بازارگردان

در ماده شش این دستورالعمل وظایف و اختیارات بازارگردان تشریح شده است که بر این اساس، «بازارگردان» فعالیت «بازارگردانی» «ورقه بهادار» را در کد «بازارگردانی» انجام می‌دهد. برای انتقال ورقه بهادار به کد بازارگردانی، بازارگردان باید فرم دستورالعمل را که به تایید مالک یا مالکان ورقه بهادار رسیده است، تکمیل و به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار تسلیم کند تا تعداد ورقه بهادار معین شده در فرم یاد شده، توسط شرکت نامبرده اخیر به کد بازارگردانی ورقه بهادار منتقل شود.

همچنین «بازارگردان» موظف است، برای انجام امور بازارگردانی، هر ورقه بهادار، ایستگاه معاملاتی و مسوول انجام معاملات جداگانه‌ای را طبق مقررات اختصاص دهد، بازارگردان همچنین موظف است کلیه معاملات ورقه بهادار، دریافت‌ها، پرداخت‌ها، هزینه‌ها و درآمدهای مرتبط با بازارگردانی را در سر فصل حساب‌های جداگانه ثبت و در مقاطع سه ماهه به سبا و بورس گزارش کند.در عین حال، بازارگردان موظف است، سفارش‌های خرید و فروش خود را با رعایت ماده ۸ دستورالعمل وارد سامانه معاملات بورس کند. در ادامه این دستورالعمل آمده است: بازارگردان برای تامین منابع مالی یا اوراق بهادار مورد نیاز خود می‌تواند در قالب قرارداد از مشارکت سایرین استفاده کند. توافق مزبور می‌تواند شامل حق الزحمه مدیریت و مشارکت در سود و زیان قرارداد باشد. قرارداد تامین مالی فعالیت بازارگردانی، باید مطابق نمونه ارائه شده در پیوست سه این دستورالعمل تنظیم شود.

وظایف و اختیارات بورس در امور مرتبط با بازارگردانی

بر اساس این دستورالعمل، «بورس» قبل از اعطای مجوز شروع فعالیت بازارگردانی، فهرست اوراق بهادار مورد نظر و شرایط بازارگردانی آنها را شامل دامنه مجاز نوسان، حداقل سفارش انباشته، حداقل معاملات روزانه و حداقل دوره زمانی مورد قبول برای بازارگردانی هر ورقه بهادار تهیه کرده و به تایید سبا می‌رساند. در عین حال، از روز شروع بازارگردانی، دامنه جدید نوسان قیمت، جایگزین دامنه نوسان قیمت قبلی می‌شود، این دامنه نوسان حداقل دو برابر دامنه نوسان در شرایط معمول خواهد بود. در صورتی که ورقه بهادار دارای بازارگردان فعال باشد، دامنه نوسان قیمت در روز بازگشایی نماد، تابع همین دستورالعمل است. همچنین حجم مبنا در محاسبه قیمت پایانی نمادهای دارای بازارگردان فعال، اعمال نخواهد شد.همچنین در صورت تقاضای بازارگردان مبنی بر توقف نماد معاملاتی ورقه بهادار، بورس می‌تواند دلایل بازارگردان را بررسی و در صورت توافق و تطابق با مقررات مربوطه، نماد معاملاتی ورقه بهادار را حداکثر به مدت یک ساعت متوقف کند. توقف نماد معاملات مطابق این ماده باید به گونه‌ای باشد که همواره نیم ساعت از پایان جلسه معاملاتی مربوطه، امکان انجام معامله ورقه بهادار وجود داشته باشد.بورس نیز بر چگونگی انجام وظایف بازارگردان و همچنین احراز و حفظ شرایط در نظر‌گرفته شده در این دستورالعمل نظارت دارد.

از سوی دیگر «بورس» موظف است فهرست اوراق بهادار دارای «بازارگردان» و همچنین اوراقی که مجوز «بازارگردانی» آنها لغو یا تمام شده است را به همراه ذکر نام «بازارگردان» و تاریخ شروع و خاتمه بازارگردانی، تهیه و در پایگاه الکترونیکی رسمی خود منتشر کند. تغییرات این فهرست باید به‌صورت روزانه بهنگام شود.

شرایط معافیت بازارگردان از انجام وظایف بازارگردانی

شرایط معافیت بازارگردان از انجام وظایف بازارگردانی در موارد ۱۵ تا ۱۷ این دستورالعمل آمده است به طوریکه هرگاه حجم معاملات «بازارگردان» بر روی «ورقه بهادار» در یک روز معاملاتی، برابر یا بیش از «حداقل معاملات روزانه» شود، تعهد بازارگردان در آن روز معاملاتی، ایفا شده تلقی می‌شود.همچنین در صورتی که نماد معاملاتی «ورقه بهادار» مورد نظر بسته باشد یا در صورتی که قیمت ورقه بهادار در پنج جلسه معاملاتی متوالی بیش از ۳ برابر دامنه مجاز نوسان، در یک جهت تغییر کند و در عین حال عرضه و تقاضای ورقه بهادار به تعادل نرسیده باشد، بازارگردان تعهد به اجرای وظایف بازارگردانی ندارد.از سوی دیگر، اگر مقررات انجام معامله ورقه بهادار تغییر کند، به خصوص چنانچه دامنه مجاز نوسان «ورقه بهادار» محدودتر شود، «بازارگردان» ظرف ۱۰ روز می‌تواند تقاضای ابطال مجوز «بازارگردانی» خود را به «بورس» ارائه کند. در این صورت تعهدات بازارگردان از ابتدای جلسه معاملاتی بعد از ارائه تقاضای یاد شده تا تصمیم نهایی بورس منتفی است و «بورس» موظف است موضوع را به سبا گزارش داده و نسبت به اعلام عمومی آن در پایگاه الکترونیکی رسمی خود اقدام کند.

امتیازات بازارگردان

بورس برای بازارگردانی هر ورقه بهادار یک ایستگاه معاملاتی جداگانه، بدون دریافت هیچ‌گونه هزینه‌ای از این بابت در اختیار بازارگردان خواهد گذاشت. انجام معاملات سایر اوراق بهادار از ایستگاه معاملاتی مخصوص بازارگردانی مجاز نیست.

همچنین سقف کارمزد بورس از معاملات بازارگردان ۱۰‌درصد سقف کارمزد بورس از معاملات معمول است، بورس می‌تواند کارمزد خود را از معاملات بازارگردان کمتر از سقف مقرر در این ماده، تعیین کند.

رسیدگی به تخلفات

بر اساس این دستورالعمل، در صورتی‌که «بازارگردان» مفاد این دستورالعمل را نقض کند یا به تعهدات خود در زمینه «بازارگردانی» عمل نکند، موضوع در مرجع رسیدگی مربوطه طرح و رسیدگی می‌شود. مرجع رسیدگی مربوطه، در صورت احراز تخلف، یک یا چند حکم را صادر می‌‌کند.

تذکر کتبی بدون درج در پرونده، تذکر کتبی با درج در پرونده، پرداخت تمام یا قسمتی از کارمزد و هزینه ایستگاه معاملاتی که در طول فعالیت بازارگردانی از پرداخت آن معاف بوده است، تعلیق فعالیت بازارگردانی بازارگردان در مورد اوراق بهادار مربوطه برای مدت حداکثر دو سال، لغو مجوز «بازارگردانی» «بازارگردان» در مورد اوراق بهادار مربوطه، محرومیت «بازارگردان» از دریافت مجوز بازارگردانی حداکثر تا مدت دو سال، لغو تمام یا بخشی از امتیازاتی که به دلیل انجام فعالیت بازارگردانی، به بازارگردان تعلق‌گرفته است، مهم‌ترین احکام تخلفاتی این دستورالعمل ذکر شده است.

در عین حال، در صورت لغو مجوز فعالیت کارگزاری یک «بازارگردان،» مجوز فعالیت «بازارگردانی» وی نیز لغو خواهد شد.

بر اساس این دستورالعمل، سفارش‌های خرید و فروش اوراق بهادار بازارگردان، از نظر اولویت انجام با سایر مشتریان برابر است.

در صورتی که یک ورقه بهادار بیش از یک بازارگردان داشته باشد، بازارگردانان آن ورقه بهادار نباید در تعیین قیمت سفارش‌های خود با یکدیگر هماهنگ کنند. هماهنگی در این زمینه به منزله دستکاری قیمت خواهد بود.

یادآور می‌شود متن کامل این دستورالعمل و فرم‌های آن در سایت «سنا» قابل مشاهده است.