علیرضا کدیور - معصومه طاهرخانی
بخش پایانی
گروه بورس- «این روزها بازار احساسی تصمیم می‌گیرد». شاید این مهم‌ترین اظهارنظر رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی در بخش پایانی گفت‌وگوی اختصاصی وی با «دنیای اقتصاد» است.

«امیر حمزه مالمیر» می‌گوید: رفتار بازار این روزها کاملا هیجانی است، به طوری که به گزارش‌های منفی شرکت‌ها هم واکنش معکوس نشان می‌دهد.» در این بخش وی اظهارنظرهایی درباره «اختیاری شدن پیش‌بینی سود سالانه»، «حذف محدودیت نوسان»، «برخورد با شرکت‌های متخلف» و «آخرین وضعیت بازگشایی نمادهای متوقف» ارائه کرده است. ادامه این گفت‌وگو در پی می‌آید.
وقتی اطلاعات شرکتی روی سامانه «کدال» منتشر می شود، آیا تضمینی برای بازگشایی نماد شرکت در همان روز یا روز بعد وجود دارد؟
عموما بله، ولی بعضی مواقع بر اساس تشخیصی که اداره ناشران دارد، ممکن است این اتفاق نیفتد. از طرفی شرکت بورس هم می‌تواند بازگشایی نماد شرکت‌ها را یک روز به تعویق بیندازد.
در مواردی هم نمی‌خواهیم با بازگشایی نماد شرکتی، هیجانات بازار را زیاد کنیم. البته در برخی موارد هم فقط مشکلات فنی و هماهنگی با شرکت سپرده‌گذاری مرکزی یا مدیریت خدمات فن‌آوری مانع بازگشایی زودهنگام نماد شرکت‌ها می‌شود.
پس احتمالا علت باز نشدن نماد فولاد خوزستان در ابتدای هفته با وجودی که چند روز از انتشار اطلاعاتش در سایت کدال می‌گذشت، جلوگیری از هیجانی شدن بازار است؟
معتقدیم در شرایط کنونی بخش عمده‌ای از افزایش قیمت‌ها غیرمنطقی است. حتی مواردی بوده که ما اطلاعات منفی شرکتی را منتشر کرده‌ایم، ولی بازار کاملا معکوس عمل کرده است. در این شرایط، بازار باید به دنبال تحلیل بیشتر اطلاعات منتشر شده باشد و بازگشایی نمادها را به صورت هیجانی نگاه نکند.
آیا اداره ناشران در مقام تحلیل گزارش‌های ارسالی شرکت برمی‌آید؟ آیا مواردی پیش آمده است که اطلاعات شرکتی را قبول نکنید؟
کلیه اطلاعاتی که از شرکت‌ها به دست ما می‌رسد، چنانچه اثر با اهمیت روی روند سودآوری شرکت داشته باشد، نماد را متوقف می‌کنیم. همچنین از حسابرس شرکت نیز اطلاعات می‌خواهیم و گزارش مالی شرکت‌ها را با حسابرس کنترل می‌کنیم.
فرض کنیم از حسابرس شرکت نپرسید، آیا خودتان اطلاعات را تحلیل می‌کنید؟
بله، ما تحلیل اولیه اطلاعات داریم و اگر ابهامات اساسی در آنها باشد، حتما جهت اصلاح با شرکت مکاتبه می‌کنیم. چنانچه شرکت‌ هم اقدام به اصلاح اطلاعات خود نکند، مطابق آیین‌نامه تخلفات با آن برخورد می‌‌شود. در کمیته تخلفات هم بارها و بارها به شرکت‌ها اعلام کرده‌ایم که باید ضوابط مصوب سازمان بورس را رعایت کنند، ولی همچنان بعضی شرکت‌ها تخلفاتی دارند. ما به بحث اخلاق حرفه‌ای معتقد هستیم و از طرفی باور داریم بهترین کسی که در شرکت‌های بورسی می‌تواند اطلاعات را تحلیل کند، مدیرعامل شرکت است، بنابراین شان حرفه‌ای ایجاب می‌کند که حساسیت‌های لازم برای اعلام گزارش‌های مالی وجود داشته باشد.
برخوردهای قانونی با مدیرانی که اطلاعات غلط می‌دهند، چیست؟
قبلا فقط تذکر بود، ولی بعد از تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی وضعیت بسیار بهتر شده است. به طوری که جرائم از یک تا ۱۰۰میلیون تومان برای مدیران مختلف تعریف شده است.
فکر می‌کنید جریمه نقدی واقعا سازگار است؟ قطعا مدیری که تخلف مالی دارد به دنبال ارقامی است که جرائم شما نمی‌تواند چندان مهم تلقی شود.
جدای از جریمه‌ها، درج تخلفات در پرونده حرفه‌ای مدیران نیز دیگر برخوردی است که در قانون دیده شده است. امیدواریم با توجه به پتانسیل‌هایی که قانون جدید دارد، دیگر مدیران شرکت‌ها به راحتی با اطلاعات و گزارش مالی بازی نکنند.
شما در برخی گزارش‌ها از عنوان «اطلاعات به بازار منعکس نشد» استفاده می‌کنید. این عبارت دقیقا به چه معنی است؟
این دقیقا به همان مورد ابهام و اطلاعات نادرست ارسالی از شرکت مربوط می‌شود؛ یعنی اطلاعات را جهت اصلاح به شرکت برمی‌گردانیم و در بازار منتشر نمی‌کنیم.
ولی مثال نقضی که در مورد حفاری رخ داده است. سال گذشته حفاری شمال چندین بار پیش‌بینی سود خود را از 158ریال گرفته تا 260ریال اعلام کرد. روند اعلام سود پیش‌بینی هم به ترتیب 158، 230 و 210 و در نهایت 260 ریال بود. چرا شما با وجودی که نوسانات اعلام سود را از طرف شرکت دیدید، برخی را منعکس و برخی را حبس کردید؟
واقعیت این است که سود حفاری در مجموع تغییری نکرد ولی شرکت به طور عامدانه، اطلاعات اشتباه می‌داد. باید قبول کنید که حفاری یک صنعت تازه وارد در بورس بود و خوشبختانه اکنون اطلاعات ما خیلی بیشتر است و می‌توانیم تحلیلی بهتری داشته باشیم.
آقای مالمیر بعضا دیده شده که اطلاعات متناقضی از دو شرکتی که در یک صنعت هستند یا هم گروه هستند، در کدال منتشر می‌شود. به طور مثال بهای تمام شده در شرکت اول 10‌درصد افزایش و در شرکت دوم 20درصد افزایش دارد، در صورتی که فعالیت این دو شرکت کاملا شبیه به یکدیگر است. سوال این است که چرا اطلاع‌رسانی متناقض از سوی اداره ناشران انجام می‌شود؟
این موارد نیاز به بررسی دارد. البته سیستم «کدال» قابلیت پالایش اولیه اطلاعات را دارد و امیدواریم دیگر از این قبیل اشتباهات پیش نیاید.
با توجه به بحث‌هایی که شد، آیا امکان دارد اعلام پیش‌بینی سود اختیاری باشد؟ یعنی شما تنها اطلاعات و گزارش‌های میان دوره‌ای شرکت‌ها را طی سال دریافت کنید و از شرکت‌ها پیش‌بینی سود سالانه را نخواهید؟
درست است که برخی ضعف‌های اطلاع‌رسانی وجود دارد؛ ولی معتقدیم که اگر اخلاق حرفه‌ای از سوی مدیران شرکت‌ها رعایت شود، دیگر شاهد موارد ضرر و زیان نخواهیم بود. در مورد جواب سوال شما، این مورد را باید در نظر بگیریم که پیش‌بینی سود تنها یکی از گزینه‌هایی است که سرمایه‌گذاران به وسیله آن اطلاعات شرکت‌ها را تحلیل می‌کنند. بنابراین نمی‌توان به طور مشخص نتیجه گرفت که بودن یا نبودن آن می‌تواند خیلی تعیین‌کننده باشد.
ولی اطلاعات پیش‌بینی سود قابلیت اتکا‌پذیری ندارد و با توجه به تغییرات چند باره در طی سال مالی نمی‌تواند کمکی به سرمایه‌گذاری بکند.
در این خصوص اعتقاد من این است که قابلیت اتکاپذیری اطلاعات بالا است. ما سال گذشته یک نظرسنجی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این مورد گرفتیم. طی آن از سرمایه‌گذاری‌ها پرسیدیم «با توجه به اینکه شما تحلیل اطلاعات شرکت‌ها را انجام می‌دهید، آیا ما پیش‌بینی سود سالانه را از شما و دیگر شرکت‌ها دریافت و منتشر کنیم یا خیر؟»
جواب سرمایه‌گذاری‌ها چه بود؟
تقریبا همه موافق بودند.
بحث اختیاری را به این دلیل مطرح می‌کنیم که چون در قیمت سهم خود را نشان می‌دهد.
پس به این ترتیب، توقفات نمادها هم خیلی کمتر می‌شود؟
بله، دقیقا این مساله هم به افزایش نقدشوندگی بازار کمک می‌کند.
تلاش ما هم افزایش نقدشوندگی است ولی شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌خواهند که اطلاعات پیش‌بینی شرکت‌ها را منتشر کنیم، چرا که به هر حال بودن این اطلاعات بهتر از نبودن آن است.
ولی تجربه اطلاع‌رسانی شرکت‌های بورسی به صراحت نشان داده که اگر شرکتی نخواهد به شما اطلاعات بدهد، نمی‌توانید کاری بکنید. حتی اگر اطلاعات غیرشفاف یا مبهم هم باشند، باز هم اداره ناشران نمی‌تواند برخوردی کند.
امیدواریم قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی بتواند مشکل را حل کند. چون اگر سابقه حرفه‌ای برای مدیری مهم باشد، نباید به بازار اطلاعات غلط بدهد. شما اگر به گزارش‌ های سال‌های گذشته شرکت‌ها نگاه کنید، مواردی را می‌بینید که پررنگ‌تر از بقیه بخش‌های گزارش آورده شده است. همه این نوع اطلاع‌رسانی پیام دارد و نشان می‌دهد که شرکت‌ها به چه شکل در حال اعلام گزارش‌های خود هستند.
اجازه بدهید یک سوال همیشگی بپرسیم. به نظر شما آیا محدودیت نوسان روزانه قیمت سهام خوب است؟
چون بازار عمق لازم را ندارد و از طرفی چون سهام شرکت‌ها در سطح پایینی شناور است، به نظر من دامنه نوسان با میزان فعلی می‌تواند به بازار کمک کند.
به عنوان آخرین سوال، توضیحی درباره آخرین وضعیت شرکت‌های فولاد مبارکه، مپنا، توسعه معادن روی، پیام، آزمایش، مهرام و ایرانیت
ارائه کنید.
در مورد شرکت فولاد مبارکه، پیگیری‌های خود را برای دریافت اطلاعات انجام داده‌ایم؛ ولی شرکت اعلام کرده که هیات مدیره هنوز اطلاعات 89 را مصوب نکرده است. «مپنا» هم اطلاعات تعدیل 88 را اعلام، ولی اطلاعات پیش‌بینی 89 را به دست ما نرسانده است. با توجه به ابهاماتی که در برخی قراردادها بود، فعلا در حال مذاکره برای رفع آنها هستیم. «توسعه معادن روی» اطلاعات پیش‌بینی 89 را داده، ولی با توجه به تشکیل کنسرسیوم خریداران انگوران، از شرکت خواستیم تا اثر این تغییر را در صورت‌های مالی خود ببیند. مجمع سال 87 شرکت آزمایش برگزار شده ولی خبری از اطلاعات 88 نیست. اعضای جدید هیات مدیره شرکت پیام هم متعهد شده‌اند که هر دو مجمع سال 87 و 88 شرکت را طی امسال برگزار کنند. اما در مورد شرکت‌های «ایرانیت» و «مهرام» که متعلق به آقای گنجی هستند، پیشنهادی را مصوب و به هیات مدیره سازمان ارائه کرده‌ایم تا سروسامانی را به حضور این شرکت‌ها در بورس بدهیم.
منظور از سروسامان دادن همان اخراج است؟
ممکن است این اتفاق هم بیفتد.