مقاله
حسابرسی با قیمت‌شکنی ناباورانه
در رابطه با مقاله قبلی که نوشته بودم یک موسسه حسابرسی برای کاری مبلغ ۲میلیون‌تومان قیمت داده بود و بالاترین قیمت پیشنهادی مبلغ ۱۵میلیون‌تومان بود، بحث را ادامه می‌دهم.
گارو هوانسیان فر*
در رابطه با مقاله قبلی که نوشته بودم یک موسسه حسابرسی برای کاری مبلغ ۲میلیون‌تومان قیمت داده بود و بالاترین قیمت پیشنهادی مبلغ ۱۵میلیون‌تومان بود، بحث را ادامه می‌دهم. حسابرسی یاد شده برای یک شرکت تولیدی در اندازه فعالیت متوسط رو به بالا بود. از موسسه حسابرسی که قیمت ۲میلیون‌تومان را داده است، سوالات زیر را دارم که ان‌شاا... بتواند جواب‌های قانع‌کننده (قانع‌کننده برای هر حسابرس به معنی واقعی حسابرس) بدهد: (البته سوالات زیر فقط تعدادی از صدها سوال است که مطرح کردن کلیه آنها از حوصله خوانندگان خارج خواهد بود.)
۱ - از چه کادری برای انجام این حسابرسی می‌خواهید استفاده کنید؟ منظور سطح دانش و سابقه کاری آنها است.
۲ - در چه مدتی می‌خواهید این کار را انجام دهید؟
۳ - آیا قبل از شروع کار حسابرسی حساب‌ها، شناختی از سیستم‌ها خواهید داشت؟ آیا پرسش‌نامه کنترل‌های داخلی را تکمیل خواهید کرد؟ آیا نمودار گردش اسناد را در کلیه فعالیت‌های شرکت رسم خواهید کرد؟
۴ - آیا حسابرسی ضمنی به عمل خواهید آورد؟ در چه زمانی و چه مدت وقت برای آن اختصاص خواهید داد؟
۵ - آیا گزارشات حسابرسی سال‌های قبل را مطالعه خواهید کرد؟ اثر آنها را روی گزارش حسابرسی سال جدید مدنظر خواهید داشت یا همان بندها را به همان صورت، البته با انشای تغییر یافته به سلیقه خود خواهید نوشت؟
۶ - آیا صورت جلسات هیات‌مدیره را مطالعه و نکات مهم آن را یادداشت و بررسی خواهید کرد که به نحو مناسب عمل شده باشد؟
۷ - آیا مواردی که مجمع عمومی عادی سالانه سال قبل تکلیف کرده، مطالعه و انجام یا عدم انجام آنها را بررسی خواهید کرد؟
۸ - آیا گزارشات حسابرسان داخلی را مطالعه خواهید کرد؟ آیا از نقطه نظرات آنها استفاده خواهید کرد؟
۹ - آیا دفتر اندیکاتور را از ابتدای سال تا پایان زمان حسابرسی، برای یافتن موارد مهم یا مشکوک و سوال‌برانگیز، مطالعه خواهید کرد؟
۱۰ - آیا کلیه حساب‌ها را با توجه به یک برنامه حسابرسی قابل قبول عموم حسابرسان، تکمیل خواهید کرد؟ منظور از تکمیل، انجام است و نه فقط نوشتن بله و عطف دادن به کپی‌ها و پرینت‌های کامپیوتری که خود واحد مورد رسیدگی آنها را تهیه می‌کند.
۱۱ - آیا بر موجودی‌گیری پایان سال مالی شرکت نظارت خواهید کرد؟ آیا cut off را به نحو کامل انجام می‌دهید؟
۱۲ - آیا وقایع بعد از تاریخ ترازنامه را تا تاریخ پایان کار عملیات حسابرسی بررسی و مورد توجه قرار خواهید داد؟
۱۳ - آیا کنترل خواهید کرد که دفاتر قانونی واحد مورد رسیدگی نوشته شده و از هر لحاظ مطابق با آیین‌نامه تحریر دفاتر قانونی است؟
۱۴ - آیا صورتحساب‌های بانکی را با جزئیات با حساب‌های بانکی شرکت مطابقت خواهید داد؟ آیا دنبال مغایرت‌ها و نحوه رفع آنها خواهید بود؟
۱۵ - آیا از دارایی‌های ثابت مشهود واحد مورد رسیدگی مشاهده عینی به عمل خواهید آورد؟
۱۶ - آیا از اشخاص ثالث درخواست تاییدیه خواهید کرد؟ به چه صورت؟ توسط چه کسانی؟ آیا پاسخ‌های دریافت شده را به طور کامل بررسی و با اعداد و ارقام بعد از سال مالی پیگیری خواهید کرد؟
۱۷ - آیا هر یک از اقلام صورت‌های مالی را طبق استانداردهای حسابرسی رسیدگی و برای آنها کاربرگ تهیه خواهید کرد؟ آیا نتیجه گیری‌های خود را در کاربرگ‌ها منعکس خواهید کرد؟ بررسی کاربرگ‌ها توسط سرپرست و مدیر کار که یادتان نخواهد رفت؟
۱۸ - در رابطه با سیستم قیمت تمام شده محصولات تولید شده و محاسبات مربوطه چه کارهایی را انجام خواهید داد؟ با چه جزییاتی؟
۱۹ - آیا صورت‌های مالی را که توسط مدیریت واحد مورد رسیدگی به شما ارائه می‌شود، از هر لحاظ کنترل خواهید کرد؟ آیا کنترل خواهید کرد که استانداردهای حسابداری در تهیه صورت‌های مالی به طور کامل رعایت شده است؟ شامل کلیه افشاهای لازم؟
۲۰ - در رابطه با معاملات با اشخاص وابسته چه رسیدگی‌هایی را انجام خواهید داد؟
۲۱ - با بدهی‌های احتمالی و تعهدات سرمایه‌ای چگونه برخورد خواهید کرد؟ آیا وضعیت مالیاتی شرکت را به طور کامل بررسی خواهید کرد؟ برای چند سال؟
۲۲ - آیا کنترل خواهید کرد که صورت‌های مالی ارائه شده با دفاتر قانونی شرکت مطابقت کامل دارند؟
۲۳ - با تعدیلات سنواتی چکار خواهید کرد؟ با تجدید ارائه صورت‌های مالی مقایسه‌ای چکار می‌کنید؟
۲۴ - آیا صورت جریان وجوه نقد را کنترل خواهید کرد که به قول معروف «خوندونده» نشده باشد؟ منظورم را که متوجه می‌شوید؟
۲۵ - آیا تاییدیه مدیران را اخذ و آن را با واقعیت‌های موجود در واحد مورد رسیدگی مطابقت خواهید داد؟
۲۶ - آیا گزارش عملکرد هیات‌مدیره به مجمع عمومی عادی سالانه شرکت را به طور طبیعی و با دقت مطالعه خواهید کرد و کنترل خواهید کرد که تمام موارد مطرح شده توسط هیات‌مدیره مطابق با واقعیت‌های موجود است؟
۲۷ - آیا در خاتمه کار، نامه مدیریت (نامه نقاط ضعف کنترل‌های داخلی همراه با پیشنهادات) به واحد مورد رسیدگی ارائه خواهید داد؟ آیا پاسخ‌های شرکت را به این نامه پیگیری و بررسی خواهید کرد؟
۲۸ - آیا صورت جریان وجوه نقد را تنها برای این پروژه برای موسسه خود تهیه خواهید کرد؟ در نهایت، این صورت جریان وجوه نقد، مبلغ خالص افزایش در وجه نقد را به چه مبلغی نشان خواهد داد؟ امیدوارم که ابهامی در این سوال نباشد.
۲۹ - صدها «آیاهای» دیگر که نمی‌نویسم زیرا خارج از حوصله اینجانب و خوانندگان است و خود حسابرسان به طور کامل با بقیه «آیاها» آشنایی کامل دارند.
اگر کلیه کارهای یاد شده بالا و صدها آیاهای دیگر را با چنین حق‌الزحمه‌ای انجام می‌دهید، باید بگویم که آفرین و صد آفرین بر شما به اصطلاح «حسابرس». به شما به اصطلاح حسابرسی که با این حق‌الزحمه اندک تمام این کارها را به نحو مطلوب و طبق استانداردهای حسابرسی انجام خواهید داد پیشنهاد می‌کنم که کلاسی برای بقیه حسابرسان (بیشتر حسابرسان جامعه ما) بگذارید و نحوه انجام دادن این همه کار را با کیفیت بسیار بالا و با حق‌الزحمه این چنینی، تدریس کنید. مطمئن باشید که با تشکیل چنین کلاسی، درآمد آنچنانی خواهید داشت که نیاز به قیمت‌شکنی این چنینی نباشید. فقط در جواب این مقاله نگویید که برای انجام حسابرسی، از روش‌های میان بر و سایر روش‌ها استفاده خواهم کرد که جوابش را می‌توانید حدس بزنید که چه خواهد بود و بنابراین نمی‌نویسم. البته شما نه به من پاسخگو هستید و نه به سایر حسابرسان. من کارهای نیستم که شما را به پاسخ دادن به سوالات بالا مجبور کنم. نه عضو کمیته‌ای در یکی از انجمن‌های حرفه‌ای حسابداری هستم و نه سمتی در جایی دارم. فقط پاسخ‌های شما (البته اگر مایل به پاسخ دادن باشید)، می‌تواند کمک و راهنمایی برای اینجانب و بیشتر حسابرسان محترم باشد. در ضمن، قبل از اینکه به سوالات یاد شده پاسخ دهید، چند باری آنها را خوب مطالعه و پاسخ‌های خود را که آماده و تهیه خواهید کرد، با چند تن از دوستان و آشنایان و فامیل‌ها (عمه، خاله، دایی، عمو و...) در میان بگذارید که آیا پاسخ‌های شما حداقل آنها را قانع می‌سازد؟
برای انجام ندادن چنین کاری (نه انجام دادن چنین کاری) راه‌های زیر بنظرم می‌رسد ولی فقط حدس و گمان است و خود آن موسسه حسابرسی می‌تواند بهترین پاسخ را بدهد. راه‌هایی که بنظرم می‌رسد (فقط حدس و گمان)، به شرح زیر است:
۱ - استفاده از چند دانشجوی سال اول رشته حسابداری که حاضرند برای کارآموزی به صورت مجانی کار کنند.
۲ - صرف ۳ یا ۴ روز در محل واحد مورد رسیدگی. البته نه برای انجام رسیدگی، بلکه تهیه کپی‌ها و پرینت‌های کامپیوتری به منظور حجیم کردن پرونده‌های حسابرسی.
۳ - تکرار بندهای گزارش حسابرسی سال قبل، البته با تغییر انشاء و نحوه نگارش یا نوشتن بندهای کلیشه‌ای که در بیشتر واحدهای مورد رسیدگی وجود دارد و عمومیت زیادی دارد. البته این بندها مستلزم صرف وقت برای نوشتن ندارند، زیرا با پیشرفت علم و استفاده از کامپیوتر، می‌توان آن بندها را در کامپیوتر خود داشت و فقط بر حسب مورد و نیاز، برای واحدهای مورد رسیدگی مختلف انتخاب کرد!!!
در پایان باید خدمت بیشتر حسابرسان عزیز و محترم و سروران‌گرامی عرض کنم که این نوشتار تنها برای آن موسسه حسابرسی است که چنین قیمتی برای چنین حسابرسی داده و دوستان و همکاران گرامی به هیچ وجه سخنان اینجانب را به دل نگیرند زیرا مخاطب من فقط همان یک موسسه حسابرسی یاد شده بالا است یا تعداد بسیار محدودی از حسابرسان است که عده آنها از تعداد انگشتان یک‌دست، آنهم دستی که دو یا سه انگشت آنرا در اثر سانحه کار شرافتمندانه‌ای از دست داده است، کمتر است. با آرزوی موفقیت برای کلیه همکاران گرامی و حسابرسان واقعی. آفتاب زیر ابرها باقی نمی‌ماند.
*حسابدار رسمی - عضو پیوسته انجمن - حسابداران خبره مدیریت انگلستان
ارسال نظر