رییس دیوان محاسبات در دومین کنفرانس بینالمللی حسابداری در ایران عنوان کرد
نبود انضباط مالی؛ بیماری ۱۰۰ ساله اقتصاد ایران
گروه بورس- مجید اسکندری: دومین کنفرانس بینالمللی حسابداری در ایران، با حضور ۱۵۰۰ نفر از کارشناسان، مدیران، مسوولان و اساتید رشته حسابداری در سالن همایشهای صدا و سیما با سخنان دبیر علمی این کنفرانس از دیروز آغاز شد.
گروه بورس- مجید اسکندری: دومین کنفرانس بینالمللی حسابداری در ایران، با حضور ۱۵۰۰ نفر از کارشناسان، مدیران، مسوولان و اساتید رشته حسابداری در سالن همایشهای صدا و سیما با سخنان دبیر علمی این کنفرانس از دیروز آغاز شد.
دکتر ناصر پرتوی با اشاره به باشکوه بودن این کنفرانس گفت: « ما هیچ وقت در گذشته ایست نمیکنیم».
انتشار اطلاعات مالی، زمینه مردمسالاری
دبیر علمی کنفرانس یاد شده با اشاره به گسترش اطلاعات و سرعت انتشار آنها در جهان و سهولت بهرهمندی علاقهمندان از این اطلاعات گفت: اطلاعات مالی که محصول سیستمهای حسابداری است از مهمترین اطلاعاتی است که در پهنه جهان منتشر میشود. این اطلاعات امکان پاسخگویی مدیران در سطوح مختلف را فراهم کرده و زمینه مردمسالاری را در امور مختلف پدید میآورد.
وی افزود: اطلاعات مالی زمانی میتواند برای تصمیمگیری خرد و کلان موثر واقع شود که مربوط، قابل اعتماد و قابل مقایسه باشد و رسیدن به این ویژگیها مستلزم این است که حسابداران جوامع مختلف، علاوه بر استفاده از نتایج پژوهشها، بتوانند در تماس با یکدیگر، تجارب خود را رودررو مبادله کنند و با نقطهنظرات هم آشنا شوند. پرتوی تاکید کرد: هدف این کنفرانس، فراهم آوردن بستر لازم برای چنین مبادلاتی است.
وی ادامه داد: برگزاری چنین کنفرانسهایی باید گسترش یابد تا حسابداران ایرانی بتوانند از تجارب حسابداران هموطن خود در ایران و جهان بهرهمند شوند.
دیکته نانوشته یعنی صفر
دبیر کل انجمن حسابداری ایران سپس با اشاره به افزایش تعداد اعضای این انجمن با وجود پذیرش سختگیرانه گفت: انجمن حسابداری ایران در مدت ۶ سال به ۹۰درصد اهداف از پیش تعیین شده خود دست یافته و در برخی موارد فراتر از تصور پیش رفته است و با شتاب بیشتری نیز حرکت خواهد کرد.
پرتوی سپس گفت: میگویند: «دیکته نانوشته غلط ندارد»، آیا بهتر نیست بگوییم، «دیکته نانوشته یعنی صفر!»
هر ساله، فعالیت و شتاب انجمن افزون میشود و شاید هم کمی خطرناک پیش میرویم. دبیر علمی کنفرانس خاطرنشان کرد: انجمن حسابداری ایران فرابخشی عمل میکند، ابتدا ایران اسلامی، سپس اقتصاد و بعد از آن رشته حسابداری را میبیند.
اگر فعالیتی باشد که به رشد حسابداری کمک کند حتی اگر به انجمن خدشه وارد آید، آن را انجام میدهیم.
غبارها، قربانی هوای درون هستند
پرتوی در ادامه با اشاره به همکاری با ارگانهای فرابخشی و دوری از بخشینگری گفت: همه ما جزء کوچکی از یک سیستم بزرگتر هستیم و اگر با توجه به سیستم حرکت کنیم راه مناسبی پیش رو خواهیم داشت.
وی با اشاره به قانون مالیات بر ارزش افزوده گفت: این قانون، بسیار مترقی است اما در اجرا بسیار سخت است. ما حسابداران باید تلاش کنیم، این قانون به نحو صحیحی انجام شود زیرا به طور حتم باعث رشد حسابداری، نظم مالی و شفافیت اطلاعات خواهد شد.
این استاد دانشگاه سپس با انتقاد از نبود نظام راهبری شرکتی در کشور گفت: با وجود انتشار تعداد زیادی کتاب و مقاله باید مقدمات اجرای این نظام از سه سال گذشته تاکنون فراهم میشد، اما چنین نشده است.
پرتوی تشکیل کمیته حسابرسی و ایجاد واحد حسابرسی داخلی در شرکتهای بورسی و بانکها را زمینه استقرار نظام یاد شده دانست و گفت: شرکتهای بورسی و بانکها باید این امر را داوطلبانه آغاز کنند و سازمان بورس و بانک مرکزی آنها را تشویق کنند تا موارد یاد شده تسری یابد.
استمرار شفافیت اولین گام نظام راهبری شرکتی
دبیر کل انجمن حسابداری سپس گفت: شرکتها برای انضباط مالی و شفافیت نظارت باید سرمایهگذاری کنند و با تشکیل کمیته حسابرسی در سطح هیات مدیره غیرموظف، نظارت را به طور مستمر افزایش دهند. زیرا تحقق این امر اولین گام برای استقرار نظام راهبری شرکتی خواهد بود.
پرتوی در پایان سخنان خود استانداردهای حسابداری را مورد اشاره قرار داد و گفت: استانداردهای حسابداری در ایران باید تقویت شود و از آن مهمتر با زبان مشترک حسابداران و ادبیات غنی فارسی نگاشته و به روز شود.
بیماری مزمن حوزه مالی
رییس دیوان محاسبات کشور دیگر سخنران کنفرانس بینالمللی حسابداری بود. وی دغدغه اصلی کشور را نبود انضباط مالی دستگاهها میداند و بر این باور است که : «حوزه مالی تنها یک مشکل دارد و آن نبود انضباط مالی است.»
عبدالرضا رحمانی فضلی با اشاره به سیر تاریخی تحولات گفت: اگر دوره مشروطیت را آغاز نهادینه شدن امور کشور بدانیم، تاکنون انضباط مالی همیشه دغدغه اصلی بوده و همواره کارشناسان زبده داخلی و خارجی، این پدیده را در قالب نشستهای مختلف مطرح کردهاند اما هنوز با بیماری مزمن «عدم انضباط مالی» روبهرو هستیم.
وی افزود: ما از منظر قانون، موظف به رعایت انضباط مالی هستیم. در حوزه درآمد، هزینه، توزیع بهینه، تخصیصها و... کمبود قانون نداریم و برعکس، تعدد قوانین را شاهدیم اما باید دانست که اقتضای ضرورت رعایت قانون، انضباط مالی است. از سوی دیگر از منظر عقلی، همه عقلا به وجود انضباط مالی و اقتصادی تاکید دارند.
همچنین از منظر اعتقادی، مسلمانان معتقد به انضباط مالی هستند و در آیات، احادیث و روایات به آن تاکید فراوانی شده است.
نبود انضباط مالی، 100 سال پس از مشروطه
رییس دیوان محاسبات سخنان خود را با این جمله که «پس از گذشت ۱۰۰ سال از مشروطه، هنوز نداشتن انضباط مالی را یدک میکشیم و به یادگار گذاشتهایم» ادامه داد: نداشتن انضباط مالی دارای نشانههایی است که از آن جمله میتوان به نبود شفافیت اشاره کرد.
وی افزود: در حوزه درآمدها، به ظاهر بودجه کل کشور نوشته شده اما هیچکس با قطعیت نمیتواند بگوید این کل بودجه کشور است یا بخشی از بودجه کشور و به یقین، مالیات و عوارض مختلف در حوزههای متعدد در بودجه کشور لحاظ میشود.
همچنین در حوزه هزینهها نیز نمیتوان ادعا کرد هزینههای واقعی قابل اندازهگیری است و پنهانکاری در امور مالی و اقتصادی، برنامهریزان را دچار اشکال میکند. رحمانی فضلی سپس گفت: نبود آمار، عدم شفافیت را به ارمغان آورده است، به عنوان مثال مطرح میشود که حدود ۴۰هزارمیلیارد تومان معوقه در سیستم بانکی وجود دارد وقتی دلیل آن را جویا میشویم، به نبود بانک اطلاعات جامع بانکی میرسیم.
این در حالی است که بیش از 20 سال است که تاسیس بانک اطلاعات جامع بانکی به وزارت اقتصاد بانک مرکزی تکلیف شده است.
رییس دیوان محاسبات، نبود پاسخگویی را از دیگر نشانههای بیانضباطی مالی خواند و گفت: سیستمها باید به گونهای طراحی شود که «پاسخ» جزو خروجیهای اولیه باشد.
عدالت، محور است اما مشاهده نمیشود
وی افزود: ما با آمارسازی، پنهانکاری، حسابسازی و نبود گزارشهای مالی شفاف، صادقانه و حرفهای مواجه هستیم. همچنین در بخش خصوصی نیز موارد اخیر موجب منحرف شدن ذهن تصمیمگیران در برنامهریزیها میشود. رحمانی فضلی، «قانونگریزی» را از دیگر مشخصههای نبود انضباط مالی خواند و گفت: دیوان محاسبات درگزارشهای سالانه تفریغ بودجه با موارد متعددی از تخلف روبهرو میشود، زیرا همواره در حوزه مالی سعی میشود که از قانون عبور کنند. وی همچنین بهرهوری پایین، رعایت نکردن عدالت، عدم تخصیص بهینه منابع در حوزههای جغرافیایی، اسراف و نبود صرفه اقتصادی را از دیگر مشخصههای نبود انضباط مالی خواند و گفت: در برنامههای مختلف توسعه، عدالت، محور است؛ اما در تخصیص، عدالت را مشاهده نمیکنیم و با وجود امکانات و منابع فراوان، نباید دم از کسری منابع بزنیم.
رییس دیوان محاسبات دلیل موارد یاد شده را نبود مدیریت مناسب دانست و گفت: رفع این موارد باید در دستور کار حسابرسان قرار بگیرد و فرآیندها به گونهای طراحی شود تا بتوانیم مصداق امانتداری باشیم. رحمانی فضلی سپس به اقدامات انجام شده از سوی دیوان محاسبات اشاره کرد و گفت: تدوین قوانین درست، شفاف، دقیق، روشن و روان، اجرای صحیح قوانین و پایبندی به آن، استفاده از مدیران با تجربه، مستقل و آگاه، تقویت فرهنگ نظارتپذیری از طریق کتب درسی، توجه به پیشگیری به جای مچگیری، تعامل و همکاری دستگاههای نظارتی از طریق کمیتههای تخصصی و شورای فنی و حقوقی برای پاسخگویی به شبهات، تدوین کتاب موارد قانونگریزی و ورود به حوزههای حسابرسی ضمنی، استفاده از شیوههای مدرن و نوین و استفاده از IT در حسابرسی و پرهیز از سندرسی و اولویت دادن به حسابرسی عملکرد در کنار حسابرسی مالی و حسابرسی رعایت از تلاشهای ما در حوزه انضباط مالی است. وی در پایان گفت: عاملی که میتواند این چرخه را کامل کند انتقاد از خودمان است، زیرا بزرگ ترین اشکال در حوزه کاری، نداشتن شهامت و نبود استقلال است در صورتی که قسم یاد کردهایم که شفاف باشیم. اگر این چرخه به طور
کامل بچرخد، نتیجهاش سلامت، کارآمدی و پاکی در اقتصاد خواهد بود.
طراحی نظام ارزیابی بنگاههای دولتی
در ادامه کنفرانس رییس سازمان خصوصیسازی از طراحی یک نظام نظارتی و ارزیابی شرکتهای دولتی پس از خصوصیسازی با استفاده از 20 مدل شناخته شده جهانی خبر داد. غلامرضا حیدری کرد زنگنه هدف از طراحی این نظام را مشخص کردن وضعیت شرکتها از لحاظ رشد، بهبود یا عدم بهبود و وضعیت آنها پس از خصوصیسازی عنوان کرد.
رییس سازمان خصوصیسازی با اشاره به انتقاداتی که همواره نسبت به قیمتگذاری شرکتهای دولتی برای خصوصیسازی انجام میگیرد، گفت: بحث قیمتگذاری شرکتها از مسائل بسیار مهم و مورد توجه سازمان خصوصیسازی بوده است. وی دلایل این انتقادات را در نحوه قیمتگذاری عنوان کرد و از ارزیابی چالشهای آییننامه قبلی و بهرهگیری از مدلهای ارزیابی سهام شرکتها خبر داد. کردزنگنه همچنین با اشاره به مشکلات ارزیابی سهام شرکتهای قابل واگذاری گفت: موسسات حسابرسی در اظهار نظرهای خود در مورد قیمت پایه سهام شرکتها همواره شروطی را درنظر میگیرند، درحالی که باید قیمتهای پایه قطعی تعیین شوند، در غیر این صورت مشکلاتی پس از واگذاری سهام برای سازمان خصوصیسازی ایجاد میشود. کرد زنگنه استفاده از خدمات جامعه حسابداران و حسابرسان رسمی را از برنامههای سازمان خصوصیسازی در ارزیابیها عنوان کرد.
خصوصیسازی بر اساس 20 مدل دنیا
وی با اشاره به انتقاداتی که به سازمان خصوصیسازی نسبت به وضعیت شرکتهای واگذار شده انجام میشود، اظهار داشت: این سازمان از دو سال قبل مطالعاتی را در مورد وضعیت سهام شرکتهای واگذار شده انجام داده و در این راستا از ۲۰ مدل شناخته شده جهانی استفاده کرده است. به گفته رییس سازمان خصوصیسازی، سال گذشته ۲۸ شرکت و در سالجاری نیز ۳۳ شرکت واگذار شده و مورد ارزیابی قرار گرفته است.وی اظهارداشت: در شاخصهای ارزیابی سالجاری، ۸ معیار مالی، بورس، اقتصادی، بهرهوری، سیستمهای مدیریت و آموزش، نوآوری، فناوری، مسوولیت اجتماعی و رقابت ذینفعان بررسی شده است.
ارتباط تنگاتنگ حسابداری و بورس
همچنین دکتر حسن قالیباف اصل مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار تهران در این کنفرانس با تبریک هفته حسابداری گفت: ارتباط بین دانش حسابداری و بازار سرمایه بسیار نزدیک و تنگاتنگ است و در قوانین و مقررات بازار سرمایه، گزارشگری مالی جایگاه ویژهای دارد و در جاهای مختلف قانون رعایت استانداردهای حسابداری و حسابرسی از طرف ناشران ثبت شده در بازار و الزامات افشا در مورد شرکتها به کرات مورد تاکید قرار گرفته است. وی افزود: وظیفه بازار سرمایه تخصیص بهینه سرمایه است که موجب رشد بازار سرمایه و در نهایت رشد اقتصاد کشورها میشود.جلب مردم به فعالیتهای تولیدی تنها با جلب اعتماد عموم امکانپذیر نیست و یکی از مکانیزمهای مهم در هدایت سرمایههای مردم، شفافیت و گزارشگری مالی سالم و منصفانه است که باعث اعتماد مردم میشود. قالیباف ادامه داد: الان بحث اجرای اصل۴۴ و بحث واگذاریها به مردم مطرح است و بنابراین اهمیت گزارشگری مالی و نظام حسابداری برای بازار سرمایه دوچندان است. ما در دستورالعمل پذیرش موارد بسیاری درباره افشای اطلاعات شرکتها قبل از ورود به بازار سرمایه داریم. مدیرعامل بورس تاکید کرد: پتانسیلهای گزارشگری و
استانداردهای حسابداری با توجه به گسترش بازار سرمایه باید پاسخگو باشد به خصوص در مورد صنایع جدیدی که وارد بورس میشوند مثل بانک، بیمه، لیزینگ، استخراج و ... که نظام گزارشگری باید در این موارد اطلاعات شفافی ارائه دهد. قالیباف در ادامه گفت: گاهی اوقات مشاهده میشود با وجود اینکه نظام حسابداری ایران گزارشهای متنوعی به بازار ارائه میدهد اما سرمایهگذاران و مدیران در تصمیمهای خود از اطلاعات خارج از صورتهای مالی استفاده میکنند، بنابراین به نظر میرسد تدوین استانداردهای جدید و تکمیل نظام گزارشگری به نیازهای سرمایه بیش از پیش میتواند پاسخ دهد.
اطلاعات آیندهنگر
مدیرعامل شرکت بورس سپس گفت: به نظر میرسد گزارشهای مالی باید حاوی اطلاعات آیندهنگر باشد و با توجه به اینکه در کشور ما تورم بالا است، بازار نیاز به اطلاعات درباره ارزشهای جاری دارد.
همچنین دانش حسابداری میتواند در زمینه گزارشهای مدیریتی در هنگام پذیرش شرکتها، برنامه کسب و کار شرکتها، امیدنامه و ... به بازار کمک کند. همچنین گزارشها میتواند حاوی نکاتی در مورد ریسک شرکتها باشد. قالیباف سپس گفت: عدم تقارن اطلاعات مدیران و مردم یکی دیگر از مواردی است که نظام گزارشگری مالی میتواند با گزارشهای متفاوت جدید آن را کاهش دهد.
همچنین در حال حاضر بحث لایحه تجارت در مجلس در حال بررسی است که میتوان مواردی را در این لایحه گنجاند. وی سپس گفت: یکی از نکات مهمی که در بازار سرمایه وجود دارد، بحث همگرایی بازارهای مالی و بینالمللی شدن بازارها است. سرمایهگذار دوست دارد سیال باشد و در بازارهای مختلف سرمایهگذاری کند. پایه جذب سرمایهگذاری خارجی پذیرش استانداردهای جهانی در گزارشگری مالی است. ما باید گزارشهای خود را به شکلی ارائه دهیم که سرمایهگذاران خارجی در تصمیمات خود استفاده کنند.
نیاز به افشای بیشتر
قالیباف ادامه داد: در بازار سرمایه با طیف بالایی از سرمایهگذاران مواجهایم. برخی دانش بالایی ندارند و برخی شرکتهای حرفهای اشخاص حرفهای حرفه حسابداری باید بر اساس نیاز این طیف وسیع با گزارشهای متنوع به نیاز آنها پاسخ دهد که بتواند به محیط در حال تغییر کمک کند، زیرا بحران مالی نشان داد که بازار سرمایه نیاز به افشای بیشتری دارد.وی افزود: بازار سرمایه در حال گسترش است و ابزارهای جدیدتر و پیچیدهتر در حال معرفی شدن هستند. در بورس تهران کارهای مطالعات زیادی انجام شده است که از جمله ابزار اوراق آتی سهام در حال اجرایی شدن است.
مطالعات رفتاری در بازار سرمایه
مدیرعامل بورس ادامه داد: در دانش مالی و بازار سرمایه تمام مطالعات و کارهای جدیدی که اتفاق افتاده به سمت مطالعات رفتاری و روانشناسی پیش رفته است و به عنوان یک پارادایم در رشته مدیریتی مالی مطرح شده که میتواند در رشته حسابداری نیز مورد نظر و در تدوین استانداردهای گزارشگری مورد استفاده قرار گیرد. وی در پایان گفت: امیدوارم همکاری بازار سرمایه و دانش حسابداری و شاغلان در این حرفه به رشد اقتصادی کشور کمک کند.
ارسال نظر