با ثبت بازدهی ۵۵درصدی بورس تهران طی ۷ماه
مجریان از بازار جا ماندند
گروه بورس- علیرضا باغانی: درست یک سال پیش در چنین روزهایی که بحران اقتصاد جهانی بر اقتصاد ایران سایه افکنده بود، شاید هیچ کس از معامله‌گران و حتی حرفه‌ای‌های بازار تصور نمی‌کردند که یک سال بعد شاهد رشد ۴هزار و ۴۰۰واحدی شاخص و عبور بازدهی بورس از مرز ۵۵درصد باشند. اما این اتفاق اتفاد و شاخص ۷هزار واحدی پایان ۸۷ در حال حاضر به بیش از عدد ۱۲هزار رسیده است و پس از گذشت ۷ماه از سال، بورس تهران یکی از جذاب‌ترین بازارها برای سرمایه‌گذاری بوده است. اما این اتفاق موجب نشده که درآمد مجریان عملیات بازار (شرکت بورس، بورس کالا و سپرده‌گذاری مرکزی) با افزایش مواجه شود و برخی متغیرها به کاهش درآمد این شرکت‌ها منجر شده است. هر چند پیش‌بینی می‌شود با رشد ارزش معاملات در دو ماه باقیمانده از پاییز، این شرکت‌ها بتوانند کاهش درآمد خود را جبران کند.
شرکت 15میلیاردتومانی بورس اوراق بهادار در حالی که در 6ماه منتهی به پایان شهریور 87، مبلغ 62میلیارد ریال از محل کارمزد معاملات درآمد کسب کرده که درآمد آن از این محل در مدت مشابه سال جاری به سطح 47میلیارد ریال تنزل یافته است. از طرفی دیگر درآمد حاصل از ارائه خدمات به کارگزاران بورس در 6ماهه اول 87رقمی بالغ بر 19میلیارد ریال بوده که این درآمد در 6ماه نخست سال جاری به 9/15میلیارد ریال رسیده است.
درآمد حاصل از کارمزد معاملات به مبلغ ۴۷.۰۳۹میلیون ریال بر اساس مصوبه سازمان بورس و اوراق بهادار، ۴/۱در هزار ارزش معامله تا سقف ۲۰۰میلیون ریال در سیستم معاملات محاسبه و از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی وصول شده است.
همچنین 3/4میلیارد ریال از 9/15میلیارد ریال درآمد حاصل از ارائه خدمات به کارگزاران بورس از محل حق عضویت کارگزاران تحصیل شده است، حال آنکه شرکت بورس از محل دریافت حق استفاده ایستگاه‌های معاملاتی تالارهای بورس در 6ماهه سال گذشته 3/2میلیارد ریال درآمد کسب کرد، اما درآمد شرکت از این محل در 6ماهه نخست سال جاری به 2/2میلیاردریال رسیده است. درآمد شرکت از حق دسترسی به سیستم معاملات 3/19میلیارد ریال در مدت مزبور بود که این درآمد در 6ماهه سال جاری به 9/15میلیارد ریال رسیده است. این کاهش درآمدها در شرایطی اتفاق افتاده که درآمد حق درج شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از مبلغ 5/7میلیارد ریال در 6ماهه اول سال گذشته به 1/8میلیارد ریال در 6ماهه سال جاری رسیده است. درآمد حق درج منظور شده به مبلغ 8.193میلیون ریال مربوط به حق درج دریافتنی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس طبق مصوبه هیات مدیره شرکت به مبلغ دو در هزار سرمایه تا سقف 50میلیون ریال بوده که به نسبت 6ماهه اول سال 1388، بر اساس روش تعهدی شناسایی و ثبت شده است. افزون بر این حق پذیرش شرکت‌ها در بورس هم در 6ماهه سال جاری به 823میلیون ریال رسیده است. حق پذیرش هر شرکت در بورس
اوراق بهادار تهران طبق مصوبه هیات مدیره معادل 2 در هزار سرمایه ثبت شده شرکت تا سقف 200میلیون ریال است. افزایش درآمدهای حق درج و پذیرش مربوط به ورود پنج شرکت جدید بانک صادرات، تجارت، حفاری شمال، بیمه البرز و سیمان فارس‌نو است. از طرفی دیگر شرکت درآمد اجاره نیز در مدت مزبور داشته است که درآمد اجاره به مبلغ 5/2میلیارد ریال مربوط به اجاره دریافتی از کارگزاران، شرکت‌ها و بانک‌ها بابت واگذاری دفتر به آنان در تالار حافظ و تالارهای استانی در شش ماهه اول سال است.
هزینه‌های عملیاتی شرکت در حقوق و مزایای کارکنان در ۶ماهه اول سال ۸۷، ۹/۲۵میلیارد ریال بوده که در ۶ماهه اول در سال جاری به۷/۲۷میلیارد ریال رسیده است و سایر هزینه‌های عملیاتی شرکت بدون تغییر در حدود ۲۰میلیارد ریال در هر دوره باقی مانده است. اما در مجموع، مجموعه هزینه‌های عملیاتی شرکت از ۴۶میلیاردریال در ۶ماهه اول سال ۸۷ به ۴۸میلیارد ریال در ۶ماهه اول در سال جاری رسیده است.
شرکت در 6ماهه اول سال جاری توانسته 9/18میلیارد ریال خالص سایر درآمدها داشته باشد که عمدتا از محل سود سپرده بانکی است و مجموعه فعالیت‌های بورس، سود 48میلیارد ریالی شرکت را در 6ماهه اول سال 88 به 4/26میلیاردریال در 6ماهه سال جاری رسانده است. اتفاقی که موجب شده سود هر سهم شرکت از 362ریال در نیمسال اول 87 به 266ریال در سال جاری تقلیل یابد.
CDS در ۶ماهه چگونه بود؟
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی شرکت ۱۰میلیارد تومانی که بانک اطلاعاتی و شرکت تسویه‌گر معاملات پایاپای بورس محسوب می‌شود، نیز در ۶ ماهه اول سال عملکرد قابل‌تاملی داشته است. ظاهرا کاهش ارزش معاملات در ۶ماهه اول سال روی این شرکت نیز اثرگذار بوده، تا جایی که درآمد حاصل از ارائه خدمات شرکت از ۴/۵۱میلیارد ریال در ۶ماهه اول سال ۸۷ به ۷/۳۳میلیارد ریال در ۶ماهه اول سال ۸۸رسیده است.
از طرفی دیگر هزینه‌های شرکت هم در 6 ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با افزایش مواجه شده است، به طوری که هزینه‌های حقوق و دستمزد پرسنلی شرکت از 4/10میلیارد ریال در 6ماهه اول 87 به 2/13میلیارد ریال در 6ماهه اول سال جاری رسیده است، اما هزینه‌های اداری و عمومی شرکت از 3/13میلیارد ریال به 8/11میلیارد ریال کاهش یافته است که در مجموع 9/24میلیاردریال هزینه‌های مالی شرکت در 6ماهه سال گذشته به 5/26میلیارد ریال در سال جاری رسیده است. کاهش درآمد شرکت و افزایش هزینه‌های مالی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، موجب شده تا این تسویه‌گر معاملات پایاپای در بورس با کاهش قابل‌توجه سود عملیاتی روبه‌رو شود، به طوری که سود عملیاتی شرکت از 4/26میلیارد ریال در 6ماهه سال 87 به 7میلیارد ریال در 6ماهه 88 برسد.
اتفاقی که باعث شده EPS ا۲۸۳ریالی نیمه اول ۸۷ شرکت معادل ۱۶۳ریال برای سال ۸۸ محقق شود. اما نکته حائز اهمیت در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ترکیب سهامداران شرکت است، به طوری که همچنان ۳/۲۷درصد از سهام شرکت متعلق به سازمان بورس است، در حالی که طبق قانون بازار اوراق بهادار هیچ شخصیت حقوقی نباید بیش از ۵درصد از سهام CDS را در اختیار گیرد. نکته حائز اهمیت‌تر آن که تعداد ۵میلیون سهم از مجموع سهام سازمان بورس و اوراق بهادار ممتاز بوده و ده برابر حق رای جهت انتخاب هیات مدیره است، بدان معنی که سهامدار ۲۷درصدی CDS در این شرکت ۳/۷۲میلیون حق رای دارد.
افزون بر این 14درصد سپرده‌گذاری مرکزی از آن بانک ملی ایران است و 56کارگزاری بورس هم سهامدار 4/16درصدی شرکت هستند و شرکت بورس، تدبیر و صباتامین هم سهامداران 5درصدی این شرکت محسوب می‌شوند که بانک ملی نیز همچون سازمان بورس، ضوابط قانونی سقف تملک سهام را رعایت نکرده است.
عقب‌نشینی بورس کالا، کمتر از اوراق
اما صورت‌های مالی شرکت بورس کالا نشان می‌دهد، در ظاهر مجری عملیات این بازار اوضاع مناسب‌تری به لحاظ سودآوری نسبت به شرکت بورس و سپرده‌گذاری مرکزی داشته است. به طوری که این شرکت در 6ماهه اول سال 87، 324ریال سود داشته و EPS آن با تغییر بسیار کمی برای سال جاری 301ریال اعلام شده است. درآمد حاصل از کارمزد معاملات بورس کالا برای سال 87 معادل 5/53میلیارد ریال محقق شده بود، حال آنکه این درآمد در 6ماهه سال 88 به 50میلیارد ریال رسیده است. اما حق درج و پذیرش کالاها در بورس کالا از 9/2میلیارد ریال در 6ماهه اول سال 87 به 9/4میلیارد ریال در 6ماهه نخست 88 رسیده است. هزینه‌های مالی بورس کالا هم در 6ماهه اول 87، 6/17میلیارد ریال بوده که در 6ماهه نخست امسال به 8/22میلیارد ریال رسیده است که در پی افزایش ناچیز درآمدهای شرکت و افزایش هزینه‌های عملیاتی، سود عملیاتی شرکت از 40میلیارد ریال به 7/35میلیارد ریال در 6ماهه اول 88 رسیده است. افزون بر این سود قبل از کسر مالیات شرکت هم از 2/42در 6ماهه اول سال گذشته به 7/38میلیارد ریال در 6ماهه اول سال جاری رسیده است.
ارسال نظر