اصغر خندان آستانی *

حسابداری دارای عمر و سابقه بیشتری نسبت به بورس است، اما نکته مهم در این است که رابطه بین بورس و حسابداری رابطه انکارناشدنی است، رابطه‌ای که از زمان پیدایش بورس وجود داشته و ادامه خواهد داشت. حال سوالی اینجا مطرح می‌شود که آیا حسابداری در پیشرفت بورس موثر بوده یا خیر؟ این سوال را می‌توان بدین شکل نیز مطرح کرد که آیا پیدایش بورس در پیشرفت حسابداری اثرگذار بوده است یا خیر؟ سیر تکاملی این دو بیانگر رابطه مثبت و پویا بین بورس و حسابداری در جهان است. به این شکل که چون حسابداری بازوی اصلی شرکت است و حسابداران با تجزیه و تحلیل مالی باعث تحولات مالی شرکت شده که این تحولات مالی می‌تواند با ارتقای سودآوری شرکت خود را نشان دهند. درنتیجه حسابداران توانستند از نقش والای خود آگاهی یافته و سیر تکاملی خود را هر چه سریع‌تر طی کنند.

توانایی حسابداران در رابطه با یاری رساندن به سهامداران به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم است، یعنی سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت مستقیم از این خدمات مشاوره‌ای بهره‌مند شوند. توانایی تجزیه و تحلیل مالی هر چند به صورت کلی می‌تواند در درازمدت به سرمایه‌گذاران منتقل شده و کار سرمایه‌گذاران را در سرمایه‌گذاری اولیه در بورس تسهیل کند، اصولا نقش حسابداران در بنگاه اقتصادی (enterprise) یک نقش کلیدی است، حال اگر این بنگاه اقتصادی در بورس و به شکل سهامی عام باشد، این نقش پررنگ‌تر می‌شود، در اینجا حسابداران هر چند به صورت غیرمستقیم می‌توانند حامی منافع شرکت و سرمایه‌گذاران باشند. لازم به ذکر است که این رابطه پویا و دوطرفه درنهایت به کل جامعه سرایت کرده و باعث پویایی اقتصاد خواهد شد. باید توجه داشت اگر بورس در کشوری از قدرت و نقش بالایی برخوردار باشد بی‌شک حسابداران نیز قدرتمند خواهند شد که نمونه‌هایی از این موارد در کشورهای آنگلاساکسون موجود است. حال اینکه آیا می‌توان به رابطه قوی و اثرگذار بین بورس و حسابداری در کشورمان امیدوار بود یا نه، مساله‌ای است که نیازمند گذشت زمان است.

*دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری