«دنیای اقتصاد» بررسی می‌کند
حاشیه‌نشین‌ها در بورس تهران
دنیای اقتصاد- در حالی که نماد شرکت‌های موسوم به پیشرو در بورس تهران متوقف است، فعالان بازار سرمایه به سهام شرکت‌هایی تمایل پیدا کرده‌اند که در ماه‌های گذشته از رشد بازار جا مانده‌اند. در بین گروه‌های پرطرفدار جدید، شرکت‌های فعال در صنایع لوازم خانگی، سیمانی، بانکداری و مخابرات به چشم می‌خورد؛ حال آنکه سهام شرکت‌هایی همچون دارویی و خودرویی همچنان حاشیه‌نشین باقی مانده‌اند. «دنیای اقتصاد» بررسی کرد
چشم‌انداز حاشیه‌نشین‌ها در بورس
منابع ناشی از نقدینگی بالای اقتصاد، مسیرهای جایگزینی مناسبی جز بورس در برابر خود نمی‌بیند. پس بعید هم نیست که بی مقدمه در بازار مد شود که فلان سهم ارزش دارایی‌هایش به دلار، فلان قدر است پس بخریم...
گروه بورس- هدیه لطفی: بازار سهام در حالی طی ۹ ماه اول سال جاری بازدهی حدود ۴۰ درصدی را از خود بر جای گذاشت و در واقع کمی از عقب‌ماندگی تابستانی خود را جبران کرد که برخی از گروه‌های پرپتانسیل بورس همچنان حاشیه‌نشین باقی مانده‌اند.
بررسی‌های دنیای اقتصاد حاکی از آن است که در ۹ ماه سپری شده از سال ۳ صنعت دارو، بانکداری و خودرو به ترتیب با ثبت میانگین زیان ۲/۲ درصدی، ۷/۲ درصدی و ۷/۱۸ درصدی از رشد بازار سهام جا مانده‌اند و سهامداران این گروه‌ها نه تنها سودی عایدشان نشده، بلکه تنها به شناسایی زیان از سهام حاضر در پرتفولیوی خود بسنده کردند.
در همین حال، طی ۹ ماهه سال جاری صنایعی مثل سیمان و مخابرات و لوازم خانگی بودند که نتوانستند عرض اندام قابل توجهی داشته باشند و در نهایت بازدهی‌های محدودی را به سهامداران خود ارائه کنند.
در این شرایط به بررسی اوضاع و احوال عمومی بازار و صنایعی پرداخته‌ایم که از رشد بازار جا مانده‌اند. از نظر کارشناسان گروه‌های جامانده از بازار از پتانسیل کافی برای رشدهای احتمالی برخوردارند.
خروج در کوتاه‌مدت؛ تعادل در بلند‌مدت
مدیر عملیات کارگزاری آگاه با اشاره به توقف نماد شرکت‌های پتروشیمی و فلزی به عنوان لیدرهای بازار، گفت: با توقف یکباره این نمادها و بلوکه شدن بخش عمده‌ای از نقدینگی فعالان بازار (در واقع این ۶ نماد عمده حدود ۲۰درصد از ارزش معاملات را به خود اختصاص داده بودند) به عنوان نمادهای پیش‌روی بازار و همزمان با ابلاغ دستورالعمل خرید اعتباری و کفایت سرمایه فشار روانی زیادی به بازار تحمیل شد و در نهایت همه این اقدامات سبب کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران و زیر سوال رفتن اصل نقدشوندگی بازار شد.
حسین صالحی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد افزود: مجموع این عوامل در کوتاه‌مدت سبب منفی شدن روند کلی بازار و خروج سرمایه‌گذاران شد، اما با توجه به نزدیک بودن به زمان ارائه گزارش‌های ۹ ماهه شرکت‌ها و پیش‌بینی‌های سود سال آتی و تثبیت نرخ دلار در قیمت‌های بالای سه‌هزار‌تومان در این گروه‌ها و شرکت‌های صادراتی که عمدتا با تعدیل مثبت یا پوشش مناسب عایدی همراه است، به نظر نمی‌رسد در روند میان مدت بازار خللی ایجاد شود.
وی خاطرنشان کرد: البته باید سرمایه‌گذاران تحولات اقتصادی و سیاسی و بین‌المللی به خصوص مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ از یک سو و تحولات داخلی از جمله فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و انتخابات ریاست‌جمهوری را از سویی دیگر، مد نظر داشته باشند.
پتروشیمی‌ها برتر خواهند ماند
مدیر عملیات کارگزاری آگاه در ادامه اظهاراتش به گروه‌های پیش روی بازار در ماه‌های آینده اشاره کرد و گفت: با توجه به مزیت نسبی کشور در بخش معادن، شرکت‌های تولید‌کننده کالاهای پایه و صنایع پتروشیمی به نظر می‌رسد همچنان این گروه‌ها جز صنایع برتر باشند؛ در گروه پتروشیمی به خصوص شرکت‌هایی که خوراک گازی مصرف می‌کنند، به دلیل عدم محدودیت یا ممنوعیت صادراتی رشد قابل توجهی مشاهده می‌شود.
در گروه‌های فلزی و معدنی نیز شرکت‌هایی که طرح‌های توسعه آنها در سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد، می‌توانند جزو سهام پیشرو باشند. لازم به ذکر است، به‌رغم رشدهای اخیر و با شرط ثبات شرایط فعلی در بیشتر سهام این گروه‌ها حبابی وجود ندارد.
صالحی ادامه داد: برای مثال ارزش بازار ۱۰ شرکت پتروشیمی که در ابتدای سال ۳/۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است، در حال حاضر به ۴/۳۱ هزار میلیارد‌تومان رسیده، همچنین سود نهایی برآوردی این گروه در پایان سال به ۹/۶ هزار میلیارد تومان خواهد رسید و در واقع پی بر ای واقعی گروه ۶/۴ خواهد بود، که با فرض سود مجمع و سود برآوردی سال آتی پی بر ای تعدیل شده این گروه کمتر از ۵/۳ واحد خواهد بود (بر مبنای دلار ۲۵۰۰ تومان برای فروش محصولات و نرخ خوراک به شرط عدم افزایش نرخ پایه خوراک).
وی خاطرنشان کرد: ارزش بازار این گروه در ابتدای سال با فرض دلار ۱۹۰۰ تومانی برابر ۷/۱۰ میلیارد دلار و در حال حاضر بر مبنای دلار ۳۲۰۰ تومانی برابر ۸/۹ میلیارد دلار است (حدود ۳/۱ میلیارد تومان نیز در سال جاری تقسیم سود در این گروه داشتیم) همچنین ارزش بازار ۱۰ شرکت اول گروه فلزات اساسی در حال حاضر معادل ۳۹ هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که ارزش بازار این گروه در ابتدای سال ۴/۲۴ هزار میلیارد تومان با پیش‌بینی عایدی ۴/۲ هزار میلیارد تومان برای سال ۹۱ و پی بر ای ۲/۱۰ مرتبه بوده است.
وی ادامه داد: بنابراین سود نهایی برآوردی این گروه در پایان سال به ۷/۷ هزار میلیارد تومان خواهد رسید و در واقع پی بر ای واقعی گروه ۱/۵ مرتبه است که با فرض سود مجمع و سود برآوردی سال آتی پی بر ای تعدیل شده گروه نیز حدود ۵/۳ مرتبه خواهد بود. همچنین ارزش بازار این گروه در ابتدای سال ۸/۱۲ میلیارد دلار و در حال حاضر ۲/۱۲ میلیارد دلار است، همچنین تقسیم سود این گروه در سال جاری حدود ۳/۱ میلیارد تومان بوده است.
این کارشناس بازار سرمایه معدنی‌ها را نیز جزو صنایع برتر دانست و گفت: همچنین ارزش بازار دو شرکت سنگ‌آهنی گل‌گهر و چادرملو نیز در حال حاضر ۶/۱۴ هزار میلیارد تومان با سود نهایی برآوردی ۷/۲هزار میلیارد تومان و پی بر ای ۴/۵ است که با فرض تقسیم سود مجمع و با سود برآوردی سال آتی پی بر ای تعدیل شده این دو سهم نیز به حدود ۸/۳ مرتبه کاهش خواهد یافت. ارزش دلاری این دو سهم در ابتدای سال و حال حاضر به ترتیب ۹/۳ میلیارد دلار و ۵/۴ میلیارد دلار است.
بازگشت به سوی صنایع بزرگ
محسن نظری از تحلیلگران بازار سرمایه نیز اقدام اخیر سازمان بورس در توقف نمادها را منجر به نتایج کوتاه مدت دانست که دوام چندانی نخواهد داشت و گفت: احتمال دارد به صورت موقت بازار به سمت صنایع کوچک و به اصطلاح شرکت‌های دارای بتا منفی سوق پیدا کند، اما باتوجه به تحولات بنیادی رخ داده در صنایع بزرگ نمی‌توان این پتانسیل‌ها و تحولاتی که منجر به رشد سودآوری این شرکت‌ها خواهد شد را نادیده گرفت. در نتیجه پیش‌بینی می‌شود این اقدامات اخیر سازمان بورس تنها نتایج کوتاه‌مدت داشته باشد. وی ادامه داد: بنابراین روندهایی که به سبب تحولات بنیادین شکل گرفته را نمی‌توان برای همیشه سرکوب کرد و بازار مجدد راه خود را پیدا کرده و بر طبق تغییر و تحولات و رشد سودآوری که در شرکت‌ها رخ داده، سهام شرکت‌ها را ارزشگذاری کرده و مجدد به سمت صنایع بزرگ و شاخص ساز سوق پیدا خواهد کرد.
این تحلیلگر بازار سرمایه در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه صنعت دارو، بانکداری و خودرو سه صنعتی بودند که به ترتیب با بازدهی ۲/۲-، ۷/۲- و ۷/۱۸- در ۹ ماهه اول سال جاری عملکرد خوبی نداشته و به تعبیری واضح‌تر از رشد حدود ۴۰ درصدی بازار در این دوره جا ماندند، آیا با توجه به تحرکات اخیر این گروه‌ها و البته توقف نمادهای پیشرو می‌توان به احیای این گروه‌ها امیدوار بود و اساسا چشم‌انداز کدام گروه بهتر است؟ گفت: در برخی از صنایع مانند بانکداری می‌توان امیدوار به رشد متوسط ارزش پی بر ای این گروه بود، ولی به دلیل سرمایه‌ها و حجم مبناهای بالا در سهام این گروه و نیاز این گروه به نقدینگی سنگین نمی‌توان انتظار روندهای جدیدی را در گروه بانکداری داشت، اما در سایر صنایع مانند خودروسازی و داروسازی ریسک‌های موجود آنقدر بالا است که بازار فعلا روی خوش به این صنایع نشان نمی‌دهد. نظری در ادامه افزود: در این میان می‌توان به گروه خودروسازی اشاره کردکه اثرات منفی این ریسک‌ها در صورت‌های مالی آنها منعکس شده و منجر به زیان ده شدن بیشتر سهام خودرویی شده است.
ابهام در زمینه سوخت مصرفی سیمانی‌ها
نظری در ادامه به بررسی وضعیت سیمانی‌ها پرداخت و گفت: صنعت سیمان هم به عنوان یکی از گروه‌های قدیمی و پرپتانسیل بازار سهام نتوانست در ۹ ماهه عملکرد خوبی داشته باشد و فقط ۳۶ درصد بازدهی داد که در مقایسه با سایر گروه‌ها کم بود و چنانچه سیمانی‌ها ریسک‌هایی مربوط به سوخت مصرفی را نداشتند و قطعا هم‌اکنون می‌توانستند با افزایش قیمت و افزایش متوسط پی بر ای در گروه خود مواجه شوند.
وی ادامه داد: اما متاسفانه به‌رغم تمام ارزندگی سهام این گروه به دلیل ابهام در زمینه سوخت مصرفی شرکت‌های سیمانی بازار با دیده تردید به سهام این گروه می‌نگرد، در صورتی که اگر این ابهام نبود سهام سیمانی‌ها رشد قیمتی خوبی را در راستای رشد سودآوری به دلیل افزایش نرخ فروش محصولات خود و افزایش نرخ ارز را تجربه می‌کردند.
احساسات از جنس «خانگی»
این تحلیلگر در ادامه به بررسی گروه لوازم خانگی پرداخت و با اشاره به علت توجه بازار به این صنعت گفت: بازار درخصوص گروه لوازم خانگی با روند احساسی برخورد می‌کند؛ چند عامل مهم در این گروه وجود دارد، ابتدا اینکه شرکت‌های این گروه وابستگی بالایی به واردات دارند، از طرف دیگر برندهای ایرانی در بازار مصرف آن جایگاهی که بتوانند جایگزین برندهای خارجی بشوند را ندارند و از طرف دیگر مشکلات عدیده‌ای که این صنعت دارد نمی‌تواند سودآوری مدنظر بازار را برای این گروه محقق کند که به زودی و در گزارش‌های پیش رو بازار به این مهم در صنعت لوازم خانگی پی خواهد برد.
حاشیه امن «مخابرات»
نظری در ادامه اظهاراتش به بررسی صنعت مخابرات پرداخت و گفت: مخابرات سهمی خدماتی بوده که به تازگی به دلیل تغییر و تحولات احتمالی در سهام ارتباطات سیار مانند پتانسیل افزایش سرمایه و احتمال تعدیل مثبت عایدی مورد توجه بازار قرار گرفته است؛ معمولا همه ساله سهام مخابرات در چنین برهه‌های زمانی تا شب مجمع مورد توجه بازار قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: حاشیه امن این شرکت در کنار برگزاری سریع مجمع و تقسیم سود بالا و پرداخت سریع سود باعث توجه بازار به این سهم می‌شود.
تداوم روند مثبت در سال ۹۲
این تحلیلگر در ادامه وضعیت کلی بازار تا پایان سال و همچنین سال آینده را مثبت پیش بینی کرد و گفت: به طور کلی بیشتر صنایع با توجه به تورم موجود و افزایش عمومی قیمت کالاها مستعد رشد سودآوری و رشد قیمتی هستند با گذر زمان اثرات افزایش نرخ ارز و افزایش نرخ کالاها در صورت‌های مالی شرکت‌ها نمود پیدا خواهد کرد که این امر باعث افزایش سودآوری بیشتر صنایع و افزایش قیمت سهامشان در بازار سرمایه خواهد شد.
نظری خاطرنشان کرد: بدین ترتیب همچنان روند بازارسرمایه حتی در سال ۹۲ نیز مثبت ارزیابی می‌شود، به خصوص اینکه سود بیشتر صنایع در سال آینده در سطوح بالاتری به نسبت امسال قرار خواهد گرفت.
رشد بازار در سایه دو عامل
در ادامه شهریار هاشمی از جمله کارشناسان بازار سرمایه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما رشد سریع بازار در دو ماه جاری را وابسته به دو عامل اساسی دانست و گفت: رشد بازار در چند وقت اخیر از یک سو مربوط به رشد سود آوری واقعی و احتمالی برخی شرکت‌ها در سال جاری و آینده و از سوی دیگر وابسته به ورود نقدینگی با حجم بالا است.
وی در ادامه افزود: در این بین شایعات و زمزمه‌های بازار می‌تواند در مقاطعی تصمیم‌گیرندگان را به اشتباه بیندازد؛ در این ایام فقط در بازار شنیده می‌شد که سهام شرکت‌های معدنی و پتروشیمی با رشد سودآوری مواجه هستند، به همین دلیل این نمادها عموما تا ۱۰۰ درصد رشد را تجربه کردند. وی تصریح کرد: حال که با نظارت سازمان بورس، احتمال انتشار گزارش‌های نه ماهه مثبتی احساس نمی‌شود و از سوی دیگر محدودیت منابع اعتباری نزد کارگزاران با جدیت بیشتری بررسی و کنترل می‌شود، شاهد روند اصلاحی بازار هستیم. وی ادامه داد: هیچ بعید نیست حال که بیشتر سهام معدنی تا نزدیکی ارزش ذاتی فعلی خود رشد کرده‌اند، (تاکید می‌کنم فعلی و با اطلاعات واقعی) منابع موجود در بازار به سمت سایر صنایع تغییر جهت دهد؛ بد نیست به این تحلیل کمی بیشتر و جدی تر فکر کنیم که غیر از سهام مورد توجه بازار در ماه گذشته، ارزش دارایی‌های بسیاری از شرکت‌ها به حدی ارزان شده که برای خرید وسوسه انگیز است.
هاشمی در ادامه افزود: افزون بر این، منابع ناشی از نقدینگی بالای اقتصاد، مسیرهای جایگزینی مناسبی جز بورس در برابر خود نمی‌بیند. پس بعید هم نیست که بی مقدمه در بازار مد شود که فلان سهم ارزش دارایی‌هایش به دلار، فلان قدر است پس بخریم و بخریم و....
صنایع به کدام سمت می‌روند؟
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهاراتش به بررسی وضعیت صنایع مختلف بورسی پرداخت و گفت: به نظر من صنعت خودرو همچون بیماری بدحال است؛ اگر شرایط فعلی و افت ۴۰ درصدی تولید ادامه پیدا کند که به نظر همین‌طور خواهد بود، روند حیاتی سودآوری این شرکت‌ها قطع خواهد شد.
هاشمی ادامه داد: خیلی ساده است وقتی یک شرکت تولیدی به نقطه سربه سر خود نمی‌رسد، سودی هم در حساب‌هایش نشان نخواهد داد.بنابراین در قیمت‌های فعلی رشدی در انتظار این صنعت نخواهد بود.
وی در ادامه به صنعت بانکداری اشاره کرد و گفت: در حال حاضر با همراهی بانک مرکزی، ریسک بالای کمبود منابع در اختیار بانک‌ها مرتفع می‌شود. اما با افزایش میزان معوقات سال، ریسک این صنعت بالا خواهد رفت.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین برای این صنعت نیز به جز برخی روزها که نوسان دو روزه‌ای شکل می‌گیرد، چشم‌انداز روشنی مشاهده نمی‌شود. هاشمی در ادامه افزود: اما در مورد صنعت دارو وضع بهتر است؛ دارو کالایی است بی‌کشش. یعنی وقتی شما بیمار هستید دارو را به هر قیمتی می‌خرید، یعنی مجبور هستید که بخرید، بنابراین در صنعت دارو البته آنهایی که وابستگی کمتری به مواد اولیه خارجی دارند یا ارز لازم در اختیارشان قرار گرفته، شرایط منفی مشاهده نمی‌شود.
این کارشناس در ادامه با اشاره به صنعت سیمان گفت: در این میان صنعت سیمان ریسک خاصی ندارد و اگر بتواند افزایش نرخی هم بگیرد، شرایط بهتری خواهد داشت؛ در کل انتظار رشد خیلی سریع و زیادی از این صنعت نیست، اما رشد بیشتر از تورم برای این صنعت قابل انتظار است.
تحول بنیادی عمیقی وجود ندارد
هاشمی در ادامه به بررسی علل توجه بازار به سهام شرکت‌های موسوم به لوازم خانگی پرداخت و گفت: بیشترین مزیت این صنعت در حال حاضر این است که رقبای قدرتمندی همچون سامسونگ، ال‌جی، سونی و... محصولاتشان با دلار سه هزار تومانی سه برابر سال‌های قبل شده‌اند، به همین دلیل تضعیف پول ملی باعث تقویت تولید ملی و افزایش صادرات شده است.
وی تصریح کرد: اما یک نکته را نباید فراموش کرد و آن اینکه محصولی مانند یخچالی که تولید‌کننده آن با افتخار اعلام می‌کند که موتور آن ایتالیایی است، محصول تولید داخل محسوب نمی‌شود. اگر کارخانه‌های ما توان تولید همه قطعات یک محصول را داشتند، افزایش بهای تمام شده قابل تامل بود، اما صنعتی که در سال‌های اخیر از توان و کارآیی‌اش به شدت کاسته شده عملا توان تولید مستقل از واردات قطعات را ندارد. وی ادامه داد: در کلیت این صنعت توان تولیدی مستقلی احساس نمی‌شود، اما نیاز به بررسی موردی دارد، بنابراین به نظر من تحول بنیادین خیلی عمیقی در این صنعت رخ نداده است.
«مخابرات»؛ بی‌تاثیر از عوامل
هاشمی در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه علت توجه بازار به سهام مخابراتی چیست؟ گفت: این صنعت تقریبا به هیچ‌کدام از عوامل متغییر و پرریسک بازار مرتبط نیست، نه نرخ ارز و نه تحولات بین‌المللی بر آن تاثیر ندارد.
وی ادامه داد: با این تفاسیر رشد قیمتی سال‌های قبل بیشتر از محل رشد پی بر ای و انتظارات بود، همچنین خصوصی شدن این شرکت در مقایسه با رقیب فعال‌تری همچون ایرانسل می‌توانست چشم‌انداز خوبی را ترسیم کند، اما در واقعیت این تغییرات خیلی هم به رشد سودآوری منجر نشد.
هاشمی در ادامه افزود: همراه اول تقریبا به بلوغ سودآوری خود رسیده و مخابرات هم که به جز «همراه» گزینه سودآور دیگری ندارد. با این توضیح «پی بر ای» واقعی و قابل دفاع فعلی بورس تهران به اعتقاد من برابر با ۴ واحد است، با این توضیح بازدهی معقول در محدوده ۳۰ درصد در سال از محل رشد قیمت سهم و سود نقدی عاید سهامداران خواهد شد و چون رشد سودآوری خاصی در این صنعت رخ نمی‌دهد، انتظار افزایش پی بر ای هم انتظار معقولی نخواهد بود.
توجه به محصولات پرمصرف
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهاراتش با اشاره به آینده صنایع بورسی گفت: به نظر می‌رسد صنایعی که محصولات پر مصرف دارند،با خروج رقبای وارداتی می‌توانند سهم بازار خود را افزایش دهند؛ صنایع غذایی و شوینده در صورتی که نیاز وارداتی بالایی به مواد اولیه نداشته باشند و ضمنا بتوانند برخی قیمت گذاری‌های دستوری را دور بزنند گزینه‌های خوبی محسوب می‌شوند.
هاشمی ادامه داد: علاوه بر این تک سهم‌هایی هستند که از شرایط فعلی می‌توانند استفاده بهینه‌ای ببرند و مدیریت صحیح می‌تواند این شرکت‌ها را با رشد سودآوری همراه سازد. شرکت‌هایی مثل حفاری شمال، ایران ترانسفو و برخی شرکت‌های سرمایه گذاری که فاصله قیمتی آنها از خالص ارزش دارایی‌هایشان زیاد شده از جمله ونیکی و وتوصا می‌توانند جای رشد داشته باشند البته با پذیرش ریسک معقول و منطقی!
ارسال نظر