با توجه به تمرکز رشد بازار بر سهام پرپتانسیل، این روزها تحرکات سفته‌بازان دراین جهش تاثیر بسزایی نداشته است
گروه بورس- علیرضا باغانی: کارنامه ۹ ماهه بورس اوراق بهادار تهران در حالی با میانگین بازدهی ۳۸ درصدی همراه بود که این اتفاق اطمینان خاطری مضاعف را میان سهامداران به وجود آورده است.بررسی آمارهای موجود حاکی از آن است که طی ۹ ماهه سپری شده از سال ۹۱، معادل ۳۸ درصد رشد شاخص کل برای این بازار رقم خورده که این افزایش شاخص به معنای رشد کسب بازدهی میانگین موزون سهامداران از این بازار است.

البته این بازدهی معقول و مناسب بیش از هر چیز مرهون جهش 87/34 درصدی بازار در پاییز امسال است، پاییزی که سرمایه‌گذاران بازار سهام از آن به عنوان پاییزی رویایی یاد می‌کنند.
این تک‌سهم بورسی به کجا می‌رود؟
اما در این مدت در حالی بورس تهران توانست سودآوری خود را به نزدیک 40 درصد نزدیک کند که همچنان گروه زراعت که تک‌سهم مگسال را در دل خود دارد، با بازدهی 253 درصدی بیشترین بازدهی را نصیب سهامداران خود کرده است، مگسالی که با رشد بالای قیمت شیر توانست به سود بسیار خوبی دست یابد. همچنین به نظر می‌رسد، با توجه به پتانسیل رشد سودآوری و ادامه رشد قیمتی این سهم، گروه زراعت یا به تعبیری واضح‌تر مگسال همچنان تا پایان سال بیشترین رکورد بازدهی را بین گروه‌های بورسی از خود به نمایش بگذارد.اما در پله دوم بهترین بازدهی 9 ماهه سال 91 شاهد بازدهی 118 درصدی گروه کانی‌های فلزی بودیم، گروهی که شرکت‌هایی نظیر دوقلوهای سنگ‌آهنی، معادن بافق، باما و توسعه معادن و فلزات را در دل خود جای داده است.
این بررسی‌ها حاکی از آن است که سومین رتبه بیشترین بازدهی ۹ ماهه سال ۹۱ نصیب گروه فلزات اساسی شده است، گروهی که شرکت‌های فولادسازی مانند فولاد مبارکه، فولاد خراسان، فولاد خوزستان، ملی صنایع مس و چند شرکت دیگر را در کنار خود دارد.اما برویم به سراغ بیشترین بازدهی منفی در ۹ ماهه سال ۹۱. در این پروسه زمانی، شاخص زغال‌سنگ همچنان با بیشترین بازدهی منفی رکوردار ۹ ماه اول سال ۹۱ شده است. گروهی که تک‌سهم نگین طبس با تعدیل منفی و افت قیمتی اخیر همچنان بازدهی منفی سنگینی را برای سهامداران خود رقم زده است.در پله دوم بیشترین بازدهی منفی هم شاهد قرار گرفتن گروه محصولات چرمی هستیم. شاخصی که سهام صنعتی ملی در آن قرار دارد. این شرکت هم به دلیل رشد بی‌رویه سال قبل ناشی از بروز شایعاتی نظیر فروش دارایی‌های ثابت شرکت با رشد شدید قیمتی همراه شده و در سال جدید هم در حال اصلاح قیمتی است.در نهایت گروه ابزار پزشکی هم که تک‌سهم کنتورسازی را مهمان خود دارد، در رتبه سوم از نظر کمترین بازدهی قرار گرفته است.
تمایل سرمایه‌گذاران به سهام پرپتانسیل
درخصوص عملکرد صنایع مختلف بورسی در سال ۹۱ شواهد موجود از تمایل سرمایه‌گذاران به خرید سهام دارای وضعیت بنیادی قوی حکایت دارد.محسن نظری کارشناس بازار سرمایه در این باره معتقد است: رکوردهای اخیر بورس تهران که بیش از هر چیز ناشی از افت شدید قیمت سهام به نسبت سود در فصل تابستان و البته ماه‌های قبل از آن است، با رونق‌های اتفاق افتاده در تاریخ بورس متفاوت است، چراکه در این دوره رونق از بورس تهران، سهام شرکت‌هایی به گل سرسبد بازار سرمایه تبدیل شده است که به واقع دارای ارزش ذاتی و ارزش جایگزینی خاصی هستند.
وی در توضیح اظهارات خود گفت: در ماه‌های اخیر به ویژه فصل پاییز شاهد رشد قیمت سهام معدنی، فلزی و پتروشیمی هستیم. شرکت‌هایی که به خاطر تورم موجود در جامعه و رشد نرخ فروش و از همه مهم‌تر رشد قیمت ارز با جهت سودآوری مواجه شده‌اند و حتی قیمت سهام این شرکت‌ها باز هم جای رشد دارد.او با اشاره به پی بر ای بازار گفت: در حالی که هم‌اکنون نسبت قیمت به درآمد سهام هنوز نتوانسته از عدد 6 مرتبه عبور کند که این متغیر مهم در آبان سال گذشته 8/6 مرتبه بوده است و این واقعیت نشان می‌دهد که به‌رغم رشدهای سنگین بازار در پاییز امسال هنوز هم قیمت سهام به نسبت رشد سود شرکت‌ها افزایش قابل انتظار را نداشته و بازار باز هم جای رشد دارد.او از کاهش سفته‌بازی به عنوان یکی از ویژگی‌های رونق کنونی بورس تهران یاد کرد و گفت: چون رشد این روزهای بورس بر روی شرکت‌های دارای فاند قوی متمرکز بوده است، از این رو سفته‌بازان در این پروسه زمانی، تحرکات قابل توجهی نداشته‌اند و می‌توان به ادامه رشد قیمت در سهام دارای پتانسیل بنیادی، امیدوار بود.اما در 9 ماه گذشته از سال 91، هرچند بورس، بازدهی 38 درصدی داشته است ولی میزان رشد سایر بازار‌ها هم همچنان بالاتر از بورس تهران است.
اوضاع و احوال سایر بازارها
بررسی آماری وضعیت بازارهای موازی حاکی از آن است که دلار در مدت یادشده رشد قیمتی معادل 93/63 درصدی را تجربه کرده است. همچنین قیمت هر سکه بهار آزادی هم که در پایان اسفند 90 نرخ 770 هزار تومانی را تجربه کرده است، قیمت هر قطعه آن در پایان آذر 91 به مبلغ یک میلیون و 235 هزار تومان رسیده است که معادل رشد قیمت 39/60 درصدی است.
در همین حال، هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز در این مدت با رشد نرخ ۴۲/۶۲ درصدی مواجه شده است، تا جایی که نرخ آن از ۷۶ هزار و ۸۵۰ تومان در اسفند ۹۰ به رقم ۱۲۴ هزار و ۸۲۰ تومان در آذر ۹۱ رسیده است.این در حالی است که طلا در جهان در این مدت نتوانسته خیزی پایدار و مستمر را تجربه کند و با نوسان در کانال هزار و ۶۰۰ دلاری در پایان آذرماه تنها موفق به رشدی ۴۲/۰ درصدی شده است.در همین حال، با توجه به عدم تغییر بازدهی بدون ریسک سیستم بانکی که سالانه ۲۰ درصد تعیین شده است، عایدی بازار در اوراق مشارکت و سپرده بانکی معادل ۱۵ درصد برآورد می‌شود. حال آنکه تنها آماررسمی از رشد موجود بازار مسکن مربوط به بهار و تابستان است که از رشد ۳۱ درصدی حکایت دارد. هرچند رشد اتفاق افتاده در بازار مسکن بیش از این به‌نظر می‌رسد.
در فرابورس چه گذشت؟
بازار فرابورس نیز در حالی ۹ ماهه نخست امسال را با دادوستد بیش از ۲۰ میلیارد اوراق بهادار به ارزش ۵/۸۷ هزار میلیارد ریال پشت سر گذاشت که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۵۸ درصدی حجم و ۵۵ درصدی ارزش معاملات را شاهد بود.از ابتدای سال ۹۱ تاکنون ۲۰ میلیارد و ۲۴۰ میلیون و ۲۵۲ هزار اوراق بهادار به ارزش ۸۷ هزار و ۵۳۰ میلیارد و ۴۲۴ میلیون در بازار‌های فرابورس دادوستد شده است که از نظر حجم و ارزش نسبت به ۹ ماهه سال ۹۰ رشد ۵۸ و ۵۵ درصدی را نشان می‌دهد.بر این اساس در بازار اول فرابورس دو میلیارد و ۷۷۶ میلیون و ۵۳۰ هزار برگه سهم و حق تقدم به ارزش ۹ هزار و ۳۱۸ میلیارد و ۲۴۹ میلیون ریال معامله شد که در مقایسه با ۹ ماه سال ۹۰ از نظر حجم و ارزش افت ۲۳ و ۵۴ درصدی را نشان می‌دهد.این در حالی است که در بازار دوم بیش از ۷ میلیارد و ۵۲۴ میلیون برگه سهم و حق تقدم به ارزش ۱۷ هزار و ۳۱۱ میلیارد و ۱۰۹ میلیون و ۴۶۵ هزار ریال مبادله شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر حجم و ارزش رشد قابل توجه ۹۰ و ۲۱۵ درصدی را دارا بوده است.همچنین طی ۹ ماهه امسال ۵ میلیارد و ۲۲۹ میلیون و ۷۴ هزار اوراق بهادار به ارزش ۱۰ هزار و ۵۰۹ میلیارد و ۳۶۹ میلیون و ۲۷ هزار ریال در بازار سوم دادوستد شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر حجم رشد ۵۰ درصدی، اما از نظر ارزش افت ۱۲ درصدی داشته است. همچنین بیشترین رشد مربوط به معاملات بازار پایه بوده است؛ به طوری که از ابتدای سال تاکنون در بازار پایه ۴ میلیارد و ۶۷۹ میلیون و ۳۴۷ هزار برگه سهم و حق‌تقدم به ارزش ۲۱ هزار و ۳۷ میلیارد و ۵۱۰ میلیون ریال دست به دست شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر حجم و ارزش به ترتیب رشد چشمگیر ۱۷۲ و ۷۷۷ درصدی را نشان می‌دهد.
افزون بر این، در بازار ابزارهای نوین مالی نیز 31 میلیون و 335 هزار اوراق بهادار به ارزش 29 هزار و 355 میلیارد ریال در این بازار مبادله شده است که در مقایسه با سال مالی قبل رشد 86 درصدی حجم و 84 درصدی ارزش را دارا بوده است.
گروه محصولات شیمیایی بزرگ‌ترین صنعت فرابورس
از سوی دیگر، در حال حاضر 20 صنعت در بازارهای فرابورس فعالیت دارند که صنعت محصولات شیمیایی با دارا بودن 108 هزار و 620 میلیارد ریال معادل 35 درصد ارزش بازار، بزرگترین صنعت فرابورس است. صنعت مخابرات با 30، فلزات اساسی با 13، بانک‌ها و موسسات اعتباری با 5/9 و فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای با 8/3 درصد رتبه دوم تا پنجم ارزش بازار فرابورس را در اختیار دارند.صنایع انبوه‌سازی، املاک و مستغلات، بیمه و صندق بازنشستگی به‌جز تامین اجتماعی، سرمایه‌گذاری‌ها و صنعت رایانه و فعالیت‌های وابسته به آن هم به ترتیب با 8/1، 5/1، 4/1، 8/0 و 7/0 درصد در رتبه‌های ششم تا دهم قرار می‌گیرند.