بازار سرمایه درحالی برای نخستین‌بار در تاریخ ۴۶ ساله بورس کشور، از مرز ۲۹ هزار واحد عبور کرده است که کمتر از دو ماه قبل، یعنی اواسط مرداد ۹۱ این نماگر عدد ۲۳۷۸۷ واحد را تجربه کرده بود. این در حالی است که همین نماگر، در تاریخ ۲۷ فروردین سال جاری، با رشدی فزاینده به عدد ۲۷ هزار و ۲۸۱ واحد رسیده بود، اما در میان این خیز، افت و خیز مجدد شاخص، مرور برخی توصیه‌های کارشناسان و اصول کلیـدی سرمایه‌گذاری در بورس، اگرچه بارها و بارها تکرار شده، اما قطعا خالی از فایده نخواهد بـود:

۱- کارشناسان همواره به سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه تاکید می‌کنند که تحت هیچ شرایطی، نه در شرایط رکود و نه در شرایط رونق، هیجانی تصمیم نگیرند و به جای سوارشدن بر موج بازار، براساس اطلاعات قابل اتکا و ارزش ذاتی سهام، نسبت به خرید، فروش یا نگهداری سهام خود اقدام کنند. نوسانات شاخص کل و سایر نماگرهای بازار در ماه‌های اخیر، به خوبی فلسفه این توصیه را مشخص می‌کند، چه آنکه بسیاری از سهام ارزشمند بازار که این روزها شاهد تقاضاهای بسیار زیاد سرمایه‌گذاران برای آنها هستیم، در روزهایی نه چندان دور، با عدم اقبال سرمایه‌گذاران و بعضا صف‌های فروش سنگین مواجه بودند و کسانی که در آن شرایط، سهام خود را بدون دلیل منطقی و صرفا با اتکا به شرایط و هیجانات با قیمت‌های پایین به فروش گذاشتند، امروز خود را به‌خاطر این تصمیم زودهنگام سرزنش می‌کنند. این اصل مهم، نه در شرایط رکود و افت شاخص، بلکه در شرایط رونق نیز ساری و جاری است و باید همواره مدنظر سرمایه‌گذاران قرار گیرد که صرف تشکیل صف‌های فروش، دلیل موجهی برای تصمیم به فروش یک سهم نیست، همان گونه که صرف تشکیل صف‌های خرید نیز دلیل قابل قبولی برای تصمیم به خرید یک سهم نیست، باید دید اطلاعات معتبر، مستند و قابل اتکا درخصوص وضعیت آن شرکت، صنعتی که شرکت در آن فعالیت دارد و سایر عواملی که می‌تواند بر قیمت سهام یک شرکت تاثیرگذار باشد، چه می‌گویند و آیا در پس این تقاضاهای فروش و خرید، استدلال قابل دفاعی وجود دارد یا خیــر؟ پس برای سرمایه‌گذاری در بورس، همواره به اطلاعات معتبر تکیه کنیـد.

شایعات، شنیده‌ها، اخبار غیررسمی و ...، منبعی منحصربه‌فرد و قابل اتکا برای تصمیم‌گیری درباره سرمایه شما نیست.

۲- کارشناسان و مسوولان بازار سرمایه همواره و به‌ویژه در این روزها، تاکید می‌کنند رشد شاخص کل، لزوما به معنای رشد ارزش سهام تک‌تک شرکت‌های بورسی نیست، آنگونه که افت شاخص نیز لزوما به معنای کاهش ارزش سهام همه شرکت‌ها نیست؛ چراکه شاخص درواقع بازگوکننده برآیند و متوسط بازار سرمایه است و هستند شرکت‌هایی که در دوران رشد چشمگیر شاخص، با کاهش قیمت مواجه بوده یا در دوران افت شاخص، سودهای خوبی را نصیب سهامداران خود کرده‌اند. همچنین توصیه اکید کارشناسان این است که اینگونه تصور نکنند که چون شاخص در حال رشد است، بنابراین سرمایه‌گذاری در سهام همه شرکت‌ها لزوما سودآور خواهد بود. بلکه باز آنچه که اهمیت دارد، توجه به ارزش ذاتی قسمت سهام شرکت‌ها است. جمع‌بندی و برآیند این دو نکته، همان توصیه همیشگی و به ظاهر تکراری کارشناسان بورس است که باوجود برخورداری از پشتوانه قوی علمی و تجربی، گاه توسط سرمایه‌گذاران نادیده گرفته می‌شود و آن توصیه مهم، لزوم تشکیل سبد سهام به جای خرید تک‌سهم و توجه به اطلاعات کافی و معتبر در تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است.

۳- افت و خیزهای چند ماه اخیر در بورس به‌خوبی نشان داد که توصیه اکید کارشناسان و مسوولان بازار سرمایه به افراد غیرحرفه‌ای برای مشورت با افراد متخصص در سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری ازطریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری، استفاده از خدمات سبدگردانی یا مشورت با مشاوران سرمایه‌گذاری دارای مجوز، تا چه اندازه می‌تواند در حفظ آرامش فضای سرمایه‌گذاری و حفظ دارایی سرمایه‌گذاران موثـر باشد، چراکه در شرایـط خاص و رو به افت بورس، سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای که با خرید مستقیم سهام، شاید برای اولین‌بار، سرمایه‌گذاری در بورس را تجربه می‌کنند زودتر از افراد حرفه‌ای و درپی نگرانی ناشی از کاهش ارزش دارایی‌های خود، اقدام به فروش سهام خود می‌کنند، حال آنکه در همین شرایط، بسیاری از حرفه‌ای‌های بازار قیمت‌ها را برای سرمایه‌گذاری مناسب و جذاب تشخیص داده و بر همین اساس، میزان سرمایه‌گذاری خود را در بازار سرمایه افزایش می‌دهند تا با شروع مجدد دوران رشد بازار، سود قابل قبولی از این طریق به دست آورند.

۴- در نهایت، نکته مهم و پایانی اینکه بورس، برخلاف برخی از بازارها که رقیب بورس خوانده می‌شوند، به علت جایگاه و اهمیت غیرقابل انکار خود در نظام اقتصادی کشور، از یک مزیت بسیار مهم برخوردار است و آن مزیت، نظام‌مند بودن، نظارت دقیق، شفافیت و برخورداری از حمایت پشتوانه محکم قوانین و مقررات است و همین مزیت کلیدی باعث شده است تا باوجود افت و خیزهایی که نه در بورس ایران، بلکه در همه بورس‌ها به عنوان یکی از ویژگی‌های ذاتی بورس از آن یاد می‌شود، روند کلی بورس در بلندمدت، روندی مثبت و رو به رشد بوده و سرمایه‌گذاران این بازار نیز از پشتوانه حمایت قانون برخوردار باشند، مزیتی که سرمایه‌گذاران بازارهایی مانند بازار طلا و ارز از آن محرومند.