... عطش تجارت

عکس: آکو سالمی

گروه بورس - اعظم شریفی: تب خرید بانک تجارت به عنوان اولین تازه وارد امسال بورس تهران طی دو روز گذشته به راحتی ۹۱میلیارد تومان نقدینگی بازار را به خود اختصاص داد.

به گزارش خبرنگار ما، در آغاز معاملات روز گذشته (ساعت ۳۰/۸صبح) سهامداران با وارد کردن ۵۳۰میلیون درخواست خرید برای بانک تجارت که معادل ۵درصد سهام بانک تجارت است، اشتیاق خود را برای عرضه‌ای دوباره از سوی سازمان خصوصی‌سازی نشان دادند. با شروع معاملات در ساعت ۹صبح درخواست‌های خرید برای بانک تجارت به ۴۳۰میلیون سهم رسید که کاهش ۱۰۰میلیونی خرید مربوط به افرادی بود که برای داشتن شانس بیشتر و یافتن موقعیت بهتر در صف‌های خرید، دستورات بالایی را وارد سیستم‌های خرید کرده بودند. از سوی دیگر با ابطال ۱۳/۰درصدی معاملات اولین روز عرضه، سازمان خصوصی‌سازی دیروز اقدام به عرضه ۱۳میلیون و ۸۶۱هزار سهم باطل شده در بازار کرد. این سهام ابطال شده مربوط به سیستم‌هایی بود که اقدام به خرید سهم بیشتر از سهمیه تخصیص یافته در اولین روز عرضه کرده بودند.

ابطال ۱۳/۰درصدی

به این ترتیب از ۶۲۶میلیون و ۱۸۳هزارو ۴۲سهم عرضه شده در روز اول، معامله تعداد ۶۱۲میلیون و ۳۲۲هزارو ۴۲سهم معادل ۸۷/۵درصد از کل سهام بانک تجارت در روز اول قطعی شد. ارزش معاملات قطعی شده سهام بانک تجارت در روز اول ۷۳۷میلیارد ریال بود که از این میزان ۶۲درصد را سهامداران حقیقی و ۳۸درصد آن را حقوقی‌ها خریدند.

براین اساس ۴۶میلیارد تومان از ارزش معاملات روز اول به حقیقی‌ها و باقیمانده آن مربوط به سهامداران حقوقی است که هنوز ماهیت خریداران مشخص نشده‌اند.

سهمیه فروش ۲میلیونی

اما سازمان خصوصی‌سازی به منظور پاسخگویی به استقبال سهامداران برای خرید بانک تجارت در روز دوم اقدام به اختصاص سهمیه‌های دو میلیونی به کارگزاران کرد تا عرضه یک درصد دیگر از سهام بانک تجارت در روز دوم از طریق این کارگزاری‌ها صورت گیرد. این درحالی است که در ظاهر اشتباه یک کارگزار که به جای دو میلیون سهم، اقدام به فروش ۲۰میلیون سهم بانک تجارت کرده بود باعث شد، به جای یک درصد، معادل ۱۷/۱درصد سهم از سوی سازمان خصوصی‌سازی عرضه شود. بر این اساس در مجموع دیروز با احتساب سهام ابطال شده روز یکشنبه، معادل ۱۳۶میلیون و ۲۳۵هزارو ۸۴۰سهم بانک تجارت فروخته شد که جمع عرضه‌های سازمان خصوصی‌سازی طی دو روز را به ۷۴۹میلیون سهم رساند.

با توجه به اینکه سهامداران از روزهای قبل خود را برای خرید «تجارت» آماده کرده بودند، طی دو روز گذشته «تجارت» به تنهایی ۹۱میلیارد تومان نقدینگی را از بازار سرمایه خارج کرد که در نوع خود قابل توجه است. چرا که این رقم ۱۰برابر میانگین ارزش معاملات روزانه بورس تهران طی دو ماه گذشته بود. این درحالی است که دیروز ۱۰میلیون سهم دیگر هم از سوی خریداران روز اول در بازار به فروش رسید که میزان سهام معامله شده روز گذشته بانک تجارت را به ۱۴۶میلیون سهم افزایش داد.

صف‌های خرید دنباله‌دار

هر چند ابطال سهام روز اول، میانگین قیمت سهام بانک تجارت را با یک ریال کاهش، به ۱۲۰۴ریال رساند؛ اما افزایش ۳درصدی قیمت «تجارت» ، باعث شد همچنان ۱۵۳میلیون سهم صف خرید برای بانک تجارت در سیستم‌ها باقی بماند.

با احتساب عرضه ۰۴/۷درصدی بانک تجارت، سهمیه‌ ۵درصدی کارکنان، اختصاص ۴۰درصد به کارگزاری سهام عدالت و سهم ۲۰درصدی دولت، در مجموع ۹۶/۲۷درصد از سهام بانک تجارت برای عرضه در اختیار سازمان خصوصی است که احتمالا بخشی از آن در روزهای آینده عرضه خواهد شد.

بازار به دنبال پول تازه!

اما با توجه به اینکه تنها بخشی از نقدینگی لازم برای خرید تجارت از Fresh Money یا همان پول تازه و اکثر آن در نتیجه فروش سهام دیگر تامین شده است، روند عرضه‌های جدید نیازمند مدیریت ویژه از سوی سازمان خصوصی‌سازی است. به ویژه اینکه روند عرضه تجارت می‌تواند در فضای کلی بورس و حتی جو حاکم بر آن تاثیرگذار باشد. دیروز در حالی که بازار همچنان هیجان تجارت را داشت، پتروشیمی خارک بعد از ۳۱روز از صف خرید مداوم خارج شد. همچنین کشتیرانی با صدور دستورات فروش متعدد مواجه شد. تشکیل صف فروش برای «حکشتی» و معامله پتروشیمی خارک در درصدهای منفی اولین اثرات ورود یک سهم جدید در ادامه راه تهیه پول از سوی سهامداران برای خرید است. این درحالی است که عمدتا پول تازه از سوی افرادی که از خارج از بازار به مدت کوتاهی وارد بورس بازی می‌شود، به بازار تزریق می‌شود. اکثر این افراد نیز با دید کوتاه‌مدت و فقط برای نوسان‌گیری در روزهای اول اقدام به خرید سهام می‌کنند که می‌تواند زنگ خطری برای ادامه روند قیمتی سهام و حضور سهام جدید در بورس باشد.

«تجارت» تداعی‌کننده «مخابرات»

اما اشتیاق سهامداران برای خرید «تجارت» به گونه‌ای تداعی‌کننده فضای کلی بورس در هنگام عرضه مخابرات بود. با این تفاوت که تجارت بسیار شفاف‌تر از مخابرات وارد بازار شده است و از سویی به دلیل شرایط خاص مخابرات فقط ۵درصد برای عرضه از این سهام در بازار وجود داشت. این درحالی است که سازمان خصوصی‌سازی در تلاش است تا بانک صادرات را نیز تا قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در بازار سرمایه عرضه کند. تمامی این شرایط زنگ خطر و تهدیدی است که نیازمند تدبیری به موقع است. براین اساس سازمان خصوصی‌سازی و شرکت بورس بهتر است با توجه به صف‌های خریدی که طی روزهای آینده برای تجارت ادامه خواهد داشت، توجه بیشتری به مدیریت عرضه‌ها داشته باشند؛ تا از یک‌سو شرایط خروج نقدینگی از سهام دیگر را کنترل کنند و ازسوی دیگر بتوانند از رشد حبابی قیمت بانک تجارت جلوگیری کنند.

مدیریت سهم با بازارگردانی

در همین رابطه یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه باید از رشد سریع و شدید قیمتی سهام تازه وارد به بورس جلوگیری کرد، گفت: بهترین روش برای هدایت سهم تا رسیدن به قیمت ذاتی سهام این است که سازمان خصوصی‌سازی ۵درصد سهام را قبل از عرضه در اختیار بازارگردانان قرار دهد تا مانع از رشد شدید قیمت شوند.

حقانی‌نسب خاطرنشان کرد: رشد سریع، بازار را دچار مشکل خواهد کرد، اما بازارگردانی تخصصی می‌تواند روند حرکت منطقی به قیمت سهم بدهد تا بازار را از میزان بازدهی موردنظر اقناع کند. وی افزود: به این ترتیب با توجه به عرضه و تقاضای موجود، سهام به سمت ارزش ذاتی حرکت خواهد کرد. حقانی‌نسب معتقد است: در مورد سهام بزرگ بازارگردانی ۵ تا ۱۰درصد و برای سهام کوچک بازارگردانی ۳ تا ۵درصد سهام می‌تواند سرعت حرکت قیمت سهم را کنترل کند.