مصطفی باتقوا *

۱ - بر اساس ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌‌های مستقیم مصوب اسفند ۱۳۶۶‌‌، عینا عنوان شده که حکم این ماده شامل مالیات‌‌هایی که به موجب مقررات این قانون اشخاص دیگر به عنوان مالیات مودی پرداخت می‌‌‌نمایند، نخواهد بود. ۲ - بر اساس اصلاحیه انجام شده در قانون مالیات‌‌های مستقیم سال ۱۳۷۱‌‌، عین جمله فوق از ماده ۱۹۰ حذف شده است‌‌.

۳ - بر اساس استعلام به عمل آمده توسط دفتر فنی مالیاتی از شورایعالی مالیاتی در خصوص تعلق یا عدم تعلق جایزه خوش‌حسابی به مالیات‌‌های تکلیفی مکسوره موضوع ماده ۱۰۴ ق م.م‌‌، شورایعالی مالیاتی اعلام نموده با عنایت به اینکه مالیات‌‌های فوق توسط دیگران کسر و پرداخت شده‌‌، لذا علی‌الحساب پرداختی بابت مالیات عملکرد آن مودی شناخته نمی‌‌‌شود؛ لذا مشمول جایزه خوش حسابی موضوع ماده ۱۹۰ قرار نمی‌‌‌گیرد

با عنایت به توضیحات فوق نتیجه‌گیری می‌‌‌شود:

الف - تا پایان سال ۱۳۷۰‌‌، با عنایت به توضیحات بندیک فوق‌‌، تعلق جایزه فوق منتفی و کاملا قانونی است‌‌.

ب - با عنایت به توضیحات بندهای ۲و۳ موارد زیر قابل تامل است:

۱ - ب- با عنایت به واقعیات موجود‌‌ ، با ارسال صورت وضعیت توسط پیمانکاران‌ ‌، قسمتی از منابع پیمانکاران تحت عنوان ۵درصد مالیات تکلیفی ماده ۱۰۴ ق م‌‌.م.توسط کارفرما کسر و به خزانه واریز می‌‌‌شود ( به عبارتی اگر فرض کنیم کسور دیگری نباشد‌‌، به جای پرداخت ۱۰۰درصد وجه صورت وضعیت‌‌، ۹۵درصد صورت وضعیت پرداخت می‌‌‌شود ) و پیمانکار مربوطه با ارائه فیش‌‌های ۵درصد فوق‌‌، درسنوات بعد‌‌ از این فیش‌‌ها‌‌، به عنوان علی الحساب مالیات عملکرد استفاده می‌‌‌نماید. و مالیات عملکرد قطعی شده را پس از کسر وجوه فیش‌‌های فوق‌‌ تسویه می‌‌‌نماید.

۲ - ب- در موارد متعددی نیز ملاحظه شده که ۱۰۰درصد صورت وضعیت توسط کارفرما به پیمانکار پرداخت می‌‌‌شود و خود پیمانکار راسا نسبت به پرداخت ۵درصد فوق اقدام نموده است‌‌.

۳ - ب - بر اساس نص صریح ماده ۲۵۵ ق‌‌.م‌‌. م یکی از وظایف شورایعالی مالیاتی‌‌ ، اظهار نظر در مورد بعضی موضوعات می‌‌‌باشد و حق تفسیر قانون را ندارد و بر اساس نص صریح قانون اساسی ‌‌، تفسیر قوانین عادی با مجلس شورای اسلامی‌‌‌است و شورای نگهبان بایستی آن را تایید نماید.

به نظر می‌‌‌رسد شورای عالی مالیاتی‌‌، در موضوع فوق پا را فراتر نهاده و به تفسیر ماده فوق پرداخته که ضمن اینکه فاقد وجاهت قانونی است‌ ‌، با واقعیات و عمل نیز منطبق نمی‌‌‌باشد.

نتیجه : با توجه به توضیحات تفصیلی فوق و توجه به واقعیات موجود‌‌ ، اخذ استفساریه از مجلس شورای اسلامی ‌‌‌به منظور احترام به حقوق مودیان و رفع شبهات موجود در این خصوص ضروری می‌باشد .در ضمن پیشنهاد می‌‌‌گردد با عنایت به اینکه مالیات حقوق نیز نوعی مالیات تکلیفی مکسوره از قشر حقوق بگیر است برای آن نیز نوعی جایزه خوش حسابی (بخشودگی)در اصلاحیه بعدی قانون مالیات‌ها‌‌ اعمال گردد.

*حسابدار رسمی- حسابدارمستقل