دکتر احمد یزدان پناه *
نمودار زیر نیروهای اصلی تاثیر‌‌گذار بر قیمت سهام یک شرکت و عوامل موثر بر تغییرات آن را در طول زمان به نمایش می‌‌گذارد.

وقتی که شرکتی می‌‌‌خواهد تامین مالی خود را از طریق ایجاد بدهی (مثل اوراق قرضه و مشارکت) انجام دهد و یا هنگامی‌‌‌که راهبرد انتشار اوراق بهاداری چون سهام را مد نظر قرار می‌‌‌دهد‌‌، قیمت‌‌گذاری این اوراق تحت تاثیر نرخ بازده مورد نظر یا درخواستی سرمایه‌‌گذار است همانطور که آنها نرخ بازده سرمایه‌‌گذاری خود را با نرخ بهره بدون ریسک (مثل اوراق مشارکت دولتی) مقایسه می‌‌‌کنند و در تصمیم‌‌گیری‌‌های خود آثار عوامل اقتصادی و متغیرهای کلان اقتصاد را لحاظ می‌‌‌نمایند.
در بازار سهام برای سرمایه‌‌گذارانی که نرخ بازده درخواستی آنها از سرمایه‌‌گذاری‌‌، عنصر مهم تصمیم‌‌گیری است‌‌، نماگرهایی چون نرخ تورم اقتصاد (که متداول ترین شاخص سنجش آنها شاخص قیمت مصرف کننده و شاخص قیمت تولید کننده است) و کم و کیف بدهی‌‌های دولت‌‌ها (مثل کسری بودجه آنها و حجم وجوه استقراضی آنها از طریق اوراق مشارکت) بر نرخ بهره (یا بازده اوراق بهادار با بازده ثابت) بدون ریسک اثر کمی‌ ‌گذارد و از آن طریق بر نرخ بازده درخواستی یا مورد نظر سرمایه‌‌گذاران بورس اثر‌‌گذاری دارند. بطور کلی‌‌، هر وقت این نماگر علامت دهنده نرخ‌‌های بهره انتظاری را به سوی بالا رفتن نشان دهند‌‌، از طرف سرمایه‌‌گذاران بورس‌‌ها فشارهایی در جهت بالا رفتن نرخ بازده مورد نظر آنها ظاهر می‌‌‌شود و آن فشارها در جهت پایین آوردن ارزش شرکت عمل می‌‌‌کنند.
علاوه بر این‌‌، جریان نقدی انتظاری شرکت نیز‌‌، برای برآورد ارزش آن بکار گرفته می‌‌‌شود. جریان نقدی مزبور تحت تاثیر شرایط اقتصادی جامعه‌‌، شرایط صنعت مربوطه و شرایط خاص آن شرکت یعنی تحت تاثیر سه لایه شرایط خاص شرکت‌‌، شرایط صنعت خاص و شرایط کلان اقتصاد قرار می‌‌‌گیرد. بنابراین‌‌، فعالان بازار سرمایه برای پیش‌‌بینی تغییرات قیمت سهام می‌‌‌بایست تحلیل عالمانه‌‌ای (توضیح دهندگی پیش‌‌بینی) از این سه لایه شرایط اثر‌‌گذار بر قیمت سهام داشته باشند.
* عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا