گروه بورس - حسن قالیباف اصل در قسمت دوم گفت‌و‌گوی خود با فارس از بازنگری در برنامه راهبردی شرکت بورس، پیگیری تشکیل بورس اسلامی‌‌، نیاز بورس بین‌‌المللی به قانون‌‌، منتفی شدن پذیرش شرکت‌‌های ایرانی در بورس مالزی‌‌، عرضه اوراق مشارکت در بورس، مکانیزم بیمه سهام‌‌، سخت گیری در پذیرش شرکت‌‌ها سخن می‌‌‌گوید.

حسن قالیباف اصل که از آبان ماه به این سو به عنوان دومین مدیرعامل شرکت بورس سکان بالاترین مقام اجرایی بازار سرمایه را در دست دارد، در قسمت دوم گفت‌و‌گوی تفصیلی خود با فارس از بازنگری در برنامه راهبردی شرکت بورس، پیگیری تشکیل بورس اسلامی‌‌، نیاز بورس بین‌‌المللی به قانون‌‌، منتفی شدن پذیرش شرکت‌‌های ایرانی در بورس مالزی‌‌، عرضه اوراق مشارکت در بورس، مکانیزم بیمه سهام‌‌، سخت گیری در پذیرش شرکت‌‌ها سخن می‌‌‌گوید و وضعیت افزایش سرمایه و پوشش سود سهام شرکت بورس را تشریح می‌‌‌کند که در ادامه می‌‌‌خوانید:

بازنگری در برنامه راهبردی شرکت بورس

شرکت بورس یک برنامه راهبردی برای ۵ سال آینده تهیه کرده و در آن افق سال ۱۳۹۳ را با بورس ۳۲۲‌‌میلیارد دلاری ترسیم کرده بود. آیا شما به چنین افقی و آماری اعتقاد دارید؟

آن برنامه راهبردی در شرایط خیلی خوبی تهیه شده بود و به نظر می‌رسد خیلی خوش بینانه تهیه شده که در حال بازنگری است. ضمن اینکه اعتقاد دارم هر شرکت و بنگاه و سازمانی به برنامه راهبردی نیاز دارد‌‌. این برنامه راهبردی با جامعه حرف می‌زند و انتظارات یک سازمان و شرایط بررسی تحقق راهبردها را اعلام می‌کند و نقطه حرکت سازمان را مشخص می‌کند که دیدگاه نسبتا جدیدی است.

این بازنگری در چه حوزه‌هایی در حال انجام است یا اعمال خواهد شد؟

در همه حوزه‌ها از جمله اهداف، برنامه‌ها، چشم‌انداز، ماموریت،‌ جایگاه بازار سرمایه و اهداف کمی‌‌‌. چون اهداف کمی‌‌‌در شرایط مطلوبی و همزمان رشد قیمت‌ها جهانی محصولات دیده شده بود و عدد ۳۲۲‌‌میلیارد دلاری در نتیجه رشد ارزش بازار سهام به ۷۳‌‌میلیارد دلار اعلام شده بود در حالی که الان ارزش بازار حدود ۴۷‌‌میلیارد دلار است و موقعیت کنونی با آن موقع اصلا قابل مقایسه نیست.

با این اوصاف آیا برای ۵ سال آینده برآوردی از تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و ارزش بازار سهام کرده‌اید؟

این موارد در حال بررسی است. یعنی برنامه‌ راهبردی اگر نهایی شود این دسته اهداف کمی‌‌‌را اعلام می‌کنیم.

فکر می‌کنید تا چه زمانی اعلام می‌‌‌شود؟

قسمت برنامه‌ریزی شرکت بورس در حال بررسی است و امیدوارم تا پایان سال بتوانیم ارایه کنیم.

بورس اسلامی

آیا در این برنامه راهبردی جدید راه‌اندازی مرکز مالی ایران و بورس کشورهای اسلامی‌‌‌دیده شده؟

بورس اسلامی‌‌ ‌را در حال پیگیری هستیم. ولی به هر حال یک طرف این موضوع ما هستیم و یک طرف کشورهای دیگر. از طرف ما تمایل زیادی برای تاسیس بورس اسلامی ‌‌‌وجود دارد اما از طرف آنها نه. اما به هر حال پیگیر راه‌اندازی بورس اسلامی‌ ‌‌هستیم. در این رابطه کارگروهی نیز به ریاست بورس ایران تشکیل شده است.

برنامه‌تان برای عملیاتی کردن بورس اسلامی‌‌‌چیست؟

بورس اسلامی‌ ‌‌طرح بزرگی است و ابعاد مختلفی از جمله محل تاسیس آن، واحد پول‌‌، چگونگی پذیرش شرکت‌ها، سهامداران آن، سامانه معاملاتی، قوانین مقرراتی و نهاد ناظر و‌‌.... دارد که کار عظیمی ‌‌‌است‌‌. در حال بررسی آن هستیم.

یعنی این بورس می‌تواند نقش و جایگاهی چون بورس یورونکست (بورس کشورهای اروپایی) را داشته باشد؟

تجربه بورس‌های منطقه ای وجود دارد و می‌تواند یک مدل باشد.

بین‌‌المللی کردن بورس تهران به قانون نیاز دارد

برای بین‌المللی کردن بورس تهران چه برنامه‌ای دارید؟ آیا اصلا به آن اعتقاد دارید؟

برای بین‌المللی کردن بورس ایران باید به وضعیت کشور نیز نگاه کنیم‌‌. اینکه چقدر توانسته‌ایم سرمایه‌گذار خارجی جذب کنیم.

چقدر؟

عددی نیست‌‌. تاکنون بسیاری از مذاکرات اولیه سرمایه‌گذاران خارجی با سازمان سرمایه گذاری خارجی به نتیجه‌ای نرسیده است. زمانی که در سرمایه‌گذاری امید بودم شاید هر ماه با یک سرمایه‌گذار خارجی جلسه برگزار می‌کردیم. خیلی‌هایشان هم جدی بودند و حتی به انتخاب کارگزار هم می‌رسید، اما عملا هیچ کدام از این موارد به نتیجه‌ای نرسید. خود آنها پیگیر نبودند. قوانین سرمایه‌گذار خارجی در بورس باید تسهیل شود. مثلا یکی از مقررات موجود عدم فروش یک سهم خریداری شده توسط سرمایه‌گذار خارجی تا سه سال است. اما شورای عالی بورس یک آئین‌نامه پیشنهادی را بررسی می‌کند که بر اساس آن شرایط سرمایه‌گذار خارجی در بورس تسهیل خواهد شد. این موضوع می‌تواند کمک کند، اما باید شرایط متعددی فراهم شود تا سرمایه‌گذار خارجی را در بورس جذب کنیم. این در حالی است که علاوه بر تاسیس بورس بین‌المللی در کیش‌‌، موضوع راه‌اندازی تابلوی ارزی نیز در حال بررسی است. برای بین‌المللی کردن بورس در کیش هرچند مطالعاتی انجام شده اما مهمتر از آن بحث قانونی آن است؛ چرا که فعلا در این مورد قانونی وجود ندارد.

این قانون را باید چه ارگانی تهیه و تدوین کند؟

یا از طرف سازمان بورس باید پیشنهادی مطرح شود یا اینکه از جانب شورای مناطق آزاد طرحی را بدهد‌‌. ما هر دو رویه را پیگیری می‌‌‌کنیم‌‌.

بورس مالزی قانون پذیرش شرکت‌‌های خارجی ندارد

عرضه سهام شرکت‌های ایرانی در بورس دیگر کشورها به کجا انجامید؟ از گذشته تا کنون حضور شرکت‌هایی چون ایران خودرو، سرمایه‌گذاری غدیر، ملی مس و فولاد مبارکه در بورس‌های فرانکفورت، بحرین و مالزی و‌‌... مطرح بود اما عملا هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است.

برای حضور شرکت‌های ایرانی در بورس مالزی تلاش زیادی شد اما اصلا مالزی درباره پذیرش یک شرکت خارجی در بورس هیچ مقرراتی نداشت.

اما بر اساس مستندات موجود‌‌، یکی از قوانین پذیرش شرکت‌های خارجی در بورس مالزی حضور یک نفر مالزیایی در هیات مدیره شرکت‌ها است که...

من به شما می‌‌‌گویم آنها هیچ مقرراتی را نداشتند. فعالیت زیادی صورت گرفت اما آنها نگفته بودند مقرراتی ندارند. وقتی به آخر پذیرش یک شرکت ایرانی رسیدیم، گفتند ما مقرراتی را در این زمینه ندادیم.

پس با این اوصاف پذیرش ملی مس و فولاد مبارکه در بورس مالزی منتفی شد؟

مسوولان بورس مالزی در حال تدوین مقررات مربوطه هستند. ما تفاهم‌نامه‌هایی را با بورس‌های مالزی و قبرس امضاء کرده‌ایم و در حال امضاء تفاهم‌نامه‌ای با بورس کره جنوبی هستیم. یکی از مواردی که در این تفاهم نامه‌ها دیده شده پذیرش و فهرست متقابل شرکت‌های دو کشور در بورس است‌‌. البته این کار بورس‌ها نیست و ما تسهیل می‌کنیم. یعنی وقتی چنین تفاهم نامه‌ای امضاء شد شرکت‌های تامین سرمایه می‌توانند فعال شوند.

فهرست متقابل شرکت‌ها با بورس کدام کشور جدی است؟

فعلا با هیچ کشوری‌‌. در این وضعیت حاکم بر دنیا و ایران کسی به این موضوع فکر نمی‌کند.

عرضه اوراق مشارکت

یکی از برنامه‌های سازمان و شرکت بورس عرضه اوراق مشارکت به عنوان محصول جدید است‌‌. به گفته‌ معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار (سید‌علی حسینی) این برنامه در حال پیگیری است. آیا به عنوان بالاترین مقام اجرایی بازار سرمایه کشور فکر می‌‌‌کنید به کارگیری این ابزار در بورس قابل اجرا است؟

در سامانه جدید، معامله اوراق مشارکت پیش بینی شده و این محصول در بورس ایران قابل معامله است. اما الان توسط بانک‌ها بازخرید می‌شوند. برای امکان معامله آن در بورس موضوع مالیاتی آن مطرح است که در لایحه توسعه نهادها و ابزارهای مالی این موضوع دیده شده تا اوراق مشارکت به مانند سهام از پرداخت مالیات معاف شوند. اگر تصویب شود کار ما را خیلی راحت می‌کند.

پس فکر می‌کنید معامله اوراق مشارکت در بورس به طور انبوه قابل اجرا است؟

بله. یکی از موارد تنوع در ابزار بورس کشور همین اوراق مشارکت است. سرمایه‌گذاری که وارد بورس می‌شود باید بتواند سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق را معامله کند.

تعریف شاخص‌های جدید و اصلاح شاخص‌های کنونی به کجا انجامید؟

شاخص‌‌های کنونی بازنگری نمی‌شوند، بلکه بر اساس شناور آزاد سهام تعریف خواهند شد تا در کنار شاخص‌های جدیدی ( شاخص اصل ۴۴ و ۵۰ و ۳۰ شرکت بازارهای اول و دوم) به کار گرفته شوند. هر موقع سازمان بورس این شاخص‌های پیشنهادی شرکت بورس را تصویب کند از آنها استفاده خواهیم کرد.

در پذیرش شرکت‌‌ها سخت گیرم

اگر موافقید درباره وضعیت پذیرش شرکت‌های جدید در بورس گفت‌وگویی داشته باشیم.

پذیرش شرکت‌ها در بورس را سخت می‌گیرم. چون شرکت‌‌ها در بوس باید شفاف باشند و اطلاعات ‌شان را بدهند تا ما بررسی کنیم. امکان دارد یکسری اطلاعات جدید هم بخواهیم، چون تنها جایی که می‌توان بیشترین شفاف سازی را کرد موقع پذیرش است.

آیا در این شرایط بازار به عرضه سهام بانک ملت اعتقاد دارید؟

به نظرم اقدام مثبت و مطلوبی است. ببینید برای اتحاد دو بازار پول و سرمایه لازم است، بانک‌های مشمول واگذاری وارد بورس شوند. ورود بانک‌ها به بازار سرمایه کمک خواهند کرد. چون مزیت‌های بانک‌ها وارد بورس خواهند شد و ترکیب سبد سهام بورس را افزایش خواهند داد.

پذیرش هلدینگ پتروشیمی‌‌‌با سرمایه۴ هزار‌‌میلیارد تومانی به کجا انجامید؟

این شرکت درخواست پذیرش خود را به شرکت بورس داده‌‌. جلساتی نیز با مسوولان این شرکت برگزار کرده‌ایم. این شرکت‌‌، هلدینگ بزرگی است که دارای طر‌ح‌ها و شرکت‌های قابل توجهی است، اما پذیرش و درج آن نیاز به زمان و پیگیری خودشان نیز مربوط است. اگر اطلاعات درخواستی را بدهند در اسرع وقت پذیرش خواهند شد.

مهمترین برنامه در ۴۰ روز پایانی سال و وضعیت نماد مخابرات

با توجه به اینکه تا پایان سال حدود ۴۰ روز باقی مانده چه برنامه مهمی‌‌‌را برای پیگیری دارید و چه کارهایی را باید انجام دهید؟

با توجه به راه‌اندازی سامانه جدید که امکانات و توانایی‌های زیادی دارد، تثبیت آن و رفع نقاط ضعف و مشکلات آن یکی از موارد است.

از سوی دیگر در حوزه پذیرش و عرضه برنامه داریم که حداقل یک شرکت را که کمترین آسیب را از بحران دیده وارد بورس کنیم.

درباره بازگشایی نماد مخابرات چه می‌‌‌گویید؟ برخی می‌گویند سازمان و شرکت بورس در تاخیر بازگشایی نماد مخابرات نقش دارند تا بتوانند شاخص بورس را کنترل کنند. آیا این دیدگاه صحت دارد؟

نه. شرکت مخابرات شرکت بزرگی است‌‌. اتفاقا باز شدن نماد آن می‌تواندبه بازار کمک کند.

افزایش سرمایه شرکت بورس؛ شاید وقتی دیگر

درباره سرمایه شرکت بورس و پذیرش آن در بازار سهام چه نظری دارید؟

نمی‌دانم پذیرش شرکت بورس در بازار سهام از چه زمانی مطرح شده، ولی با توجه به محدودیت سهامداری و عدم مالکیت بیش از ۵/۲ درصدهر فردی از آن، مورد تصویب سازمان بورس قرار گرفته است.

آیا افزایش سرمایه شرکت بورس را پیگیری و اعمال می‌کنید؟

مجمع قبلی با این اقدام مخالفت کرد. به نظرم باید گزارش توجیهی جدیدی تهیه شود. چون درخواست داده‌ایم که ساختمان ۱۹ طبقه بورس را خریداری کنیم و منتظر موافقت سازمان و شورای عالی بورس هستیم که قیمت کارشناسی این ساختمان مشخص شود تا میزان نیاز به افزایش سرمایه شرکت بورس محرز شود.

نظرتان درباره راه‌اندازی مرکز‌ مالی ایران که شرکت بورس پیگیر آن بود، چیست؟

به نظرم راه‌اندازی مرکزی ایران در حد ایده بود. به نظر می‌رسد بیشتر از آن که کار شرکت بورس باشد. کار دیگر ارگان‌هایی چون سازمان بورس، بانک و بیمه مرکزی است. ضمن اینکه گزارش توجیهی می‌خواهد.البته مذاکرات اولیه گذشته با شهرداری را ادامه می‌دهیم‌‌. اگر روزی شهرداری موافقت کند ممکن است آن موقع درباره افزایش سرمایه شرکت بورس فکر کنیم.

فعلا وضعیت پوشش سودآوری شرکت بورس مطلوب است و از ۵۳ تومان سود پیش‌بینی شده هر سهم حدود ۴۲ تومان پوشش داده شده.فکر می‌‌‌کنید تا پایان سال کل سود شرکت بورس را محقق کنید؟

حجم معاملات پائین آمده و در چند ماه گذشته عرضه جدیدی هم نداشته‌ایم، اما امیدوارم باقی سود را پوشش بدهیم.