مزیت انرژی یا یارانه انرژی
آرین پاک
بحث انرژی که اخیرا به عنوان یک تهدید در صنایع و بورس ایران مطرح است و به معنای حذف یارانه انرژی خودنمایی می‌‌‌‌کند در یک دهه پیش به عنوان مزیت انرژی شناخته شده بود. مزیت انرژی یا یارانه؟

انرژی مساله این است که با حجم عظیمی‌‌‌‌از نیرو‌‌های آماده به کار و تحصیلکرده مواجه هستیم که در کنج خانه نشسته‌اند و به کمک مالی خانواده روزگار می‌‌‌‌گذرانند. با حجم عظیمی‌ ‌‌‌از سرمایه مواجه هستیم که در کالاهایی که نمی‌‌‌‌توانند ارزش افزوده ایجاد کنند در ظاهر سرمایه‌گذاری شده‌‌اند ولی در باطن تلف شده‌‌اند. این دوحادثه با خود عواقب اجتماعی ناگواری را به همراه دارد که در روز‌‌های خوش نفتی دیده نمی‌‌‌‌شود بلکه موجی را با تاخیر، تا زمانی که‌‌اندوخته نفتی تمام شود، سرازیر جامعه می‌‌‌‌کند. این گوشه‌‌ای از پیش بینی رخداد است. ناگوار است‌، اما گوشه دیگر آن، ورشکستگی صنایعی است که با عقل و همت و سرمایه داخلی ایرانیان به بار نشسته است اما همه بر باد خواهد رفت. آنگاه سیل بیکاران متخصص و کارگران را خواهیم دید که روزی ارزش افزوده ایجاد می‌‌‌‌کردند و از طرفی سود بر سرمایه تولید می‌‌‌‌افزودند و نان خود و خانواده و بخش‌‌های خدماتی کشور را تامین می‌‌‌‌کردند. منظور آسیبی است به وسعت تمام بخش‌‌های اجتماعی و اقتصادی. پیش‌بینی تلخی است اما مهم‌تر از آن، پیشگیری از این رویداد است.
وقوع این حوادث یا راهکاری برای جلوگیری از آن حداقل در بخش مهمی‌‌‌‌از معضلات اجتماعی و اقتصادی در این باور نهفته است که صنعت ما‌، یارانه انرژی دریافت می‌‌‌‌کند یا هزینه انرژی؟ زمانی می‌‌‌‌توان گفت که صنعت یارانه انرژی دریافت می‌‌‌‌کند که قیمت حامل‌‌های انرژی که به آنها داده می‌‌‌‌شود زیر قیمت واقعی باشد، درغیر این صورت یارانه‌‌ای دریافت نمی‌‌‌‌کند. برق و گاز دو حامل عمده انرژی هستند که صنایع استفاده می‌‌‌‌کنند. البته صنایع از نفت کوره و گازوئیل هم به مقدار کمی‌‌‌‌مصرف می‌‌‌‌کنند اما دلیل این مصرف، عدم لوله کشی گاز در این مناطق یا عدم ارسال گاز به این مناطق است که شرکت گاز مقصر است نه صنایع کشور و در صورت دادن این خدمات، شرکت‌ها مایلند از گاز استفاده کنند. حال باید قیمت واقعی گاز را به‌دست آورد. مشکل این جاست که هر کسی نظر شخصی دارد و حتی بین تحلیل گران اختلاف نظر وجود دارد و گاهی کسانی هستند که منطق تحلیل‌‌‌‌‌های اقتصادی را قبول ندارند ولی بر تصمیمات اقتصادی تاثیرگذارند. در مقاله قبل نشان داده شد که قیمت گاز برای کارخانه‌‌‌‌‌های داخلی از کسر هزینه‌‌‌‌‌های متعدد زیادی از قیمت گاز صادراتی به‌دست می‌‌‌‌آید که می‌‌‌‌توان این رقم را مزیت انرژی شرکت‌های داخلی دانست که به اشتباه‌، یارانه انرژی نامیده شده است. در مقاله قبل نشان داده شد که
A-X-K-Z-Y-L