دکتر احمد یزدان‌پناه

بخش نخست

تفاوت کارگزاران با بازارسازان

یک کارگزار یک واسطه مالی صاحب مجوز، برای خرید و فروش اوراق بهادار (سهام، حق تقدم، اوراق قرضه یا مشارکت، قراردادهای آتی و...) به نمایندگی از سوی مشتریان خود است. کارگزاران در مقابل هماهنگی قراردادهای خرید و فروش در بورس‌ها حق‌العمل یا کمیسیون دریافت می‌کنند. از طرف دیگر، یک بازار ساز یا بازارگردان واسطه‌ای است که تمایل و آمادگی برای خرید و فروش اوراق بهادار با یک قیمت سودده را دارد.یک کارگزار با برقراری رابطه معاملاتی بین خریداران و فروشندگان اوراق بهادار سود کسب می‌کند. کارگزاران از طرف سرمایه‌گذاران که به آنها وکالت داده‌اند، بر مبنای حوزه فعالیتی و بر پایه تخصص‌ها و مهارت‌های خود به خرید اوراق بهادار برای آنها می‌پردازند. آنها مسوولند که در ازای کمیسیون مصوب بورس بر پایه جست‌وجو برای بهترین قیمت برای آن اوراق بهادار به سرمایه‌گذاران خدمت‌رسانی نمایند. با توجه به مقررات حاکم بر کارگزاران و اخلاق حرفه‌ای و کانون‌های نظارت‌کننده بر آنها، کارگزاران موظف هستند در معاملات منافع سرمایه‌گذاران و مشتریان خویش را به بهترین وجه در نظر بگیرند. برخی کارگزاران برای آنکه سرمایه‌گذاران و مشتریان آنها چه سهامی را بخرند یا در کدام صندوق سرمایه‌گذاری مشترک سرمایه‌گذاری کنند یا کدام ابزار مالی یا اوراق بهادار را خریداری نمایند به آنها مشاوره می‌دهند. امروزه به لطف سیستم خرید و فروش اینترنتی و سیستم‌های معامله پیشرفته، مشتریان اغلب مجبور نیستند تماس شخصی با کارگزاری خود بگیرند.

سود و منافع یک بازار ساز از تلاش‌های او برای خرید به قیمت پایین و فروش به قیمت بالا به دست می‌آید. بازارسازان مظنه معاملات خود در بورس‌ها را به وسیله قیمت پیشنهادی خرید که کمی از قیمت تابلو و فهرست قیمت‌ها کمتر و از قیمت پیشنهادی فروش یا قیمت درخواستی کمی بیشتر است برای کسب یک حاشیه سود کم، انجام می‌دهند. بازارسازان برای بور‌س‌ها از ضروری‌ترین عناصراند، چرا که آنها همیشه برای ارائه خدمات خرید و فروش به سرمایه‌گذارانی که تمایل به پرداخت قیمت یک سهم خاص را دارند، آمادگی دارند.