محمد آزاد
بخش اول
راهبری بنگاهی، مفهوم نوظهوری است که چارچوبی جامع و در برگیرنده‌ هر دو جنبه‌ راهبری شرکتی و راهبری تجاری یک سازمان را ارائه می‌کند.

دستیابی به اکسیر راهبری شرکتی مطلوب که به‌صورت استراتژیک با مدیریت عملکرد پیوند خورده باشد، شرکت‌ها را قادر خواهد کرد بر عوامل کلیدی حرکت به‌سوی آینده تجاری خود تمرکز کنند. این امر می‌تواند هم به عنوان یک چالش و هم فرصتی مناسب محسوب ‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد اکثرا بر راهبری شرکتی تاکید شده و جنبه‌های عملکردی راهبری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. راهبری بنگاهی تصویر جامعی را ارائه می‌کند که اطمینان می‌دهد اهداف استراتژیک در یک سطح قرار گرفته‌اند و با مدیریت خوب تحقق می‌یابند.
راهبری بنگاهی چیست؟
تحقیقات، تعاریف زیادی در رابطه با راهبری بنگاهی ارائه کرده‌اند.در این نوشتار راهبری بنگاهی را به‌صورت «مجموعه‌ مسوولیت‌ها و روش‌هایی که توسط هیات‌مدیره و مدیرعامل به مرحله انجام می‌رسد تا همسو با هدف دستیابی به برنامه استراتژیک، اطمینان حاصل کنند اهداف تحقق می‌یابند، مشخص شود ریسک‌ها به نحو مناسب مدیریت می‌شوند و اثبات گردد منابع سازمان به نحو مسوولانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد»، تعریف می‌کنیم.این تعریف کلی چندین مزیت در بر دارد.
• نشان دهنده نقش دوگانه هیات‌مدیره هم در خصوص پایش و هم تعیین استراتژی است، و مشتمل بر مباحث کوتاه‌مدت و بلندمدت موجود بین راهبری و ایجاد ارزش می‌باشد.
• بر نقش تیم مدیریت اجرایی تاکید دارد.
• امور درون سازمانی را همچون جوانب برون سازمانی شامل می‌شود.
• می‌تواند به روشن شدن اهمیت نقش رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل کمک کند و اینکه چرا آنها باید از یکدیگر مستقل باشند.
• به بیان نقش چندگانه حسابداران کمک می‌کند.
• می‌تواند مفاهیم اصلی را در یک قالب مشخص ارائه نماید.
• مدل‌های مختلف راهبری در سطح بین‌المللی را می‌تواند ارائه دهد.

چارچوب راهبری بنگاهی در نمایه مقابل نشان داده می‌شود. نمایه ارائه شده، بیانگر حوزه و گستره راهبری بنگاهی است که چارچوب پاسخگویی یکپارچه‌ یک سازمان را نشان می‌دهد. به طور کلی، بعد متابعت همراه با یک دیدگاه گذشته‌نگر همراه است در حالی که بعد عملکردی دیدگاه آتی‌نگر دارد. این امر نشان می‌دهد که راهبری شرکتی همه‌ داستان نیست، بلکه استراتژی هم از اهمیت بسزایی برخوردار است. به عبارت دیگر، حوزه عملکرد مالی مسوولیت‌های راهبری شرکتی را در هم آمیخته و در جریان ایجاد ارزش و موفقیت تجاری نیز همکاری دارد. بردارهای کمرنگ‌تر نشان می‌دهند اگرچه متابعت، مستقیما به پاسخگویی و عملکرد، مستقیما به ایجاد ارزش متصل نمی‌شوند، ولی متابعت هم می‌تواند به ایجاد ارزش و در عین حال عملکرد به تضمین منتهی شوند.
بعد متابعت
این بعد از راهبری بنگاهی به طور قابل ملاحظه‌ای در سال‌های اخیر و به‌ویژه در دو سال اخیر به‌دنبال رسوایی‌های متعدد پوشش داده شده است.
این بعد که به طور عمومی، راهبری شرکتی نامیده می‌شود، موارد زیر را شامل می‌شود.
• وظایف رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل
• هیات‌مدیره، ترکیب، اعضای غیرموظف، آموزش
• کمیته‌های هیات‌مدیره، از جمله حسابرسی، پاداش و تعیین و انتصاب
• کنترل‌های داخلی در یک سازمان
• مدیریت ریسک و حسابرسی داخلی
• پاداش عملکرد