«شاخص» بار دیگر خبرساز می‌شود
گروه بورس- بار دیگر اخبار شاخص‌های بورس تهران، در کانون توجه محافل خبری قرار گرفته است. از یک سو دیروز سازمان بورس و اوراق بهادار تهران مصوبه جدید شورای بورس در خصوص نحوه تغییر شاخص کل را منتشر کرد و از سوی دیگر برخی مبادی خبری حرکت صعودی شاخص کل بورس تهران طی هفته گذشته را نشانه‌های سیگنالی برای رونق بازار توصیف کرده‌اند.

با این حال فراتر حرکت این روزهای شاخص کل، جزئیات مقررات اجرایی نحوه تغییر در شاخص‌های بورس است که اهمیت دوچندانی در بازار دارد. براساس ماده اول این مقررات، کمیته‌ای به نام «کمیته شاخص» در رابطه با شاخص‌های جدید تصمیم‌گیری می‌کنند. متن مقررات جدید مربوط به تغییر شاخص‌های به شرح زیر است:
ماده 1- اصطلاحات و واژه‌هایی که در ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه 1384 مجلس شورای اسلامی تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این مقررات به‌کار رفته‌اند. واژه‌های دیگر دارای معانی زیر هستند:
۱. شاخص: نماگری است که روند عمومی تغییرات قیمت یا بازده بازار یا مجموعه‌ای از اوراق بهادار را در طول زمان نشان می‌دهد.
2. کمیته ‌شاخص: کمیته‌ای است که توسط هیات مدیره سازمان جهت تصمیم‌گیری در مورد نحوه تغییر در شاخص‌های بورس یا تعریف شاخص‌های جدید تشکیل می‌شود.
فصل دوم- کلیات
ماده 2- سازمان راسا می‌تواند اعمال هرگونه تغییر در شاخص، تعریف شاخص‌های جدید یا حذف هریک از شاخص‌های در حال انتشار را به شورا پیشنهاد دهد.
ماده ۳- مدیرعامل بورس موظف است در صورت نیاز به اعمال هرگونه تغییر در شاخص، تعریف شاخص‌های جدید یا حذف هر یک از شاخص‌های در حال انتشار، درخواست خود را که به تصویب هیات مدیره بورس رسیده است به همراه گزارش توجیهی به سازمان ارائه کند.
تبصره: درخواست بورس در کمیته شاخص بررسی می‌شود و نتایج آن جهت اتخاذ تصمیم به شورا ارائه می‌شود.
ماده ۴- گزارش توجیهی که توسط بورس به همراه درخواست تغییرات شاخص یا تعریف شاخص‌های جدید، به سازمان ارائه می شود حداقل شامل موارد ذیل است:
1. معایب شاخص‌های فعلی و مزایای شاخص جدید یا تغییر شاخص
۲. بیان تجربیات سایر کشورها در صورت وجود شاخص‌های مشابه
3. ارائه مشروح نحوه تغییر یا محاسبه شاخص جدید به همراه روابط ریاضی آن
۴. محاسبه آزمایشی شاخص پیشنهادی برای یک دوره زمانی حداقل سه ماهه
5. تعیین مدت تداوم محاسبه شاخص قبلی به منظور حفظ قابلیت مقایسه شاخص‌ها پس از تغییر روش محاسباتی
۶. مهلت پیشنهادی برای اطلاع‌رسانی به عموم در خصوص شاخص جدید، آغاز محاسبه و انتشار آن.
تبصره: در صورتی که گزارش توجیهی همراه درخواست حذف شاخص موجود باشد، علل و زمان توقف محاسبه شاخص موجود باید ذکر شود.
ماده ۵- در صورت تصویب تغییرات پیشنهادی یا تعریف شاخص‌های جدید توسط شورا، بورس موظف است پس از اطلاع‌رسانی مناسب در خصوص علل تغییرات شاخص و نحوه محاسبه شاخص جدید، در مهلت مقرر نسبت به انتشار آن اقدام کند.
تبصره: اطلاع‌رسانی باید از طریق سایت اینترنتی بورس و لااقل یک روزنامه کثیرالانتشار، حداقل 15 روز قبل از اعمال تغییرات صورت پذیرد.
ماده ۶- موافقت با تغییر شاخص یا محاسبه شاخص‌های جدید به منزله توقف محاسبه شاخص‌های قبلی نیست. زمان توقف انتشار شاخص‌های قبلی طبق مصوبه هیات مدیره سازمان مشخص خواهد شد.
فصل سوم- سایر موارد
ماده ۷- بورس می‌تواند عمل محاسبه و انتشار شاخص را به سایر شرکت‌ها برون‌سپاری کند. در این صورت مسوولیت صحت داده‌های منتشره بر عهده بورس بوده و بورس مسوول پاسخ‌گویی در خصوص هرگونه نقص احتمالی و جبران کلیه خسارات و هزینه‌های ناشی از به‌کارگیری آن خواهد بود.
ماده 8- بورس مکلف است به پیشنهاد سازمان نسبت به بررسی تغییر شاخص یا تعریف شاخص‌های جدید اقدام و نتایج بررسی‌ها را به سازمان ارائه کند. سازمان متعاقبا براساس نتایج بررسی‌های صورت گرفته تصمیم‌گیری کرده و نتایج را به بورس اعلام می‌کند.
ماده ۹- بورس مکلف است امکانات لازم را به منظور کنترل‌های دوره‌ای یا مستمر سازمان در خصوص صحت محاسبه و انتشار شاخص در اختیار سازمان قرار دهد. سازمان در صورت مشاهده هرگونه اشکال در شاخص منتشره شده، دستور اصلاح و حسب مورد توقف انتشار شاخص مذکور را صادر می‌کند. بورس مکلف است حداکثر ظرف ۷۲ ساعت نسبت به اصلاح اشکالات و انتشار شاخص پس از تایید سازمان اقدام کند.
ماده 10- کلیه نهادها و تشکل‌های تحت نظارت سازمان مکلف‌اند در حدود وظایف و مسوولیت‌های خود، همکاری‌های لازم را جهت اجرایی شدن مصوبات سازمان و شورا در خصوص تغییر شاخص یا تعریف شاخص‌های جدید انجام دهند.