گارو هوانسیان فر*

در نوشتارهای قبلی تاکید کرده‌ام که هر جا کنترل‌های داخلی ضعیف باشد، احتمال سوء‌استفاده و تقلب وجود دارد. نبود کنترل‌های داخلی مناسب و بازدارنده، ممکن است بهترین و صادق‌ترین کارکنان را ترغیب به سوءاستفاده کند. بنابراین، پیشنهاد من به کلیه مدیران و مسوولان‌ شرکت‌ها و سازمان‌ها این است که برای جلوگیری از سوء‌استفاده و تقلب، کنترل‌های داخلی را در سازمان خود تقویت کرده و برای آن اجر و بها قائل شوند. یک نمونه از سوء‌استفاده که در یک سوپر مارکت بزرگ در انگلستان رخ داد به این شرح بود: سوپر مارکت یادشده دارای حیاط بزرگی بود که تقریبا به جای انبار مورد استفاده قرار می‌گرفت و جای خالی وسیع در آن وجود داشت. کارکنان سوپر‌مارکت، از مدیریت آن درخواست کردند که به آنها اجازه دهند، اتومبیل‌های خود را در محوطه حیاط یادشده پارک کنند. مدیریت سوپر مارکت با این درخواست کارکنان موافقت کرد. بعد از مدتی مدیریت سوپر مارکت متوجه شد که در ماه‌های اخیر، میزان دزدی‌ از اجناس سوپر مارکت به نحو قابل ملاحظه ای زیاد شده است. مدیریت شرکت پس از بررسی‌های دقیق و طولانی متوجه شد که این دزدی‌ها از زمانی زیاد شده که کارکنان آن سوپر مارکت اتومبیل‌های خود را در محوطه حیاط سوپر مارکت پارک می‌کردند. به عبارت دیگر، کارکنان سوپر مارکت طی روز، اجناسی را از سوپر مارکت برمی‌داشتند و در اتومبیل‌های خود جاسازی می‌کردند و آنها را در پایان روز کاری، از محل سوپر مارکت بیرون می‌بردند. البته اتومبیل‌ها هنگام خروج از محوطه سوپر مارکت، مورد بررسی و گشت قرار نمی‌گرفتند.

مدیران و مسوولان‌ سازمان‌ها و شرکت‌ها باید کاملا مطلع باشند که سوء‌استفاده و تقلب محدود به جای خاص و افراد به‌خصوصی نمی‌شود. بنا براین، باید برای ایجاد کنترل‌های داخلی مناسب از طریق افراد متخصص اقدامات جدی صورت گیرد.

مدیران و صاحبان شرکت‌ها مطمئن باشند که کسانی که در سازمان‌های آنها با ایجاد کنترل‌های داخلی مخالف هستند و به نامه‌های مدیریت حسابرسان مستقل توجه خاص نکرده یا اصولا آنها را نادیده می‌گیرند، به این دلیل است که وجود کنترل‌های داخلی قوی، عامل بزرگ بازدارنده بسیاری از تقلب‌ها و سوء‌استفاده‌ها است و کار افرادی را که قصد سوء‌استفاده دارند، بسیار مشکل و گاهی هم غیر‌ممکن می‌سازد.

کلام آخر و نتیجه‌گیری: به مسوولان کلیه سازمان‌ها و شرکت‌ها پیشنهاد می‌کنم که افراد متخصص، مستقل و خارج از سازمان‌های آنها، کنترل‌های داخلی آنها را از ابتدای عملیات تا انتهای آن بررسی دقیق کرده و نقاط ضعف کنترل‌های داخلی سازمان‌های آنها را مشخص و با ایجاد کنترل‌های قوی، از هرگونه تقلب و سوء‌استفاده جلوگیری به‌عمل آورند. مسوولان سازمان‌ها و شرکت‌ها اطلاع داشته باشند که وجود حسابرسان مستقل معتبر می‌تواند عامل بسیار موثری برای جلوگیری از تقلب‌ها و سوء‌استفاده‌ها باشد. از پرداخت حق‌الزحمه حسابرسی باکی نداشته باشند زیرا وجود نام حسابرس مستقل، جلوی بسیاری از سوء‌استفاده‌ها را می‌گیرد.

این موردی است که در هر سازمان و شرکتی ممکن است اتفاق بیفتد. هیچ شکی در این رابطه نداشته باشید.

به شما اطمینان خاطر کامل می‌دهم.

*عضو پیوسته انجمن حسابداران خبره

مدیریت انگلستان