تصمیمی ناعادلانه و بدون واکنش

جلال دشتی، راد*

شورای‌عالی جامعه حسابداران رسمی ایران در جلسه مورخ پانزدهم تیرماه ۱۳۹۰ خود آیین‌نامه‌ اجرایی موسسات موضوع ماده ۲۷ اساسنامه جامعه را مورد بازنگری قرار داد. براساس بازنگری‌های انجام‌شده تعدیلات زیر به تصویب شورای‌عالی رسید: ۱. برای شراکت در موسسات حسابرسی، داشتن حداقل ۳ سال سابقه‌ مدیریت حسابرسی و صدور حداقل ۲۰ گزارش و نیز کسب حداقل امتیاز آموزشی مصوب شورای‌عالی ضروری است.

۲. برای تاسیس شعبه/ دفتر/ نمایندگی و یا هر عنوان دیگر استقرار یک شریک در محل ضروری است.

۳. شاغلان انفرادی باید دارای دفتر کار مناسب برای انجام فعالیت‌های حرفه‌ای باشند.

۴. برگزاری آزمون رده‌های حرفه‌ای حسابرسی کارکنان موسسات حسابرسی و شاغلان انفرادی توسط جامعه پیش‌بینی شده است.

در حیطه اطلاع نگارنده، واکنش رسمی قابل توجه نسبت به این مصوبه شورای عالی جامعه توسط اعضای جامعه حسابداران اعلام نشده است. شاید دلیل آن این است که اساسا حسابداران رسمی (حسابرسان) کمتر اقدام به نقد مسائل فنی می‌پردازند یا اینکه از محبت‌های فراوان قدیمی‌های حرفه لبریز شده و از ادامه فعالیت حسابرسی ناامید شده‌اند. به نظر می‌رسد این مصوبه بسیار عجولانه تنظیم شده و به دلیل توجه نداشتن به نکات مختلف در اجرا با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

در متن حاضر تلاش شده است که ابهامات موجود در بند یک مورد تاکید قرار گیرد که اهم آن به شرح ذیل است:

۱- در بند یک تاکید شده است که حسابداران رسمی برای تاسیس موسسه حسابرسی جدید یا برای شراکت در موسسات موجود، حداقل ۲۰ گزارش حسابرسی را امضا کرده باشند. در این خصوص نکات ذیل قابل توجه است:

۱- عدد ۲۰ بر چه اساسی تعیین شده است؟

۲- کدام موسسه حاضر است امضای گزارش‌های حسابرسی را به کارمندان بسپارد؟ اصولا اجازه انجام این کار به موسسات داده شده است؟ اگر موسسات حاضر به انجام این کار نباشند، در آن صورت تکلیف چیست؟ به یکباره می‌فرمودند ورود هر گونه شریک جدید یا تاسیس موسسه جدید ممنوع شده است و حسابداران رسمی که شریک موسسه‌ای نیستند باید تا آخر عمر در خدمت دوستان قدیمی‌تر کسب فیض کنند.

۳- آیا امضاکنندگان این مصوبه برای شریک شدن در موسسات فعلی، حداقل ۲۰ گزارش را امضا کرده بودند؟

۴- در صورت فراهم شدن شرایط برای امضای گزارش توسط کارمند حسابرسی، تاچه میزان با شرکای موسسه در قبال آن گزارش مسوولیت تضامنی دارند.

۲-در بازنگری انجام شده داشتن حداقل ۳ سال سابقه مدیریت به منظور شراکت در موسسات حسابرسی الزامی است.

این در حالی است که مشخص نشده شرایط احراز داشتن این تجربه مدیریت با چه شخصی است. اگر منظور صدور گواهی سابقه توسط موسسات است که این نمی تواند منصفانه باشد، زیرا ارزیابی موسسات از اشخاص متفاوت است و معمولا (نه صد درصد) هرچه موسسه بزرگتر باشد در رتبه بندی پرسنل سخت‌گیرانه عمل می‌کند و از طرفی موسسات کوچکتر رتبه پرسنل را بالاتر ارزیابی می‌کنند.

۳- در مصوبه مشخص نشده که این شرایط عطف به گذشته نیز می‌شود و یا خیر و آیا مشمول افرادی که در گذشته در آزمون جامعه پذیرفته شده و هم‌اکنون در حال انجام مراحل صدور کارت هستند، خواهد شد و آیا حتی کسانی که دارای مجوز بوده و تاکنون شاغل غیر شریک در موسسات بوده‌اند مشمول این مصوبه خواهند بود.

۵- یکی دیگر از شرایط شراکت در موسسات کسب حداقل امتیاز آموزشی مصوب شورای‌عالی است. مگر در زمان آزمون حسابداران وضعیت دانش متقاضیان ارزیابی نشده و مورد تایید قرار نگرفته است؟ با این وجود، ضرورت کسب امتیاز آموزشی مشخص نیست.

در پایان این سوال باقیست که هدف از مصوبه چه بوده است و چرا درصدی از این شرایط به شرکای فعلی موسسات تسری ندارد به‌خصوص آنها که برای ورود به جامعه حسابداران مورد ارزیابی قرار نگرفته‌اند. آیا وقت آن فرا نرسیده که آنها نیز مورد محک جدی قرار گیرند و به‌روز بودن اطلاعات آنها مورد ارزیابی قرار گیرد.

به نظر می‌رسد که اگر جامعه حسابداران رسمی مقرراتی را وضع می‌کرد که همه اعضا در دوره‌های زمانی مشخصی مثلا هر ۱۰ سال یکبار با آزمونی در سطح آزمونی که همه ساله برگزار می‌شود مورد ارزیابی قرار بگیرند نتایج آزمون خیره‌کننده می‌شد!

به امید در بازنگری مصوبه یادشده و نظارت بیشتر بر موسسات جدیدالتاسیس

* حسابداران رسمی