بازارها در سالجدید
بهره و تورم
انتظار میرود تورم جهانی بهطور پیوسته از ۶.۸درصد در سال۲۰۲۳ به ۵.۹درصد در سال۲۰۲۴ و ۴.۵درصد در سال۲۰۲۵ کاهش یابد. با بهبود شرایط تورمی و همچنین ثبات اقتصادی روند فعلی یعنی کاهش تدریجی نرخ بهره در اقتصادهای مهم دنیا از جمله ایالاتمتحده همچنان ادامهدار خواهد بود. اقتصاددانان پیشبینی میکنند فدرالرزرو آمریکا در سال۲۰۲۵ نرخ بهره را در محدوده ۳.۵ تا ۳.۷۵درصد تثبیت کند. این اقدام نشاندهنده خوشبینی محتاطانه نسبت به کنترل تورم بدون تضعیف اشتغال است.
رشد و رکود اقتصادی
صندوق بینالمللی پول(IMF) پیشبینی کردهاست میانگین نرخ رشد اقتصادی در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ به ۳درصد خواهد رسید. این نرخ، هرچند پایدار بهنظر میرسد، اما همچنان پایینترین میزان در دهههای اخیر است و بهدنبال آن سازمان تجارتجهانی پیشبینی کردهاست تجارتجهانی کالا در سال۲۰۲۵ به میزان ۳.۳درصد رشد خواهد کرد؛ این در حالی است که در سال۲۰۲۳، تجارتجهانی کالا از نظر ارزشی ۱.۲درصد کاهشیافته بود.
با این شرایط بهنظر میرسد خطر کلی رکود و سایه آن بر اقتصاد جهانی در سالجدید کمتر از سالقبل باشد هرچند هیچوقت غیرممکن نیست، بهعنوان نمونه برخی تحلیلها حاکی از احتمال وقوع رکود اقتصادی در آمریکا تا پایان سال۲۰۲۵ است، با اینحال موسساتی مانند گلدمنساکس این احتمال را از ۲۰ به ۱۵درصد کاهش دادهاند.
وضعیت کامودیتیها
نفت: تاکید ترامپ بر پایاندادن به جنگها از جمله جنگ اوکراین درمیان نهادهای تحلیلگر اقتصادی خوشبینی فراوانی بهوجود آورده که بازار نفت بتواند به شرایط ثبات بازگردد، بهخصوص آنکه در خاورمیانه نیز بهنظر میرسد تنشها و درگیریهای اصلی پایان یافته و صرفا شاهد یکسری حرکتهای خشونتآمیز محدود باشیم. بازگشت نفت روسیه به بازارهای جهانی در کنار اطمینان در حفظ جریان نفت و گاز خاورمیانه و در کل تقویت سمت عرضه، کاهش قیمت نفت را در پی خواهدداشت که البته میتواند برای اقتصاد ایران و شرایط تورمی حاکم بر آن خبر بدی باشد.
مس و روی: مس در سال۲۰۲۴ با رشد تولید مواجه بود. پیشبینیها نشان میدهد؛ تولید معادن مس تا پایان سال۲۰۲۴ با رشد ۱.۷درصدی همراه خواهد بود و در سال۲۰۲۵ این رشد به ۳.۵درصد خواهد رسید. این افزایش تولید میتواند به تعادل بازار و تثبیت قیمتها در سال۲۰۲۵ کمک کند. از لحاظ تکنیکال نیز بهنظر میرسد پتانسیل رسیدن قیمت حتی به زیر ۸هزار دلار نیز کاملا مهیا است که شاید نشانی از خوشبینیها به تقویت سمت عرضه باشد. در سمت مقابل اما در رابطه با فلز روی، سال۲۰۲۴، کاهش تولید معادن روی، بهویژه در چین، منجر به کمبود عرضه در بازار شد. پیشبینی میشود که تولید فلز تصفیهشده چین در سال۲۰۲۴ به میزان ۳.۴درصد کاهش یابد و این امر به کاهش ۱.۸درصدی تولید جهانی منجر شود. این کمبود عرضه میتواند در سال۲۰۲۵ به افزایش قیمت روی و فشار بر صنایع مصرفکننده منجر شود. از لحظ نموداری نیز این مساله بهنظر تاییدشده و برخلاف مس روی در یک مسیر صعودی قرار دارد.
بورس آمریکا
بورس آمریکا امروز قسمت اعظم ارزش کل بازارهای بورس دنیا را شامل میشود و با وجود اینکه این کشور سهم مهمی از اقتصاد جهانی دارد، اما ابعاد بورس این کشور تناسبی با سهمش در اقتصاد جهانی ندارد. به هر روی امسال شاهد رسیدن شاخص بورس این کشور به سقفهای جدید بودیم و در حالحاضر نسبت P/E این بازار نیز قلههای جدیدی را مشابه سال۹۹ میلادی کسبکرده و بیم آن میرود خاطرات حباب داتکام دوباره تکرار شود. احتمال آن نیز بسیار است و ممکن است سال۲۰۲۵ سالسقوط بازارهای بورس باشد، طی چندماه اخیر نیز شاهد بودیم بسیاری از بزرگان از جمله وارن بافت حجم بسیار زیادی از سهام خود را نقدکرده و در موضع تدافعی قرارگرفته اند.
جمعبندی
هر چند بهنظر میرسد سال۲۰۲۵ از لحاظ درآمد ارزی(هم بهواسطه افت جهانی قیت کامودیتیها و هم فشارهای غرب) برای ایران سال پرفشاری باشد، اما بهنظر میرسد بهواسطه ثبات در اقتصاد جهانی در عین مشکلات تا حدی شاهد افزایش پیشبینیپذیری در اقتصاد باشیم و کاهش قیمت نفت میتواند برروی قیمت محصولات پتروشیمی نیز اثر منفی برجای بگذارد.