آیا بازار سال ۱۳۹۹ تکرار خواهد شد؟
این تناقض در رفتارها، مشکل اصلی اقتصاد ایران است. افراد تا جایی مدافع خصوصیسازی و حذف قیمتگذاری دستوری هستند که منافع شخصیشان به خطر نیفتد. بازار در شرایط کنونی ارزنده است، اما نه برای همه سهمها. موجسواری در این شرایط جذاب است و شاید پرسود، اما باید با تحلیل و گامبهگام پیش رفت. مدیریت ریسک و توجه به سود مورد انتظار در برابر آن، اهمیت بسیاری دارد. امروز، صف خرید سهام زیانده و ورشکسته و حتی صندوقهای سرمایهگذاری در مسکن (با داراییهای ۵۰درصد درآمد ثابت و ۵۰درصد سپرده بانکی) نشان میدهد که جو مثبت بازار گاه براساس وعدههای غیرمنطقی P/E آیندهنگر شکل میگیرد. تحلیلگران براساس دادههای گذشته، تغییر نرخ فروش و طرحهای توسعهای، سود سال آینده شرکتها را پیشبینی کرده و براساس آن، P/E جدیدی تعیین میکنند.
اما باید توجه کرد که این پیشبینیها به استمرار شرایط گذشته وابسته است و تغییرات در متغیرهایی مانند تحریمها، سیاستهای FATF یا حتی بازگشت ترامپ میتواند تاثیرات عظیمی بر درآمد و فروش شرکتها داشته باشد. تجربه نشان داده است هرگاه اخبار مثبت و هیجانی، بازار را فراگرفته، افت قیمتها بهطور هیجانی و شدید در پی آن رخ داده است. بازار زمانی امیدوارکننده خواهد بود که سودآوری شرکتها، چه در شرایط فعلی و چه در آینده، با فرضیات منطقی تحلیل شود، نه خوشبینیهای غیرواقعی. بازار سال ۱۳۹۹ تکرار نخواهد شد؛ مگر آنکه هیجانات کاذب ادامه یابد و مسیر بازار بهجای سهمهای ارزنده، به سمت سهمهای زیانده و ورشکسته تغییر کند. همچنین، نباید از این احتمال غافل شد که بازار به ابزاری برای فروش اوراق و تامین مالی تبدیل شود. با توجه به تسویه اعتبارات حقوقیها و سایر عوامل در ماههای پایانی سال، هوشمندانه خرید کنید.