حسن‌ دانه‌داران

با وجود استقرار معاملات اینترنتی سهام در بورس در حال حاضر پرداختن سود شرکت‌ها به شیوه سنتی قدیمی و یا نیمه مدرن انجام می‌گیرد. مطابق با شیوه سنتی پرداخت سود سهام، متاسفانه سهامداران برای دریافت سود شرکت‌ها باید به دنبال آنها بدوند و پس از صرف هزینه و وقت زیاد شماره حساب خود را به شرکت‌ها اعلام کنند تا در مدت زمانی که در قانون تجارت مشخص شده سود به حسابشان واریز شود. در سال جاری یکی از شرکت‌های خودرو‌ساز پا را از این نیز فراتر نهاده و مدارکی به شرح ذیل از سهامداران طلب کرده است. فرم تکمیل شده مشخصات که شماره حساب باید حتما توسط بانک تایید شود، یک قطعه عکس، کپی شناسنامه، کپی پشت و روی کارت ملی و... حال تصور کنید سهامداری سهام سی شرکت را در پرتفوی ( سبد سهام) خود داشته باشد در این‌صورت کافی است فقط چند شرکت بخواهند به شیوه کاملا سنتی، خود پرداخت سود داشته باشند در این صورت فرد باید به کارگزاری مراجعه کرده و فتوکپی گواهینامه نقل و انتقال و سپرده خود را تهیه سپس به بانک مراجعه کند تا با ارائه فرم مشخصات، حساب مورد نظر خود را تایید نماید و سایر مراحل را تا پایان به دقت دنبال کند چون در غیر این صورت از سود سهام خبری نخواهد بود.

در شیوه‌ای که نام نیمه مدرن به آن اختصاص یافته است سود سهام از سوی شرکت، در حساب ویژه‌ای با رویکرد شماره ملی افراد در بانک مورد نظر واریز می‌شود و سهامداران می‌توانند با ارائه کارت ملی به هر شعبه‌ای از آن بانک، از واریز یا واریز نشدن مبلغ مطلع شوند و سود را دریافت دارند. اما در این شیوه نیز به دلایلی نامعلوم، بانک‌ها اصل گواهینامه نقل و انتقال و سپرده سهام را طلب می‌کنند تا تصویر آن را ضمیمه فیش پرداخت و سپس سود را به افراد پرداخت کنند.در روش‌های معامله نوین، برگه‌های نقل و انتقال نباید در دست سهامداران باشد و آنان برای اینکه هر زمان بتوانند سهام شرکت مورد نظر خود را به فروش برسانند باید این برگه‌ها را سپرده کرده باشند، اما از طرفی برای دریافت سود نیز به این برگه‌ها نیاز دارند پس باید برای دریافت سود هر شرکت، هر بار ضمن مراجعه به کارگزاری‌ها اصل برگه را دریافت دارند و سپس با مراجعه به بانک و دریافت سود دوباره به کارگزاری برگردند و اصل برگه را عودت داده و سپرده کنند. تصور کنید برای هر بار دریافت سود سهام یک شرکت، چه میزان انرژی از کارمندان کارگزاری و سهامداران گرفته می‌شود. صرف ساعت‌ها زمان و اتلاف منابع حاصل این بوروکراسی اداری است. اما برای حل این معضل چه باید کرد؟

فناوری جدید در پرداخت سود سهام

پیشنهاد می‌شود برای هر سهامدار که دارای کد سهامداری است شماره حسابی اخذ شود که ویژگی‌های زیر را داشته باشد.حساب، متمرکز باشد نظیر حساب‌های سیبا و سپهر و ...، تا حد امکان تحت پوشش اس ام اس ( پیامک) بانک باشد تا بلافاصله پس از واریز سود، فرد پیامک از بانک مورد نظر خود دریافت دارد و از واریز سود خود مطلع شود، هر شخصی با سلیقه خود از بین بانک‌ها، حسابی را انتخاب کند تا رقابت بین بانک‌ها از بین نرود و تقسیم منابع صورت گیرد، شماره شبای این حساب نیز دریافت شود تا شرکت‌ها بتوانند از بانک‌های دیگر نیز با سیستم ساتنا، پایا و ... وجه سود را واریز کنند.حساب فوق می‌تواند به سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه اعلام شود و یا اینکه سازمان بورس اوراق‌بهادار در بخشی از سایت خود که قابل دسترسی برای کلیه شرکت‌های بورسی باشد یک حساب منحصر به فرد قابل دسترسی برای شرکت‌ها، برای هریک از سهامداران تعریف کند تا شرکت‌ها بتوانند برای واریز سود سهام افراد به این سایت مراجعه کنند و شماره حساب سهامداران خود را در تاریخ مجمع استخراج کنند.راه حل بهتر برای اینکه شیوه پرداخت از پایه اصلاح شود این است که سازمان بورس با هماهنگی نظام بانکی اعلام کند هر سهامداری باید برای دریافت سود، حساب برخط و متمرکز افتتاح کند و از جمله خصوصیات این حساب نیز این باشد که کد سهامداری سهامداران در این شماره حساب نهفته باشد. به طور حتم هماهنگی و برنامه‌ریزی سازمان بورس اوراق‌بهادار و نظام بانکی، یکبار برای همیشه نظام پرداخت سود قریب پانصد شرکت بورسی که به چندین میلیون سهامدار حقیقی و دهها سهامدار حقوقی خدمات‌رسانی می‌کنند را اصلاح خواهد کرد..حیف است که با وجود معاملات اینترنتی و برخط و به روز شدن تمام سیستم‌ها، سیستم پرداخت سود شرکت‌ها وامانده باقی بماند.