نرخ بهره ۲۵درصد قابلدسترس است؟
چگونه رشد بازار سرمایه تداوم پیدا میکند؟
در حالحاضر نمیتوان ادعا کرد؛ تنشهای نظامی در منطقه کاهش پیدا کردهاست، صرفا به دلیل روی کار آمدن ترامپ. بهطور موقت سکوتی در منطقه بهوجود آمده است، در صورتیکه این تنشهای نظامی بهمعنای واقعی کاهش پیدا کند، در کنار اصلاحات لازم برای بازار سرمایه، میتوان به تداوم رشد در بازار سرمایه امیدوار بود.
بازار سرمایه دربرابر رقبا چگونه قدرتمند میشود؟
برای قدرتمندشدن بازار سرمایه دربرابر سایر رقبای خود، باید دولت چهاردهم، تصمیماتی که علیه صنایع و شرکتهای بورسی وجود دارد را متوقف و موانعی که دولت قبل پیشروی شرکتها قرارداد را برطرف کند. تصمیمات کنونی دولت، نسبت به گذشته کمی بهتر شده و این موضوع امیدوارکننده است. همچنین شنبه شب، رئیسکل بانکمرکزی، نوید نرخ بهره ۲۵درصدی برای اوراق گواهی سپردههای خاص سالآینده را داد. برای رسیدن به این نرخ، شرایط مختلفی باید مهیا شود، بهعنوان مثال درآمدهای نفتی ایران نباید محدود و تنگ شود. در شرایط فعلی، اگر درآمدهای نفتی کاهش پیدا نکند و همین مسیر را ادامه بدهد یا افزایش پیدا کند و در صورتیکه تورم انتظاری در حدود ۳۰درصد باقیبماند، میتوان انتظار انتشار اوراق گواهیسپرده خاص با نرخ ۲۵درصد را داشت، اما این اتفاق بهراحتی امکانپذیر نیست و کمی دور از ذهن بهنظر میرسد. بهعنوان مثال وقتی که نرخهای جذابی در طرحهای تامین مالی جمعی در حدود ۴۵ تا ۵۰درصد وجود دارد، با کاهش نرخ گواهیسپردههای خاص به ۲۵درصد، احتمال اینکه نقدینگی در این بانکها باقیبماند را با شک و تردید همراه میکند.
مساله بعدی، غیرقابلپیشبینیبودن دولت دونالد ترامپ است و مشخص نیست که چه سیاستی در قبال ایران و چین اتخاذ خواهدشد و درآمد نفتی ایران از محل فشار ایالاتمتحده آمریکا به چین و ایران، چگونه تغییر پیدا خواهد کرد. بنابر این، در صورتیکه سناریوی فشار ایالاتمتحده به چین و ایران عملی شود، احتمال کاهش درآمدهای نفتی و افزایش نرخ تورم در انتظار کشور ما قرار دارد و پایهپولی و نقدینگی رشد پیدا خواهند کرد. بنابر این، با افزایش تورم و کاهش درآمد نفتی، دولت و بانکمرکزی اجازه کاهش نرخ بهره را نخواهند داد. همانطور که میدانید نرخ بهره در مقابل بازار سرمایه قرار دارد و هرچه که این نرخ افزایش پیدا کند، بازار سرمایه را از جذابیت خارج میکند. بهطور طبیعی نرخ بهره بدونریسک در مقایسه با بازار سرمایهای که با ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک متفاوتی روبهروست و در کنار آن، ریسک تنشهای سیاسی و نظامی هم به آن اضافهشده، جذابیت بیشتری خواهدداشت.
باید تا زمان تحلیف دونالد ترامپ، منتظر ماند و دید چه سیاستی در قبال کشورهای دیگر اتخاذ خواهد شد. تاکنون صحبتهای دونالد ترامپ عامل آرامش روانی و آسودگی خاطر شده و فضای منطقه را تلطیف کردهاست. در کنار این مهم، باید منتظر پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی تحتعنوان «وعده صادق۳» هم بود. با توجه به این گزاره و متغیرهای مبهم، بازار سرمایه نمیتواند وارد یک روند روبهرشد قدرتمند شود.
مساله مهم دیگر برای بازار سرمایه و صنعت خودرو عرضه خودرو در بورسکالاست که با مخالفت وزیر صمت مواجه شدهاست و روز سهشنبه، یک جلسه در کمیسیون مجلس شورایاسلامی برگزار خواهدشد و در آن، وزیر صمت دلایل خود را پیرامون مخالفت با عرضه خودرو در بورسکالا مطرح خواهد کرد. با توجه به اینکه صنعت خودرو برای بازار سرمایه اهمیت بالایی دارد، بیرونآمدن خبر منفی برای این صنعت، فشاری را به بازار سرمایه وارد خواهد کرد. بهنظر میرسد در این وضعیت، روندهای نزولی و صعودی کوتاهمدت را ادامه خواهیم داد و پس از آن، با حذفشدن تنشها و ریسکهای سیستماتیک و گرفتن تصمیمات جدید دولت برای بازار سرمایه، میتوان به بهبود عملکرد بازار در ماههای انتهایی سال و سالهای آینده امیدوار بود.