مهم‌ترین رخدادهای دوره اول ۴‌ساله ریاست‌جمهوری ترامپ، شامل مقابله اقتصادی با چین و فشار مضاعف اقتصادی بر ایران بود و همچنین فروش نفت ایران را به حداقل رساند. در کنار آن، ترامپ با خروج از برجام در سال‌۹۷، باعث رقم خوردن بزرگ‌‌‌‌‌‌ترین جهش ارزی چند دهه‌اخیر در اقتصاد ایران شد. همچنین با تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در سال‌۹۹ و کاهش شدید درآمدهای حاصل از صادرات نفت، دومین جهش ارزی دوره‌‌‌‌‌ وی نیز در سال‌۹۹ رخ‌داد.

شرط اول رشد بورس

در واقع شرط لازم برای رشد بازار سرمایه، عدم‌تشدید تنش‌های نظامی و سیاسی در منطقه خاورمیانه است. اگر جنگ تشدید نشود و دامنه آن گسترش پیدا نکند، حتی با انتخاب‌شدن ترامپ، انتظارات تورمی شکل خواهد گرفت و با کاهش صادرات نفت، نرخ ارز یک روند افزایشی طی خواهد کرد و تمام دارایی‌های وابسته به نرخ ارز و محصولات دلاری نیز یک رشد را تجربه خواهندکرد. رشد تورمی دلار هم می‌تواند بازده‌ریالی در ملک، خودرو، سهام و غیره ایجاد کند اما احتمال نداشتن بازدهی دلاری وجود دارد، در صورتی‌که جنگ تشدید نشود به‌نظر می‌رسد چشم‌‌‌‌‌‌انداز رشد دلار در میان‌مدت ضعیف‌‌‌‌‌‌تر شود، ولی این‌بار سهام به واسطه کاهش تنش‌های نظامی برون‌‌‌‌‌‌مرزی در منطقه خاورمیانه و بهبود اندکی در چشم‌‌‌‌‌‌انداز می‌تواند بازده‌ریالی و بازده دلاری داشته‌باشد.

بازار چهارشنبه هفته گذشته، با افت در شاخص‌کل، آغاز شد و افت آن، ناشی از ترس روی کار آمدن ترامپ بود، بسیاری از سهم‌‌‌‌‌‌ها به صف‌فروش رسیدند، اما بعد آرام‌‌‌‌‌‌آرام خریداران پیدا شدند و ردپای برخی خریدهای حمایتی هم درمیان آن وجود داشت، اما سپس در یک‌ساعت انتهایی بازار، دوباره عرضه‌ها در بازار شدت گرفت، تا با فضایی پر از ابهام‌ پس از پیروزی ترامپ همراه باشیم، به‌همین‌دلیل در روز شنبه شاهد یک رشد قابل‌توجه در بازار شدیم. در این هفته نیز با توجه به رشد قابل‌توجه بازار سرمایه در اولین روز معاملاتی هفته، به‌نظر می‌رسد در صورت فروکش‌کردن تنش‌های نظامی در منطقه، بازار سرمایه به‌خصوص سهم‌های کوچک، بازده مناسبی در آینده داشته‌باشند. در چهارشنبه هفته گذشته، هرچند بازار از جو مثبت روزهای اخیرش فاصله گرفته‌بود و کل بازار سبزپوش نبود، اما نمادهای تاثیرگذاری همچون خودرو، موج، وبملت و حتی نمادهای دیگری مثل خگستر و فولاد چراغ‌سبزی به کلیت بازار سرمایه روز چهارشنبه نشان‌دادند و این یعنی دور از انتظار نیست که در ادامه روزهای آتی هم، این نمادها بتوانند کلیت بازار را با خود همراه کنند.

چرا ترامپ کم‌اهمیت‌‌‌‌‌‌تر است؟

صحبت‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص عرضه‌نشدن خودرو در بورس‌کالا این مورد را نشان می‌دهد که مشکل بازار سرمایه ایران، متغیرهای خارجی مانند روی کار آمدن‌ ترامپ نیست. مشکل بازار افراد و افکاری هستند که درست در جایی‌که باید رفتار عقلایی در مقابل رفتار طرف مقابل داشته باشند، به بدترین شکل ممکن سیاست‌های غلط را پیاده و اجرا می‌کنند. صحنه سیاست کشور ما پر است از تصمیماتی نظیر ارزهای ترجیحی، تصمیمات خلق‌الساعه، نرخ‌گذاری‌‌‌‌‌‌های دستوری مانند نرخ‌گذاری‌‌‌‌‌‌های دستوری، قرعه‌‌‌‌‌‌کشی خودرو و...!

خطرناک‌‌‌‌‌‌تر از ترامپ برای بازار سرمایه

متغیرهای اقتصادی که در داخل کشور بر روی بازار سرمایه و اقتصاد کشور اثرگذارند، از متغیرهای برون‌‌‌‌‌‌مرزی مهم‌ترند. به‌عنوان مثال شکاف میان نرخ نیما و دلار بازار آزاد، قیمت‌گذاری دستوری و بالا‌بودن نرخ بهره، ترامپ‌‌‌‌‌‌های خطرناک‌‌‌‌‌‌تری برای بازار سرمایه محسوب می‌شوند. نکته حائزاهمیت این است که سرنوشت بازار و اقتصاد کشور، نه توسط ترامپ، بلکه به وسیله سیاست‌های اخذ‌شده از سوی دولت برای مواجهه با ریسک‌های بین‌المللی و رفتارهای غیرقابل‌پیش‌بینی دونالد ترامپ رقم می‌خورد. اثر سیاست‌هایی که دولت و متولیان اقتصاد و بازار سرمایه در داخل اخذ می‌کنند، افق بازار سرمایه را ترسیم خواهد کرد.