ارزش معاملات به دلیل بازگشایی دامنه‌نوسان به بیش از ۴همت افزایش یافت
رهگیری صعود بورس
علی محمدی/ دنیای اقتصاد
پول حقیقی زمانی می‌توانـــــد با اطمینان در بازی دادوستدهای بورس، نقش‌آفرینی کند که نماگر اصلی بورس در کانال ۲.۲میلیون واحد حضور یابد. علاوه‌بر این، کاهش احتمال درگیری مستقیم ایران در تنش‌های منطقه، سبب شده‌است تا بورس مجال بیشتری برای تداوم حضور در کانال ۲.۱میلیون‌واحدی داشته‌باشد. این درحالی است که تصمیم سیاستگذار برای افزایش محدوده دامنه‌نوسان، ترس اهالی بازار را ریخت. به‌نظر می‌رسد شاخص بدون محرک دلار و نرخ بهره، در دالان قیمتی ۲.۱میلیون‌واحدی حضور خواهدداشت.
رشد دلار نیما؛ بازگشایی دامنه‌نوسان
افزایش محدوده دامنه‌نوسان، از یک به ۳درصد، اهالی بازار را برای خرید سهام جسورتر کرده‌است، به‌خصوص آنکه احتمال رونق بورس تهران در روزهای پس از انتخابات آمریکا، کم نیست. در شرایطی که دامنه‌نوسانات بورس بازتر می‌شود، فعالان بازار برای خرید سهام در کف قیمتی انگیزه بالاتری خواهند داشت. دلار نیما، به ۴۷هزار و ۷۵۰تومان افزایش یافت. خبر خوبی که احتمالا تاثیر خود را بر گزارش‌های ماهانه مهرماه خواهدگذاشت. کاهش محدودیت‌های برقی صنایع، احتمالا کارنامه خوبی را برای گزارش‌های پاییز برجای خواهد گذاشت. بازار اکنون به‌دنبال برآورد گزارش‌های ۹ماهه و سالانه است تا بتواند، برای شاخص‌کل بورس هدف‌گذاری کند.
به‌نظر می‌رسد در صورتی‌که در گزارش‌های نیمه دوم سال، حاشیه سود صنایع تقویت‌شده و به سطح نرمالی به لحاظ تاریخی برسد، پاییز فصل سبزی برای بازار خواهد بود، اما در صورتی‌که انتظارات بازار از صورت‌های مالی برآورده نشود، متغیرهای اقتصادی اثرگذار در سال‌آینده سرنوشت‌‌‌‌‌ساز است. میانگین دلار نیما در سال‌جاری به ۴۵هزار‌تومان نزدیک شده‌است. با این تفاسیر شاخص‌کل بازار باید حداقل در کانال ۲میلیون و ۲۰۰هزار واحد حضور داشته‌باشد. اگر دلار ۴۵هزار‌تومانی، سود هزار و ۲۰۰همتی برای شرکت‌های تولیدی به‌ارمغان آورد، در بهترین حالت، شاخص تا ۳میلیون واحد پتانسیل خوبی برای افزایش ارتفاع خواهدداشت، اما این موضوع بدون تقویت P/E بازار امکان‌پذیر نیست.
بازگشت P/E به کف؛ بورس ارزنده؟
در پی افزایش تنش‌ها و کاهش قیمت سهام، P/E بورس به کف تاریخی خود بازگشته است. این نسبت بااهمیت مالی که اخیرا به ۶.۱واحد رسیده‌است، برای برخی از فعالان، نوید ارزندگی بورس را می‌دهد، اما باتوجه به مفروضات فعلی در اقتصاد ایران نمی‌توان عدد بالایی را برای این نسبت برآورد کرد، چراکه همچنان نرخ بهره در اقتصاد بالاست. با توجه به افزایش انتظارات تورمی ناشی از درگیری‌های خاورمیانه و انتخابات پیش‌رو در آمریکا، همچنان سرنوشت این متغیر مهم اقتصادی مشخص نیست. علاوه‌بر این، خاورمیانه دچار تغییرات سیاسی و نظامی گسترده‌ای شده و درخصوص P/E نمی‌توان با خوش‌بینی تصمیم گرفت. همچنین بدون رشد نرخ دلار نیما، محرک کافی در جهت رشد سودآوری و حاشیه سود شرکت‌ها وجود ندارد. به‌طور تاریخی P/E بازار با محرک دلاری اعداد بالایی را به خود دیده است. P/E گذشته‌‌‌‌‌نگر ۶.۱واحدی برای سرمایه‌گذاری ارزنده است که نرخ بهره آتی اقتصاد ایران را حتی در کوتاه‌مدت زیر ۲۶درصد برآورد می‌کند و کاهش فاصله دلار نیما و آزاد را مورد پیش‌بینی قرار داده‌است.
سیگنال ابهام از بازار مشتقه
پرمیوم قراردادهای اختیار معامله بازار مشتقه سهام، رشد خوبی را طی هیجانات مثبت روز گذشته به‌ثبت رساندند. نوسانپذیری ضمنی قراردادهای اختیار خرید به‌خصوص در نمادهای پرمعامله بازار نسبت به نوسانپذیری تاریخی آن به‌شدت کاهش یافته‌است. به‌عبارت بهتر، پرمیوم‌‌‌‌‌های قراردادها با فرض نوسانپذیری پایین سهام پایه در آینده موردمعامله قرار می‌گیرد. در این شرایط بازار احتمالا در فضای ابهام به‌سر می‌‌‌‌‌برد و روند رخوت‌‌‌‌‌انگیزی را در پیش خواهد‌گرفت. به‌طور تاریخی هرزمانی‌که این نوسانپذیری به سطح پایینی رسیده‌است، بازار وارد یک روند صعودی شده‌است، اما زمان آن با توجه به اخبار و متغیرهای اقتصادی مشخص نیست. همچنین ارزش معاملات اختیارمعامله‌‌‌‌‌های بازار طی روزهای اخیر به ۸۷میلیارد‌تومان نیز رسیده‌است که همچنان نشان از وضعیت رکودی بازار دارد.
