دنیای اقتصاد- بورس تهران در کلیه معاملات هفته جاری شاهد افزایش نسبی قیمت سهام و رشد شاخص کل بود. بدین ترتیب با رشد ۵/۳ درصدی بازار در طی هفته مورد گزارش، تعداد روزهای متوالی مثبت با احتساب روند هفته گذشته به ۱۰ روز رسید که در نوع خود رکوردی قابل توجه به شمار می‌رود. در این شرایط، هرچند حجم پایین داد و ستد سهام به عنوان یکی از نشانه‌های تردید در بین سرمایه‌گذاران قابل اشاره است اما اصلاح قیمت سهام طی ماه‌های اردیبهشت و خرداد و نیز قیمت بالای مواد خام (که در برخی موارد نظیر قیمت نفت و مس رکورد سالانه کل تاریخ خود را شکسته اند) به عنوان عوامل بازگشت رونق به بازار بورس مطرح هستند. یک هفته با تپیکس

بازگشت موج مثبت به بورس

شروین شهریاری

بورس تهران در کلیه معاملات هفته جاری شاهد افزایش نسبی قیمت سهام و رشد شاخص کل بود. بدین ترتیب با رشد ۵/۳ درصدی بازار طی هفته مورد گزارش، تعداد روزهای متوالی مثبت با احتساب روند هفته گذشته به ۱۰ روز رسید که در نوع خود رکوردی قابل توجه به شمار می‌رود.

در این شرایط، هرچند حجم پایین داد و ستد سهام به عنوان یکی از نشانه‌های تردید در بین سرمایه‌گذاران قابل اشاره است اما اصلاح قیمت سهام طی ماه‌های اردیبهشت و خرداد و نیز قیمت بالای مواد خام (که در برخی موارد نظیر قیمت نفت و مس رکورد سالانه کل تاریخ خود را شکسته اند) به عنوان عوامل بازگشت رونق به بازار بورس مطرح هستند. به نظر می‌رسد در صورت پایداری جو کنونی در بازارهای جهانی و به تبع آن بهبود عملکرد شرکت‌های وابسته، بازار سهام بتواند در کوتاه مدت رونقی هرچند آهسته و کم حجم را تجربه کند.

گزارش‌های سه ماهه؛ موتور محرک بازار

در بازارهای توسعه یافته غربی، زمان ارسال گزارش فصلی شرکت‌ها یکی از دوره‌های حیاتی به لحاظ اهمیت برای سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. مقارن با این مقطع زمانی، روند بازار و قیمت سهام شرکت‌ها به طور طبیعی تاثیر بسیار زیادی از محتوای گزارش‌ها می‌پذیرند. بورس تهران نیز به عنوان یک بازار نوپا و در حال توسعه در سال‌های اخیر به تدریج نشانه‌هایی از این رویکرد را در بین سرمایه‌گذاران خود به نمایش گذاشته است که نشان از حرفه‌ای‌تر شدن دیدگاه سرمایه‌گذاران دارد. ۱۰ روز گذشته را شاید بتوان اوج تبلور این روند در بازار سرمایه ایران دانست زیرا که محتوای گزارش‌های سه ماهه در برخی صنایع توانست رخوت مزمن پیشین را از بین برده و روند کلی بازار را با تغییر جهت مواجه سازد. جالب ترین گزارش‌ها باز هم مربوط به گروه وابسته به قیمت‌های جهانی و بازارهای بین‌المللی بود که عملکرد قابل قبولی را به سهامداران خود مخابره کردند. به عنوان نمونه، دو شرکت بزرگ پتروشیمی بورس و فرابورس یعنی خارک و پردیس به ترتیب تعدیل مثبت پیش‌بینی درآمد ۱۴ و ۲۹ درصدی را به بازار اعلام کردند. آثار افزایش نرخ ارز به ویژه در عملکرد «شخارک» قابل ملاحظه است که موجب جهش درآمد فروش شده است. مطالعه جزئیات گزارش‌ها نشان می‌دهد که هر دو شرکت پتروشیمی امکان یک تعدیل مثبت حداقل ۲۰ درصدی دیگر را در صورت ثبات قیمت‌های فروش تا پایان سال مالی جاری برای خود محفوظ داشته اند.

در گروه فلزات اساسی؛ گزارش تعدیل مثبت ۲۵ درصدی فولاد مبارکه قابل توجه بود که طی آن «فولاد» پیش‌بینی جدید EPS ۲۹۵ ریالی با پوشش ۳۹ درصدی در سه ماهه را منتشر کرده است. با توجه به رشد ۵ تا ۱۰ درصدی قیمت فروش محصولات شرکت در فصل بهار و نیز در نظر گرفتن سلف بودن فروش‌های شرکت (که آثار قیمتی آن در عملکرد ماه‌های بعد منعکس خواهد شد) بودجه اخیر را نیز می‌توان برآوردی محافظه‌کارانه از سودآوری «فولاد» در سال ۹۰ دانست. در همین گروه، بزرگ‌ترین تولیدکننده سرب و روی ایران یعنی کالسیمین تعدیل مثبت ۲۰ درصدی سودآوری تا سطح ۱۱۰۶ ریال به ازای هر سهم را به بازار اعلام کرد. در واکاوی دلایل این تعدیل، افزایش تولید و کنسانتره سرب و روی مشاهده می‌شود که از بهبود بهره‌برداری از معدن انگوران حکایت دارد. این در حالی است که قیمت فروش شمش این دو محصول در بودجه جدید کماکان ۲۰۰۰ دلار به ازای هر تن و نرخ تبدیل دلار ۱۰هزار ریال لحاظ شده است. با توجه به قیمت‌های فعلی سرب و روی و ارزش دلار می‌توان تعدیلات مثبت قابل توجهی برای «فاسمین» در ادامه سال‌جاری متصور بود که البته P/E کنونی شرکت (۲/۱۱ مرتبه) نشان از لحاظ کردن این مساله در قیمت‌گذاری سهم توسط سرمایه‌گذاران دارد. در گروه هلدینگ‌های چند منظوره، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر تعدیل مثبت ۴۰ درصدی را به بازار مخابره کرد که منجر به رشد ۶/۱ درصدی قیمت سهم در روز گذشته شد. مطالعه جزئیات گزارش غدیر نشان می‌دهد که افزایش سودآوری شرکت‌های زیر مجموعه سهمی در حدود ۳۸ درصد و افزایش فروش سرمایه‌گذاری‌ها ناشی از پیش‌بینی واگذاری ۵ درصد از سهام گسترش نفت و گاز پارسیان سهمی معادل ۶۲ درصد در تعدیل مزبور داشته است. با توجه به این دو مورد به نظر می‌رسد«وغدیر» بخش عمده پتانسیل رشد سودآوری خود در سال مالی جاری را در گزارش خود منعکس کرده است. گزارش‌ تولیدکنندگان سیمان نیز عمدتا پس از افزایش ۱۴ درصدی در قیمت فروش محصولات امیدوارکننده بود و تحت تاثیر رونق سهام سیمانی، شاخص این صنعت طی هفته مورد گزارش ۳/۲ درصد افزایش یافت. در همین حال، گزارش‌های گروه بانک و بیمه عموما عادی و در بر دارنده تحول غیرمنتظره‌ای برای سهام داران نبود. جمع‌بندی رویدادهای هفته جاری نشان می‌دهد که بازار سهام تحت تاثیر محتوای گزارش‌های سه ماهه با رونق مواجه شده است که این رویداد با پشتیبانی افزایش قیمت‌های جهانی، انگیزه بنیادی لازم برای سرمایه‌گذاران جهت خوشبینی نسبت به تداوم بهبود عملکرد در شرکت‌های وابسته را ایجاد کرده است.

تداوم خبرسازی فرابورس

بازار فرابورس ایران در روز گذشته شاهد ورود دو شرکت جدید و یک اوراق مشارکت بود. در عرضه اولیه افرانت، نخستین نماینده گروه فناوری‌های نوین و اینترنت در بازار مالی ایران وارد عرصه معاملات شد که با استقبال مناسب سرمایه‌گذاران مواجه شد. بدین ترتیب «افرا»ی دو میلیارد تومانی با P/E=۸ و ارزش بازار ۴/۱۶ میلیارد تومان کشف قیمت شد. بانک گردشگری دیگر بانک تازه وارد به حوزه بانکداری کشور است که سهام آن روز چهارشنبه در فرابورس قابلیت معامله یافت و همچون بانکهای تازه تاسیس دیگر (دی و آرین)، سرمایه‌گذاران حاضر به پرداخت ارزش افزوده ۳۰ درصدی نسبت به قیمت اسمی (۱۰۰۰ ریال) برای سهام آن شدند. بدین ترتیب صنعت بانکداری با دارا بودن ۵ نماینده در فرابورس، پرتحرک‌ترین صنعت این بازار به لحاظ تعداد شرکت‌ها لقب گرفته است. اوراق مشارکت پنج ساله هتل نارنجستان شمال (متعلق به شرکت بین‌الملل توسعه ساختمان) نیز در حجم ۸۰ میلیارد تومان آغاز به پذیره‌نویسی کرده که در روز نخست حدود یک چهارم حجم اوراق عرضه شده به فروش رفت. این اوراق پنج ساله و با نرخ سود ۵/۱۶ درصد سالانه (نیم درصد بالاتر از بسته مصوب بانک مرکزی برای سال جاری) منتشر شده اند. علاوه بر این، احتمال پذیره نویسی بانک تازه تاسیس خاورمیانه و پذیرش چهار شرکت جدید (بانک قوامین، بانک حکمت ایرانیان، پترو فرهنگ و سرمایه‌گذاری فرهنگیان) در بازار اول فرابورس نوید عرضه‌های اولیه و گشایش نمادهای جدید طی هفته‌های آینده را می‌دهد تا بازار فرابورس کماکان در معرض توجه سرمایه‌گذاران باقی بماند.

تداوم فشارهای تورمی بر قیمت سهام

اعلام نرخ تورم خرداد ماه از سوی رییس سازمان هدفمندی یارانه‌ها به جای بانک مرکزی از یک سو و نرخ ۳/۲۲ درصدی رشد نقطه به نقطه قیمت‌ها از سوی دیگر توجه کارشناسان اقتصادی را به سمت این متغیر مهم اقتصادی جلب کرده است. تفسیر تورم ۳/۲۲ درصدی کنونی به معنای بازدهی منفی برای کلیه بازارهایی است که سودآوری کمتر از سطح مزبور در سال دارند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت به معنای کاهش ارزش پول سرمایه‌گذار در افق یک ساله (با فرض پایداری نرخ تورم) است. در این میان، بورس تهران با میانگین نسبت قیمت بر درآمد ۵/۷ واحدی و بازده نقدی حدود ۸ درصدی (بر مبنای تقسیم سود شرکت‌ها در سال جاری) شرایط دشواری را به لحاظ اقناع سرمایه‌گذاران در شرایط تورمی کنونی تجربه می‌کند. بدین ترتیب به نظر می‌رسد در این شرایط افزایش سودآوری شرکت‌ها عمدتا صرف تعدیل نسبت P/E قیمت سهام شود و با بازگشت این نسبت به محدوده ۵ تا ۶ واحد (میانگین بلند مدت) می‌توان به منطقی تر شدن بازدهی سهام در برابر تورم و افزایش جذابیت بورس برای سرمایه‌گذاران امیدوار بود.