فارس- در پی راه‌اندازی صکوک اجاره و ظهور شرکت‌هایی به نام‌ واسط مالی (SPV)، شرکتی به نام «دارایی مرکزی بازار سرمایه» به صورت سهامی خاص و با سرمایه اسمی ۱۰۰ میلیون تومان در ۲۳ بهمن ۸۹ تاسیس و به ثبت رسید تا در زمینه «اداره و راهبردی نهادهای واسط موضوع بند «د» ماده یک قانون توسعه ابزارها و نهادهای سال جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ براساس دستورالعمل‌ و فعالیت‌های نهادهای واسط مصوب شورای عالی بورس» فعالیت کند. بنابراین قرار است همزمان با راه‌اندازی دیگر انواع صکوک و توسعه آن و شکل‌گیری نهادهای واسط، شرکت «دارایی مرکزی بازار سرمایه»‌ مانند شرکت سپرده‌گذاری مرکزی نقش اصلی در نگهداری اسناد و مدارک مربوط به صکوک از جمله اسناد املاک و تجهیزات فعالیت کند، اما در این میان ابهاماتی وجود دارد که رییس سازمان بورس و مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به برخی از این ابهامات پاسخ دادند.

سهامداران اصلی این شرکت در حال حاضر چه کسانی هستند؟

صالح‌آبادی: شرکت سپرده‌گذاری مرکزی هم‌اکنون با ۹۶درصد و تعاونی کارکنان سازمان بورس و شرکت فرابورس هر کدام با ۲ درصد به عنوان مالکان اصلی این شرکت محسوب می‌شوند.

چرا سپرده‌گذاری مرکزی باید مالک ۹۶ درصدی باشد و بورس‌ها و دیگر نهادهای مالی نباید سهمی از آن داشته باشند؟

حاجی نوروزی: طبق توافقات به عمل آمده مقرر شده ۴۷ درصد سهام به بورس‌ها واگذار شود و سپرده‌گذاری مرکزی فقط صاحب ۴۹ درصد آن باشد.

چرا چنین شرکتی با کمترین اطلاع‌رسانی و بدون مشارکت نهادهای مالی دیگر تاسیس شده است؟

حاجی‌ نوروزی: این شرکت از روزی که تاسیس شده با مالکیت سپرده‌گذاری بوده و من در این رابطه تصمیمی نگرفته‌ام.به من گفتند، من هم انجام دادم. همچنین بعد از راه‌اندازی دومین صکوک در سال جاری بود که بورس‌ها تقاضای حضور در این شرکت کردند که قرار است به قیمت اسمی و بدون سود به آنها واگذار شود.

با وجود تاکید «سازمان» مبنی بر حداقل سرمایه ۳۰۰ میلیون تومانی شرکت‌ها در بورس، چرا سرمایه‌ این شرکت ۱۰۰ میلیون تومان است؟

صالح‌آبادی: این موضوع ناشی از وجود چنین شرکت‌هایی در دیگر کشورها با چنین ساختاری و سرمایه‌ای بوده و تناسب بین سرمایه و نگهداری میلیاردها تومان اسناد مهم نیست زیرا این گونه شرکت‌ها به عنوان نهاد واسط هستند.

چرا این شرکت با ماهیت سهامی خاص تاسیس شده است؟

حاجی نوروزی: من ساختار این شرکت را تعیین نمی‌کنم، قانون تعیین می‌کند. از طرف دیگر این شرکت به منظور حمایت از دارندگان صکوک تاسیس شده و سهام آن دست مردم نیست. همچنین صکوک، قانون دارد. با این وجود چیزی از بین نمی‌رود.

مدیریت این شرکت با معاون شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و در محل استقرار این شرکت است، آیا این مساله موجب ایجاد تضاد نخواهد شد؟

حاجی‌ نوروزی: اصولا شرکت‌های واسط مالی در همه جای دنیا شرکت‌هایی کاغذی هستند و کارمند و دفتر ندارند. یک نفر می‌تواند همزمان مدیرعامل چند شرکت واسط باشد تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود. همچنین شرکت مدیریت دارایی بازار سرمایه با نظر شورای عالی بورس تاسیس شده، از طرف دیگر این شرکت سال گذشته زیان دفتری داده است. براساس این گزارش،‌ شاید شرکت مدیریت دارایی بازار سرمایه هم‌اکنون اهمیتی نداشته باشد و بسیاری به آن بی‌توجه باشند اما با توجه به انتشار میلیاردها تومان صکوک در آینده، این شرکت از جایگاه و اهمیت بسزایی برخوردار خواهد شد. بنابراین شاید بزرگ‌ترین اشکال آن سهامی خاص بودن، سرمایه اندک و نداشتن نقشه راه مناسب باشد، زیرا با سهامی عام شدن چنین نهادی، نخست وضعیت نظارت بر آن مناسب خواهد بود و دیگر اینکه از طریق ارائه گزارش‌ها همگان از چند و چون آن مطلع شده و با خیالی آسوده در انواع صکوک سرمایه‌گذاری خواهند کرد.