پیش‌شرط‌های حضور باشگاه‌های سرخابی در بورس

مهدی حاجی وند*

پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تابع شرایط خاص است. باشگاه‌ها باید به شرکت‌های سهامی‌عام تبدیل و دو سال عملکرد مثبت داشته باشند. بر اساس قوانین موجود برای اینکه سهامی ‌قابلیت عرضه در بورس را داشته باشد، باید سودآور باشد؛ اما تیم‌های آبی و قرمز در حال حاضر زیان‌ده هستند و بدهی‌های قابل توجهی دارند؛ از این رو برای این که بخش خصوصی بتواند این تیم‌ها را به سودآوری برساند باید سهام مدیریتی این تیم‌ها واگذار شود. شفافیت مالی و چشم‌انداز روشن از دیگر شرایط ورود باشگاه‌های ورزشی به بورس است. تهیه صورت‌های مالی شفاف سالانه توسط حسابدار رسمی‌ برای هر دو تیم فرآیندی غیرمعمول، پیچیده و تا اندازه‌ای غیرممکن به نظر می‌رسد.

واگذاری سهام باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس از طریق بورس و مزایده از جمله راهکارهایی است که برای خصوصی‌سازی این دو تیم وجود دارد. براساس قانون، شرکت‌هایی که پتانسیل ورود به بورس را دارند از طریق بورس باید کشف قیمت شوند و شرکت‌هایی که نمی‌توانند بستر ورود بورس را در کوتاه مدت فراهم کنند از طریق مزایده واگذار می‌شوند که باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس در حال حاضر مشکل تدوین اساسنامه و هماهنگی با اساسنامه مورد نظر بورس برای واگذاری را دارند.از نگاهی دیگر، معاملات در بورس اوراق بهادار بر اساس منافع اقتصادی و از طریق سازوکار عرضه و تقاضا انجام می‌شود و درآمدزایی باشگاه‌ها و اطمینان نسبی از اقتصادی بودن فعالیت‌های آنها در آینده، شرط لازم برای پذیرش سهام تیم‌های ورزشی قرمز و آبی در بورس است. در حال حاضر باشگاه‌های ورزشی کشور نمی‌توانند از طریق حق پخش تلویزیونی درآمدی کسب کنند و هزینه تبلیغاتی شرکت‌ها بر روی پیراهن بازیکنان هم درآمد قابل توجهی عاید تیم‌های ورزشی نمی‌کند.با این اوصاف، به نظر می‌رسد در شرایط کنونی که باشگاه‌های دولتی برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند، تیم‌های ورزشی می‌توانند با انتشار اوراق بدون سود برای هواداران، درآمدهایی را برای خود دست و پا کنند. این اوراق به قصد حمایت از باشگاه‌ها منتشر خواهد شد تا هواداران با خرید آن، بخشی از منابع مالی باشگاه‌های خود را تامین کنند. همچنین این اوراق می‌تواند با سررسید ۵ تا۱۰ ساله منتشر شود و در این مدت سود این اوراق در اختیار باشگاه‌ها قرار گیرد تا کمک شایانی برای تامین منابع مالی آنها انجام شود و اصل مبلغ اوراق نیز در تاریخ سررسید به دارندگان اوراق باز پرداخت شود. در طول این مدت هواداران باشگاه‌ها سودی دریافت نخواهند کرد اما باشگاه‌های مورد نظر از سود وجه تامین شده از محل انتشار اوراق‌، نیازهای خود را تامین می‌کنند، البته اجرای این راهکار نیز نیازمند برنامه‌ریزی مدون، شناخت کافی از شرایط باشگاه‌ها، هواداران و عوامل موثر در این زمینه است که با اجرای آن می‌توان هواداران را در تامین منابع مالی باشگاه‌ها سهیم کرد.