به‌طوری‌که شرکت‌های نوپا و نوآور نیز با مشارکت خود می‌توانند از طریق بازار سرمایه و با استفاده از ابزارهای نوین تامین مالی به سرمایه دسترسی پیدا کنند و این خود می‌تواند موجب رونق و توسعه بازار سرمایه شود. به این منظور این مقاله با توجه به شعار سال (جهش تولید با مشارکت مردم) به‌طور اجمالی به بررسی حمایت از توسعه و نوآوری بازار سرمایه با استفاده از ابزارهای مالی نوین برای جهش تولید با مشارکت مردم، می‌پردازد.

 نقش نوآوری و توسعه بازار سرمایه در جهش تولید

رشد تولید نوآورانه در شرکت‌ها سبب افزایش تولید می‌شود و نوآوری در تولید به ما کمک می‌کند تا با قابلیت اطمینان بیشتری به سوی آینده حرکت کنیم و با نوآوری و توسعه محصولات جدید در شرکت‌ها، نقطه قوتی در توسعه سهم بازار و افزایش فروش ایجاد می‌شود، بنابراین نوآوری یکی از مهم‌ترین پیش‌‌‌نیازهای دوام و توسعه شرکت‌های تولیدی و بنگاه‌های اقتصادی به‌‌‌شمار می‌‌‌رود که رقابت‌‌‌پذیری را در بازار جهانی تضمین می‌‌‌کند. از این رو نوآوری و توسعه نقش مهمی را در افزایش و جهش تولید محصولات شرکت‌ها و ارتقای کیفی تولید ملی کشور ایفا می‌کنند. بر این اساس بررسی نوآوری و توسعه برای حمایت از بازار سرمایه بسیار ضروری و با اهمیت بوده چراکه اگر توسعه و نوآوری در بازار سرمایه صورت نگیرد و محصولات یا خدمات جدیدی در قبال رقبا ارائه نشود، قطعا بازار سرمایه با مشکلاتی از قبیل عدم کارآیی و در نهایت موجب عقب ماندن نسبت به رقبا یا بازارهای هدف و... می‌شود.

بنابراین در دنیای امروز، نوآوری یکی از کلیدی‌‌‌ترین عوامل برای دستیابی به جهش تولید است. برای رقابت در بازارهای جهانی و افزایش سهم تولید داخلی، لازم است که به‌طور مداوم محصولات و فرآیندهای جدیدی را توسعه دهیم که برای تحقق آن استفاده از ابزارهای تامین مالی مناسب (صکوک)، ترویج فرهنگ نوآوری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ضروری است. بر این اساس با توسعه نوآوری، می‌توان به افزایش تولید، کاهش هزینه‌ها، افزایش سهم بازار و ایجاد اشتغال دست یافت. از آنجا‌ که نیازها و خواسته‌های مشتریان، منبعی برای نوآوری در کسب‌وکارها است و کسب‌وکارهایی که به نیازها و خواسته‌های مشتریان خود توجه می‌‌‌کنند، می‌توانند محصولات یا خدماتی نوآورانه ارائه دهند که در بازار متمایز باشند و سهم بازار خود را افزایش دهند. به این‌ترتیب تقاضای بازار برای محصولات، موتور محرکه اصلی جهش تولید است و زمانی که تقاضا افزایش می‌‌‌یابد، کسب‌وکارها برای پاسخ‌گویی به این تقاضا، ملزم به افزایش تولید خود هستند.

نوآوری و توسعه شرکت‌ها در بازار سرمایه با تامین مالی اسلامی

بازار سرمایه به‌عنوان یکی از بخش‌های اساسی اقتصاد، نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت اقتصاد دارد و نقش آنها در جذب منابع مالی، تامین مالی شرکت‌ها، ایجاد اشتغال، جهش تولید، تحقق توسعه و نوآوری بسیار حیاتی است. به این‌ترتیب بازار سرمایه ایران هم می‌تواند در وضعیت فعلی که کشور با تحریم‌ها و فشارهای بسیاری مواجه است، با جذب نقدینگی سرگردانی که به رشد اقتصادی منجر شده و از تلاطـم بازارهـای مـوازی مانند ارز و طلا جلوگیری کند. به همین خاطر، امروزه بحث توسعه و نوآوری در بازار سرمایه با استفاده از ابزارهای مالی نوین‌(صکوک) در وضعیت فعلی از اهمیـت زیـادی برخوردار است. در این راستا با تامین مالی مناسب از طریق صکوک در بازار سرمایه و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، می‌توان مشکلات نقدینگی بسیاری از شرکت‌ها و کسب‌وکارها را حل کرد و بـا خلاقیت و نوآوری و توسعه بازار سرمایه در مقابل تکانه‌های خارجی، رشد اقتصادی کشور را افزایش داد.

بنابراین بازار سرمایه به‌عنوان بخش‌های اساسی اقتصاد، نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت اقتصاد دارند. بنابراین صکوک به‌عنوان ابزار مالی اسلامی، نقش مهمی در تامین مالی شرکت‌ها ایفا می‌‌‌کند و در حمایت از توسعه و نوآوری بازار سرمایه بسیار موثر است. بنابراین استفاده از ابزارهای مالی اسلامی منطبق با اصول اسلامی و تامین مالی در بازار سرمایه، می‌تواند به تسهیل فعالیت‌‌‌های اقتصادی، تشویق به ایجاد اشتغال و جذب سرمایه و به تحقق رشد و پیشرفت اقتصادی بینجامد. به عبارت دیگر، نوآوری و توسعه بازار سرمایه نیازمند ابزارهای تامین مالی مناسبی هستند که ابزارهای مالی اسلامی می‌توانند این نیاز را پاسخ دهند.

استفاده از ابزارهای تامین مالی اسلامی در توسعه بازار سرمایه

با توسعه و تخصصی شدن بازارهای سرمایه و ابزارهای مالی نوین، نیاز به انجام معاملات، مدیریت ریسک و تامین مالی بخش واقعی اقتصاد افزایش می‌‌‌یابد که جهت برطرف کردن این نیازها، باید ابزارهای معاملاتی جدیدی طراحی شده و به شکل استاندارد یا برای رفع نیازهای خاص، در اختیار فعالان بازار سرمایه قرار گیرند که به برخی از ابزارهای نوین مالی در بورس تهران شامل قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای آتی، اوراق تبعی، اوراق بدهی و صندوق‌های سرمایه‌‌‌گذاری قابل معامله می‌توان اشاره کرد. در ابزارهای بدهی نیز می‌توان به اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه، منفعت، خرید دین، صکوک رهنی و گواهی اعتبار مولد‌(گام) اشاره کرد که هرکدام طبق سازوکاری مشخص، امکان تامین وجوه برای ناشر یا بانی آن را از طریق بازار سرمایه فراهم می‌‌‌آورند.

به‌طور مشابه در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس نیز انواع اوراق مالی اسلامی از قبیل صکوک اجاره، صکوک مرابحه، صکوک مرابحه عام، اوراق رهنی و انواع صندوق‌های قابل معامله از جمله صندوق‌های قابل معامله اوراق بهادار، صندوق‌های خصوصی، صندوق‌های جسورانه، صندوق زمین و ساختمان و قراردادهای اختیار معامله در کنار «حق تقدم تسهیلات مسکن» و... است که این ابزارهای نوین با نوآوری و در راستای توسعه و حمایت از بازار سرمایه طراحی شده‌اند. به این‌ترتیب با فعال شدن ابزارهای مالی نوین، توسعه بازارها و ابزارها افزایش می‌‌‌یابد که در نهایت منجر به تحقق اقتصاد پلتفرمی در بازار سرمایه می‌شود .

نتیجه‌گیری

نوآوری و توسعه بازار سرمایه از اساسی‌‌‌ترین مولفه‌ها در تحقق اهداف بازار سرمایه به شمار می‌روند و بازار سرمایه، به عنوان یکی از زیرساخت‌‌‌های اصلی اقتصادی، نقش بسزایی در توسعه و رشد اقتصادی دارد. از اهمیت این بازار می‌توان به تامین منابع مالی برای شرکت‌ها و کسب‌‌‌وکارها، تسهیل در تخصیص منابع مالی، افزایش مشارکت عمومی در اقتصاد و ایجاد بستر مناسب برای افزایش تولید ملی اشاره کرد. نوآوری در ابزارهای تامین مالی، به ویژه صکوک، در توسعه بازار سرمایه نقش بسزایی دارد. صکوک به عنوان ابزار مالی متناسب با اصول اسلامی، به شرکت‌ها و کسب‌‌‌وکارها کمک می‌‌‌کند تا به منابع مالی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. این ابزارها با تسهیل دسترسی به سرمایه، می‌توانند فعالیت‌‌‌های تولیدی را تسریع کرده و رشد اقتصادی را تحریک کنند.

همچنین توسعه ابزارهای مالی اسلامی نیازهای جدیدی را ایجاد می‌‌‌کند، از جمله انجام مبادلات، مدیریت ریسک‌‌‌ها و تامین مالی بخش واقعی اقتصاد. این ابزارها، همراه با ابزارهای مالی نوین دیگر، می‌توانند بازار سرمایه را توسعه داده و به رشد اقتصادی کشور کمک کنند. از طرفی، توسعه بازار سرمایه و استفاده از ابزارهای تامین مالی اسلامی، می‌تواند به تنوع و توسعه اقتصادی کشور کمک کند. همچنین این ابزارها با ایجاد فرصت‌‌‌های سرمایه‌‌‌گذاری جدید و متنوع، می‌توانند در افزایش تولید، ایجاد اشتغال، تحقق توسعه و در نهایت در رشد پایدار اقتصادی کشور بسیار موثر باشند.