راهبردهای بازارهای اختیار معاملات، آماده هر سناریویی هستند
خبر مثبت در انتظار بازار مشتقه؟
صبا طاهریان/ دنیای اقتصاد
این درحالی است که خبر جدیدی نیز در این بازار منتشر شده است که میتواند به رونق بازار مشتقه منجر شود. شنیده‌‌‌ها حاکی از آن است که از این پس، سرمایه‌گذاران میتوانند به جای استفاده از وجه نقد برای وجه تضمین خرید و فروش‌های خود از صندوق درآمد ثابت استفاده کنند. عماد کاظم‌زاده، فعال بازار مشتقه، ضمن خرسندی از این خبر، در خصوص نحوه چینش سبد سهامداران در شرایط مختلف بازار با «دنیای‌اقتصاد» به گفت‌‌‌وگو پرداخته است.
خبرهای خوش در انتظار مشتقات
بازار مشتقه با وجود رونق فراوان همچنان به حمایت نهادهای ناظر نیاز دارد. خبری در بازار مبنی بر استفاده از صندوق‌های درآمدثابت برای وجه تضمین میتواند به بهبود معاملات کمک کند. کاظم‌زاده در این خصوص به «دنیای‌اقتصاد» گفت: اخیرا در بازار مشتقه خبری دست به دست می‌شود که سرمایه‌گذاران آپشن میتوانند به جای بلوکه‌کردن سهم یا وجه نقد از صندوق‌های درآمد ثابت استفاده کنند. هر‌چند این خبر از منبع موثقی اعلام نشده است. اما امیدوارم این اتفاق هرچه سریع‌‌‌تر رقم بخورد؛ زیرا برای خود سازمان نیز مزیت‌‌‌هایی دارد. برای اجرایی کردن کار هم مزیت‌‌‌هایی وجود دارد. برخی از استراتژی‌‌‌ها در بازار وجود دارد که به وجه تضمین نیاز دارد. در این استراتژی‌‌‌ها کسی که استراتژی را پیاده می‌کند مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین قرار می‌دهد که سودی برای آن وجود ندارد و برای کسی که وجه تضمین گذاشته است، بازدهی نخواهد داشت. این امر باعث می‌شود که بازدهی کل استراتژی کمتر از حد انتظارات شود. زمانی که این اتفاق بیفتد، میتوان از بازدهی درآمد ثابت‌‌‌ها نیز بهره‌‌‌مند شد. این درحالی است که افراد میتوانند بازدهی استراتژی خود را نیز در بازدهی کل لحاظ کنند که باعث افزایش درآمد می‌شود.
علاوه بر این صندوق‌های درآمد ثابت نیز رونقی مضاعف خواهند داشت.
استراتژیهای آپشن برای همه شرایط
بازار سرمایه در شرایطی قرار دارد که هرگونه تحولی در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی میتواند بازار را با نوسانات مثبت یا منفی همراه کند. به نظر می‌رسد بازار آپشن این قابلیت را دارد که در شرایط مختلف بازار بهترین راهبرد را در اختیار معامله‌‌‌گران قرار دهد. کاظم‌زاده در این مورد گفت: اگر بخواهیم در خصوص وضعیت بازار صحبت کنیم بازار در ناحیه‌ای قرار دارد که خیلی بی‌رمق است و در رکود قرار دارد و تقریبا بین اخبار مثبت و منفی جنگی وجود دارد. از اخبار مثبتی که در بازار وجود دارد، میتوان به وضعیت بنیادی بازار و گزارش‌‌‌های ۹ماهه اشاره کرد که اتفاقا سود‌‌‌های خوبی از شرکت‌ها به جا مانده است. همچنین، میانگین نسبت قیمت به سود بازار حاکی از آن است که بازار سهام ارزنده است. از نظر تکنیکالی نیز شاخص کل در کف حمایتی خوبی قرار دارد. از سوی دیگر اخبار بد هم وجود دارد. سیاست قیمت‌گذاری دستوری و نرخ‌های دستوری، از جمله ریسک‌‌‌های بازار است. تقریبا تقابل این دو، عامل این شرایط است. در این وضعیت یک استراتژی خوب میتواند استراتژی استرادل باشد. پیاده‌سازی این استراتژی این‌گونه است که اختیار خرید و فروش با قیمت اعمال یکسان برای دارایی یکسان خریداری می‌شود. زمانی که دو پوزیشن خرید اتخاذ می‌شود. اول آنکه محدودیتی در خصوص این راهبرد معاملاتی وجود ندارد. در همه کارگزاریها میتوان این استراتژی را پیاده کرد.
این استراتژی زمانی استفاده می‌شود که بازار پرنوسان باشد و اگر بازار نوسان مثبت یا منفی را تجربه کرد، بازدهی خوبی نصیب معامله‌‌‌گر شود. برای اجرای این استراتژی بهتر است که سررسیدها بلندمدت‌‌‌تر باشد؛ چرا که تا آن زمان در بازه چهار یا پنج‌ماهه میتوان فهمید که قدرت اخبار منفی یا مثبت بیشتر است. این استراتژی خوب است؛ اما در این حالت، احتمال لیکویید شدن بسیار بالاست. دو موقعیت خرید دارید و اگر بازار رنج بماند، باعث می‌شود که پول شما صفر شود و لیکویید شوید.
در کل در آن قیمتی که معامله انجام دادید، باعث می‌شود پول شما از بین برود. یکی دیگر از استراتژیهای محبوب این بازار، کاوردکال است. این استراتژی به این صورت است که دارایی پایه را می‌خرید و اختیار خرید را میفروشید و در این حالت در بازار رنج از بازار جلوتر هستید. اگر دارایی پایه را ۱۰۰ می‌خرید و اختیار را میفروشید و ۲۰تومن پرمیوم دریافت می‌‌‌کنید، بهای تمام‌شده حدود ۸۰تومان می‌شود. اگر بازار ۱۰تومان بریزد دیگر ۱۰تومان ضرر نمی‌‌‌کنید و ضرر شما کمتر می‌شود و استراتژی کم‌ریسک و خوبی برای معامله‌‌‌گران است.
عمق این استراتژی با توجه به شرایط بازار بالاست. با ارقام بزرگ‌تر می‌شود این کار را انجام داد. اگر فرد ریسک‌گریزی مخاطب این گزارش است، استراتژی مذکور برای او مناسب خواهد بود. درصد زیادی از پرتفوی میتواند درگیری این استراتژی شود. اگر بازار رشد کند سود شما محدود است که این مهم، یکی از معایب استراتژی است. اگر بازار خیلی بریزد، به علت دریافت پرمیوم، زیان کمتری را متحمل می‌شوید. پس برای افراد ریسک‌‌‌گریز این استراتژی مناسب است. توصیه می‌شود افراد ریسکپذیر هم از این استراتژی استفاده کنند. معامله‌‌‌گران ریسکپذیر میتوانند بیشتر پرتفوی را به کاوردکال و مابقی آن را با استراتژی دیگر مثل اسپرد امتحان کنند. اسپرد با نرخ‌های خوب وجود دارد. معامله‌‌‌گران پرریسک مهم میتوانند با درصد کمتر استراتژی اسپرد را پیاده کنند تا زمانی که بازار رشد کرد از بازار جا نمانند و بازدهی خوبی کسب کنند. ابزار مشتقه نسبت به سال‌های گذشته رشد خوبی داشته است و اصلا قابل مقایسه نیست؛ بازاری که روزی یک‌میلیارد تومان معامله می‌‌‌شد الان ۸۰ تا ۹۰میلیارد تومان معامله می‌شود. ارزش معاملات در روزهای خوب تا ۳۰۰میلیارد تومان هم می‌رسد. در دستورالعمل‌هایی مثل استراتژیهای اسپرد نزولی، نیازی به وجه تضمین نیست و به دلیل مشکلات پنل‌‌‌های معاملاتی این استراتژی در کارگزاریها انجام نمی‌شود، اگر هم انجام شود وجه تضمین دریافت می‌کنند. این یکی از مشکلات بزرگ این بازار است. اگر این مهم حل شود، رونق خوبی به بازار می‌بخشد. یکسری محدودیت‌ها باعث شده است که پنل‌‌‌هایمان کارآیی لازم را نداشته باشند و نتوانیم طبق قوانین دستورالعمل معاملات خود را پیاده کنیم که امیدوارم این مشکل رفع شود. اگر بخواهم راجع به کلیت بازار صحبت کنم، بازار آپشن بازار بزرگی است و دست معامله‌‌‌گران در آن باز است.
اگر بازار را ریزشی ببینیم می‌توانیم موقعیتی را اتخاذ کنیم که به سود منجر شود. در حالت صعودی هم همین‌طور است؛ میتوان سود اهرمی کسب کرد. در بازارهای دیگر هم میتوان استراتژی پیاده کرد؛ فقط نیازمند این است که در این بازار فرهنگ‌سازی درستی شود، آموزش بیشتر باشد و یکسری از سرمایه‌گذاران باتجربه وارد شوند؛ چرا که با ریسک بالا همان ابتدا سرمایه‌گذار کم‌‌‌تجربه لیکویید می‌شود و خاطرات بدی برجای می‌‌‌گذارد.
اگر آموزش صحیح انجام شود، ابزار مشتقه ابزار مهمی است و اینکه گفته می‌شود بازار پرریسک است، اصلا درست نیست. هدف این بازار پوشش ریسک است. برای اینکه ریسک پوشش داده شود، در استراتژی مرید پوت سهمی را می‌خرید و اختیار فروش همان سهم را با قیمت اعمال نزدیک به قیمت خرید سهم خریداری می‌‌‌کنید. این استراتژی شبیه بیمه است.
اگر زیانی را متحمل شدید آن بیمه یا قرارداد زیان شما را پوشش می‌دهد. استراتژیهای دیگری را هم در بازار میتوان پیاده کرد. اگر بخواهید از نوسانات نماد خودرو بازدهی کسب کنید، به جای خرید سهم با مبلغ بالا، می‌‌‌توانید با ۱۰ یا ۲۰درصد مبلغ سرمایه‌گذاری یک اختیار خرید همان دارایی پایه را بخرید و اگر سهم رشد کند، خود این قرارداد هم، چون اهرم دارد به همان نسبت رشد می‌کند. در این شرایط پول کمتری درگیر می‌‌‌کنید و به جای پرداخت کامل سهم، الباقی آن را در صندوق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌‌‌کنید.
