چرا قفل بورس ‌باز نمی‌شود؟ دنیای‌اقتصاد، علی‌محمدی

این‌طور که به نظر می‌رسد عوامل متعددی سبب سرکشی بازار شده است. در ماه‌‌‌های قبل به‌واسطه محرک‌‌‌هایی همچون رشد نرخ دلار، شرکت‌ها در عملکرد نیم‌‌‌سال ابتدایی طی این دوران کارآیی خود را از دست دادند و به دنبال افت شدید قیمت سهام و برخی دستورالعمل‌‌‌های مبهم در بازار سهام، هفته‌‌‌های رکودی را ‌‌‌گذراندند. اما به تعادل نرسیدن بازار و بی‌‌‌رغبتی سرمایه‌گذاران به خرید سهام موضوعی است که سرمایه‌گذاران را با پرسش‌‌‌های بی‌شماری در خصوص آینده بازار مواجه کرده است. علاوه بر این مباحث، برخی رخدادهای منفی منطقه‌‌‌ای نیز بر حواشی بازار افزوده است. در روزهای اخیر دو بازار ارز و طلا در مسیر افزایشی قرار گرفتند. با این حال با توجه به اینکه تداوم رشد بازارهای مالی موازی و پیشروی قیمت دلار نوسانات افزایشی محدودی را می‌گذرانند نمی‌‌‌توانند قفل شاخص بورس را در این مقطع باز کنند. البته بورس در مورد نقش رشد بازارهای موازی در صعود تجربه‌‌‌های مختلفی کسب کرده است. به‌عنوان مثال، در سال گذشته که رشد بازارهای سکه، طلا، ارز، مسکن و خودرو اتفاق می‌افتاد، بورس تهران منفعلانه‌ترین واکنش را به این وقایع نشان می‌داد. به همین دلیل می‌توان گفت بازار سهام یکی از بازارهای مالی غیر قابل پیش‌بینی‌ است که ردپای این مساله را می‌توان به پیشروی بی‌‌‌اعتمادی در این بازار مرتبط دانست که به اتفاقات عجیب و غریب سال ۹۹ بازمی‌گردد. در مورد این بی‌‌‌اعتمادی حرف و حدیث زیاد است، اما نکته‌‌‌ای که باید به آن اشاره کنیم این است که بی‌‌‌اعتمادی سه‌سال قبل در جریان صعود حباب‌‌‌وار قیمت‌ها به وجود آمد.

از آنجا که در نیمه‌‌‌دوم سال‌‌‌۹۸ بورس شتاب بیشتری به خود گرفت، اکثر سهام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در اغلب گروه‌‌‌های معاملاتی وارد محدوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حبابی شدند و همه کارشناسان بورسی بر این اصل تاکید می‌‌‌کردند که سرانجام روزی بازار سهام گرفتار صفوف طولانی سهامداران برای خروج از بازار و فشار فروش حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها خواهد شد، اما بنابر دلایلی که در این مقال نمی‌گنجد سهامداران خرد زیر بار این استدلال نرفتند و به ورود بی‌‌‌محابا برای خرید سهام ادامه دادند و تراژدی معروف را رقم زدند. این بی‌‌‌اعتمادی تا ۱۴۰۲ نیز بازار را بی‌نصیب نگذاشته، این در حالی است که کارشناسان در این برهه زمانی دائم تاکید می‌کنند که سهامداران نباید از رشد بورس بترسند، اما بی‌‌‌اعتمادی حاکم بر تالارشیشه‌‌‌ای عمیق‌تر از چیزی است که بتوان فکرش را کرد؛ چرا که دخالت و سیاستگذاری‌‌‌های دستوری نیز به این موضوع گره خورده است.

به همین دلیل باید گفت بورس ۱۴۰۲ همچنان تاوان بازدهی خارق‌‌‌العاده ۳۰۵‌‌‌درصدی شاخص کل در سال‌‌‌۹۹ را پس می‌دهد و نماگر اصلی بازار در رویارویی با رشد و کانال‌های مهم شکننده ظاهر می‌شود.