طی آذر و اسفند امسال سود سهامداران عدالت پرداخت می‌شود
تعیین‌تکلیف سهام عدالت استانی پس از ۶۰۰ روز
در این نشست، عشقی هدف اصلی سازمان بورس را اراده مالکیتی و رای سهامداران عنوان کرد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص برگزاری مجامع توضیح داد: حداکثر تا خردادماه سال آینده تاریخ برگزاری تمام مجامع تعیین خواهد شد و تا پایان شهریور ۱۴۰۳ نیز تمامی مجامع برگزار می‌‌‌شوند که همزمان با برگزاری به‌طور تدریجی نمادهای معاملاتی استانی بازگشایی می‌‌‌شوند. عشقی در مورد سود سهام عدالت عنوان کرد: به دلیل برگزار نشدن همزمان شرکت‌های پرتفوی سهام عدالت، امسال نیز در دو مرحله سود سهام عدالت برای مشمولان واریز خواهد شد که یک مرحله واریز در آذرماه است و بخش دوم اواخر امسال پرداخت می‌شود. عشقی در مورد سهام عدالت متوفیان هم اعلام کرد: مجموع سهام عدالت متوفیان و سود آن شامل ۱۰هزار میلیارد تومان می‌شود و اشخاصی که نسبت به دریافت سود متوفیان اقدام کردند سود سهام عدالت متوفی را تا پایان آذر دریافت خواهند کرد.
رصد آنچه بر سهام عدالت گذشت
با توجه به اهمیت موضوع سهام عدالت و جمعیت انبوه بیش از ۵۵میلیون نفری آن، همواره موضوع تخصیص سود و سهام استانی عدالت طی سنوات اخیر مطرح بوده است. از سال ۹۰ که سهام عدالت به عموم ایرانیان اختصاص یافت، جمعیت سهامداران به‌یکباره افزایش چشمگیری یافت و به بیش از ۵۰میلیون نفر رشد یافت. به جهت تخصیص سهام عدالت، سهامداران به دو دسته تقسیم شدند. بخشی از آنها روش مستقیم را انتخاب کردند که سهام شرکت‌های بورسی به آنها اختصاص یافت و می‌‌‌توانستند به‌طور مستقیم بر آن مدیریت کنند. دسته دیگر کسانی بودند که روش غیرمستقیم را انتخاب کردند. در هر استان یک شرکت سرمایه‌گذاری به عنوان نماینده‌‌‌ای از سهامداران عدالتی که روش غیرمستقیم را اخذ کردهاند در نظر گرفته شد و نماد آنها در بازار سهام پذیرفته شد و مورد معامله قرار گرفت. از اواخر سال ۱۴۰۰ نمادهای معاملاتی سرمایه‌گذاری استانی در بازار سهام به‌یکباره به دلیل برگزاری مجامع بسته شدند و از آن زمان به مدت ۶۰۰روز این نمادها بسته ماندند. طی این مدت مسوولان با برگزاری جلسات مختلف اذعان کردند که آیین‌نامه نمادهای استانی باید دستخوش تغییر شود و در هر جلسه تاریخی را به عنوان بازگشایی این نمادها اعلام کردند، اما بازهم وضعیت این نمادها همچون گذشته بسته ماند. تداوم بسته ماندن نمادهای سرمایه‌گذار ی استانی در هیچ کجای دنیا به این شکل رخ نداده بود و یکی از معدود اتفاقات عجیب طی سال‌های گذشته بوده که هیچ ارگان و نهاد رسمی مسوولیت آن را برعهده نگرفته است. برخی، عواقب این موضوع را از چشم شورای عالی بورس می‌‌‌بینند و برخی دیگر سازمان بورس را مقصر اصلی می‌‌‌دانند. با همه این تفاسیر نشست خبری با عنوان «آخرین جزئیات مصوبه نحوه برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت» روز سه‌‌‌شنبه با حضور مسوولان ذی‌‌‌ربط در سازمان بورس و اوراق بهادار به جهت شفاف‌‌‌سازی آخرین اقدامات سازمان در خصوص این موضوع برگزار شد.
اراده مالکیتی و رأی سهامداران؛ هدف سازمان بورس
رئیس سازمان بورس در ابتدا عنوان کرد: هدف سازمان بورس و اوراق بهادار این است که اراده مالکیتی و رأی سهامداران را منتقل کنیم؛ موضوعی که در سال‌های گذشته با ایرادهای اساسی همراه بود. تصمیم برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی از سال ۱۳۹۹ گرفته شد، اما به دلیل برخی ایرادها از جمله دولتی بودن اشخاص هیات‌مدیره این امر اجرا نشد و همین امر باعث متوقف شدن مجامع شد. انتخاب مدیران با این هدف که سهامداران حق مالکیت داشته باشند، از سال گذشته به صورت جدی مورد بحث و بررسی قرار گرفت. اما به دلیل تعدد نظرها در تیرماه به جمع‌‌‌بندی نهایی رسیدیم؛ اما از آنجا که بازهم این موضوع نیاز به اصلاح داشت، این بحث در جلسه آخر شورای عالی بورس مصوب شد. عشقی در ادامه افزود: حضور حداکثری سهامداران عدالت در برگزاری مجامع استانی از مهم‌ترین مولفه‌‌‌های موفقیت در این مجامع است که به این منظور برنامه‌‌‌های متعددی به منظور آگاه‌‌‌سازی سهامداران در نظر گرفته شده است. سهام عدالت با توجه به جمعیت ۵۰میلیونی و افزایش ۵میلیون سهامدار جدید، در دست بررسی سازمان خصوصی‌سازی است.
نحوه تایید صلاحیت اعضای هیات‌مدیره
رئیس سازمان بورس در مورد نحوه تایید صلاحیت‌‌‌ها اظهار کرد: با توجه به اینکه شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نهاد مالی هستند، اعضای هیات‌مدیره باید به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار برسند که در این راستا فراخوانی برای اعلام آمادگی متقاضیان طی روزهای آینده منتشر خواهد شد. به گفته وی مجامع و رایگیریها به‌طور الکترونیکی صورت می‌گیرد. بر این اساس مجامع و رایگیریها برای سهامدارانی که میتوانند در مجامع شرکت‌های استانی به صورت مستقیم حضور یابند، به صورت الکترونیکی خواهد بود و فرقی میان اشخاص حقیقی و حقوقی نخواهد بود. علاوه بر این، اعلام حضور در مجمع نیازمند ثبت در سامانه سپردهگذاری مرکزی است. عشقی با تاکید بر وجود نظارت بر اعضای هیات‌مدیره عنوان کرد: مسوولیت تایید صلاحیت اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی را جدی‌تر از گذشته توسط اداره تایید صلاحیت دنبال می‌کنیم و در عین حال اگر تخلفی صورت گیرد، تمام دستگاه‌‌‌ها از جمله دادستانی‌ها نیز به کمک می‌آیند تا افراد متخصص و دارای صلاحیت انتخاب شوند. عشقی در خصوص تعیین صلاحیت اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی افزود: تعیین صلاحیت اعضای هیات‌مدیره مانند سایر شرکت‌ها انجام می‌شود و حتی برای شرکت‌های استانی سهام عدالت استانداردها به مراتب سخت‌تر شده است.
حل مشکل عدم‌برگزاری مجامع شرکت‌های شناور بالا
یکی از معضلاتی که در برگزاری مجامع، به‌خصوص در مورد شرکت‌هایی با شناوری بیش از ۹۰درصدی وجود دارد، به حد نصاب نرسیدن سهامداران به جهت برگزاری مجامع است. بر این اساس عشقی عنوان کرد: برمبنای تصمیمات گرفته‌شده برای اینکه مشکلی در روند برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی ایجاد نشود، با توجه به اینکه سهامداران عضو شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی هستند در صورت عدم‌حضور، رای به شرکت سرمایه‌گذار استانی می‌رسد، اما اگر۲۰درصد از اعضای هیات‌مدیره یا سهامداران شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی حضور داشته باشند، میتوانند به عنوان نماینده حضور یابند.
رفع ابهامات و سردرگمی شرکت‌های تعاونی استان
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه بیان کرد: به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی فرصت داده شده تا بتوانند نقش مهمی در راستای حضور سهامداران ایفا کنند. بعد از برگزاری مجامع باید صورت‌های مالی به طور مجدد بررسی و رئیس هیات‌مدیره انتخاب شود. بعد از شکل‌گیری شرکت‌ها نیز باید کانون سهام عدالت از میان تمام استان‌ها تشکیل شود. واگذاری مدیریت پرتفوها به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی یا کانون سهام عدالت، هدف سازمان بورس و اوراق بهادار است. عشقی عنوان کرد: طرحی را در دستور کار داریم که هنوز به تصویب نرسیده، اما در تلاش هستیم ۵ تا ۱۰درصد از منابع، در اختیار شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی قرار گیرد تا بتوانند در امور اقتصادی و زیرساختی در استان خود سرمایه‌گذاری کنند. شرکت‌های تعاونی استانی شرایط دشواری داشتند و دچار سر درگمی بودند و قصد دریافت سود از محل سهام عدالت را داشتند، اما به دلیل غیر‌قانونی بودن آن، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی میتوانند مبلغی را برای تعاونی‌ها در نظر بگیرند تا آنها بتوانند در راستای جلب مشارکت سهامداران اقداماتی انجام دهند.
اختصاص بازارگردان به نمادهای سرمایه‌گذار استانی
در ادامه رئیس سازمان بورس به پرسش خبرنگاران در مورد وضعیت سهام عدالت پاسخ داد. عشقی در پاسخ به سوال مرتبط با وضعیت سهام عدالت جاماندگان گفت: سهام عدالت جاماندگان در اختیار سازمان بورس و شورای عالی بورس نیست و سازمان خصوصی‌سازی باید در این‌باره پاسخگو باشد. جمعیت ۵ تا ۶میلیون نفری ایثارگران، بهزیستی و کمیته امداد به سهامداران عدالت اضافه خواهند شد که سبد سهام آنها در دولت در حال بررسی است.
وی در ادامه در مورد تعیین‌تکلیف فروش سهام عدالت عنوان کرد: برای آن دسته از افرادی که شیوه مدیریت مستقیم را انتخاب کردند، بحث آزادسازی نماد سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی فعلا به دلیل ایجاد برخی چالش‌‌‌ها برای بازار امکان‌‌‌پذیر نیست، اما براساس تصمیمات گرفته‌شده، بازگشایی نماد این شرکت‌ها به‌تدریج اتفاق می‌‌‌افتد. بر این اساس عشقی اعلام کرد که در تلاش هستیم از محل سودهای مجمع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی مبلغی را برای بازارگردانی آنها در نظر بگیریم تا پس از بازگشایی نمادها، بازار سهام تحت‌تاثیر فروش‌ها قرار نگیرد. در بحث بازارگردانی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی از ظرفیت سبدگردانی، تامین سرمایه‌ها و... استفاده خواهد شد تا سهام این شرکت‌ها نقدشوندگی مناسبی داشته باشند.
واریز سود سهامداران عدالت در آذر و اسفند امسال
عشقی در مورد موضوع سود سهام عدالت عنوان کرد: شرکت‌هایی که تاکنون سود سهام عدالت را پرداخت نکرده‌اند باید ظرف چند روز آتی سود سهامداران را واریز کنند؛ در غیر‌این صورت اسامی آنها از سوی شرکت سپردهگذاری مرکزی افشا خواهد شد. سود تمام سهامداران سهام عدالت به دو روش غیرمستقیم و مستقیم مانند سال‌های گذشته از سوی شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه از بستر سامانه سجام پرداخت می‌شود. وی در مورد نحوه واریز سود سهام عدالت در سال‌جاری گفت: به دلیل برگزار نشدن همزمان شرکت‌های پرتفوی سهام عدالت، امسال نیز در دو مرحله سود سهام عدالت برای مشمولان واریز خواهد شد که یک مرحله واریز در آذرماه است و بخش دوم اواخر سال پرداخت می‌شود.
بازگشایی تدریجی همزمان با برگزاری مجامع
شرکت‌های تعاونی استانی، وزارت تعاون و اتاق تعاون وظیفه دارند کارهای حصول حد نصاب ۲۰درصد را انجام دهند و با تایید وزارت تعاون، شرکت‌های تعاونی به عنوان نماینده سهامداران در مجامع سهام عدالت حضور خواهند داشت. بخشی از موضوع به شرایط بازار مربوط است، در بعضی از شرکت‌ها ۳۰ تا ۴۰درصد سهام به دست ۱۹میلیون نفر می‌‌‌افتد و اگر آنها بخواهند ۲۰ تا ۳۰درصد سهم خود را بفروشند بازار با فشار سنگین فروش مواجه می‌شود. قرار شد همزمان با تعیین‌تکلیف مجامع استانی به صورت تدریجی بازگشایی‌‌‌ها صورت گیرد.
پرداخت سود سهام عدالت متوفیان با تخصیص سود بانکی
عشقی در پاسخ به سوال مربوط به سهام عدالت متوفیان عنوان کرد: مجموع سهام عدالت متوفیان و سود آن شامل ۱۰هزار میلیارد تومان می‌شود و اشخاصی که نسبت به دریافت سود متوفیان اقدام کردند سود سهام خود را تا پایان آذر دریافت خواهند کرد. مابقی سود انباشته سهام عدالت نیز تا پایان سال به حساب وراث واریز می‌شود و با توجه به اینکه در دو سال گذشته سامانه‌ای برای انتقال سهام عدالت متوفیان راه‌اندازی نشده بود، این سود در حساب جداگانه‌ای در شرکت سپردهگذاری مرکزی باقی مانده و حتی سود بانکی نیز به آن تعلق گرفته است و به وراث پرداخت می‌شود.
برگزاری مجامع تا پایان شهریور ۱۴۰۳
نحوه برگزاری مجامع شرکت‌های سهام عدالت در دویست و چهل و هشتمین جلسه شورای عالی بورس که با حضور اعضا و به ریاست وزیر امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، به تصویب رسید. بر این اساس رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص زمان برگزاری مجامع شرکت‌های استانی سهام عدالت در نشست اعلام کرد: حداکثر تا خردادماه سال آینده تاریخ برگزاری تمام مجامع تعیین خواهد شد و تا پایان شهریور نیز مجامع برگزار می‌‌‌شوند و در عین حال مجامع دو استان زنجان و خراسان‌شمالی تا اواسط بهمن برگزار می‌شود.
روند مشارکت سهامداران در مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی
مدیر نظارت بر ناشران بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، نیز در ادامه این نشست خبری در خصوص روند مشارکت سهامداران در مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی گفت: سهامدارانی که می‌‌‌خواهند در مجامع به صورت الکترونیک شرکت کنند باید سجامی شوند و با استفاده از سامانه دیما در مجمع حضور یابند. در عین حال سهامدارانی که سجامی نیستند میتوانند با مراجعه حضوری به شرکت استانی خود نسبت به شرکت در مجمع اقدام کنند.
ولیالله جعفری افزود: بازشدن نماد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نیازمند برگزاری تمام مجامع است. از ۳۱ استان تنها ۲۸استان شرکت‌های خود را سهامی عام کردهاند و تهران باید از البرز جدا شود و استان سمنان همچنان سهامی خاص است.
وی گفت: فعلا فقط شرکت‌های سرمایه‌گذاری استان‌‌‌های زنجان و خراسان‌شمالی میتوانند به سبب آنکه اطلاعات آنها شفاف است مجمع سهامداران خود را برگزار کنند. سایر شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نیز به منظور رعایت شفافیت در انتظار برگزاری مجمع هستند.
جعفری، در خصوص پرداخت نشدن سود دو ناشر تصریح کرد: برای دو شرکت متخلفی که تاکنون سود را پرداخت نکرده بودند پرونده تشکیل و اکنون نتیجه آن مشخص شده است. مخابرات نیز سود خود را پرداخت کرده و در تلاش است تا با روش‌های مختلف تامین مالی بتواند معوقات را بپردازد.
